Przejdź do głównej treści

Zwolnienie chorobowe pracownika a rozliczenie wynagrodzenia

Jak rozliczyć wynagrodzenie pracownika, który zachoruje w czasie pracy?

Jesienno-zimowa aura widoczna za oknami sprzyja przeziębieniom i zwiększonej liczbie absencji pracowników. Pracodawcy często stają przed wyzwaniem, jak prawidłowo rozliczyć wynagrodzenie pracownika, który zachoruje w trakcie dnia pracy.

Strefa Pracodawcy 22/2024 | 18 grudnia 2024 r.

Zapisz się na newsletter "Strefa pracodawcy: podatki i prawo"
Sprawdź poprzednie wydania newslettera Strefa Pracodawcy

Temat rozliczenia wynagrodzeń pracowników ze zwolnieniem chorobowym niejednokrotnie budzi wiele pytań i wątpliwości zarówno wśród pracodawców, jak i pracowników. W naszym artykule przedstawimy prawne oraz praktyczne aspekty związane z rozliczaniem wynagrodzenia oraz świadczeń chorobowych.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Jak rozliczyć wynagrodzenie w przypadku choroby w trakcie dnia pracy;
  • W jaki sposób rozliczyć zasiłki chorobowe i opiekuńcze;
  • Czy zasiłek można rozliczyć w godzinach;
  • Czy wypłacić diety podczas choroby pracownika w delegacji.

Pracownik po przepracowaniu pełnego dnia pracy 9.12.2024 r. udaje się do lekarza i otrzymuje zaświadczenie o niezdolności do pracy (dalej: ZLA) na ten dzień oraz dwa kolejne (9-11.12.2024 r.).

Rozliczenie

Jeżeli dzień objęty zwolnieniem lekarskim (9.12.2024 r.) został przepracowany w całości przez pracownika, to na podstawie art. 80 Kodeksu pracy (dalej K.P.) przysługuje mu wynagrodzenie za pracę.

Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę, którego nie może się zrzec. W związku z tym, jeśli pracownik przepracował cały dzień zgodnie ze swoją normą czasu pracy, a następnie udał się do lekarza, powinien otrzymać wynagrodzenie za przepracowany czas, a nie świadczenie chorobowe ani zasiłek chorobowy.

Natomiast za kolejne dni (10-11.12.2024 r.) objęte zwolnieniem lekarskim, kiedy pracownik nie świadczył pracy, przysługuje mu odpowiednio wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy.

Ewidencja czasu w dniu 9.12.2024 r.

Czas pracy, zgodnie z art. 128 K.P., jest określony jako pozostawanie w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub miejscu wykonywania pracy. Jeżeli pracownik udaje się do lekarza po zakończeniu dnia pracy, to dzień ten należy uwzględnić w ewidencji czasu pracy jako przepracowany i wypłacić wynagrodzenie za pracę. Za wskazany dzień nie przysługuje pracownikowi świadczenie chorobowe. Jak wskazuje art. 12 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy, w których pracownik na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia (art. 92 § 3 pkt 2 K.P.).

Pracownik w dniu 9.12.2024 r. przepracował 3 godziny, po czym udał się do lekarza i otrzymał zwolnienie lekarskie na okres 9-11.12.2024 r. 

Działy kadrowo-płacowe mogą mieć wątpliwości jak rozliczyć dzień 9.12.2024 r., w sytuacji gdy mamy 3 godziny przepracowane oraz 5 godzin nieprzepracowanych dla pracownika pełnoetatowego, którego obowiązuje standardowy 8-godzinny wymiar czasu pracy. Czy wypłacić wynagrodzenie, świadczenie chorobowe, a może jedno i drugie?

Przepisy prawa pracy oraz regulacje dotyczące ubezpieczeń społecznych nie wskazują jednoznacznego rozwiązania w sytuacji, gdy pracownik dostarcza pracodawcy zwolnienie lekarskie obejmujące dzień, w którym pracował przez kilka godzin, ale nie przepracował pełnego dobowego wymiaru czasu.

Poniżej przedstawiamy 3 możliwe warianty dla prawidłowego rozliczenia dnia 09.12.2024.


Wariant 1
Wynagrodzenie za pełen dzień. Brak prawa do wynagrodzenia/zasiłku chorobowego.

Pracodawca może wypłacić wynagrodzenie za cały dzień pracy, mimo że była ona świadczona tylko przez kilka godzin. Wówczas, podobnie jak w przypadku przepracowania pełnego dnia, pracownikowi nie przysługuje świadczenie chorobowe. Tego dnia nie uznaje się za dzień niezdolności do pracy z powodu choroby i nie dolicza do okresu zasiłkowego (182 dni lub 270 dni w przypadku gruźlicy lub zachorowania przypadającego w okresie ciąży), ani do limitu 33 dni (lub 14 dni), za które pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe.

Natomiast za kolejne dni objęte ZLA (10-11.12.2024 r.), jeśli pracownik nie świadczył w nie pracy, pracodawca powinien wypłacić odpowiednio wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy.

Takie podejście pracodawcy, może być postrzegane jako działanie na korzyść pracownika, ponieważ otrzymuje on, mimo przepracowania tylko części dnia, pełną dniówkę. Co do zasady, świadczenie chorobowe przysługuje w wysokości 80% za czas choroby pracownika. Jedynie w określonych przypadkach: choroby w czasie ciąży, wypadku w drodze do pracy lub z pracy, bądź choroby zawodowej - wynosi 100%.

Wariant 2
Wynagrodzenie tylko za przepracowane godziny. Świadczenie chorobowe – przysługuje godzinowo czy za pełen dzień?


Jak wynika z art. 36 ust. 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za jeden dzień niezdolności do pracy stanowi 1/30 wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku. Tym samym, wymiar został jasno określony jako dzienny, a nie godzinowy. Innymi słowy, nie ma możliwości wypłaty świadczenia chorobowego w godzinach za część dnia.

Zgodnie ze stanowiskiem ZUS (pismo z dnia 4.08.2010 r., nr 992800/6000/91/2010/SKN/1), jeżeli pracownik pracował część dnia i jednocześnie otrzymał zwolnienie lekarskie, zasiłek chorobowy przysługuje mu tylko wtedy, gdy otrzyma wynagrodzenie jedynie za przepracowaną część dnia. Jeśli bowiem otrzyma wynagrodzenie za cały dzień mimo przepracowania tylko kilku godzin, zasiłek chorobowy nie przysługuje. W takiej sytuacji pracodawca powinien wypłacić odpowiednio wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy.

Warto przywołać art. 84 kodeksu pracy, zgodnie z którym pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę. Oznacza to, że jeśli pracodawca wypłacił już pracownikowi wynagrodzenie tylko za przepracowane godziny (3 godziny w dniu 9.12.2024 r.), to pracownikowi przysługuje również świadczenie chorobowe, i to za cały dzień.

Wariant 3
Wyłącznie wynagrodzenie/zasiłek chorobowy za cały dzień

Co do zasady, przedstawienie zwolnienia lekarskiego obejmującego dany dzień stanowi podstawę do usprawiedliwionej nieobecności w pracy i wypłaty świadczenia chorobowego.

Tym samym, możliwym jest również wariant, gdy pracodawca, jeśli nie wypłacił wynagrodzenia za 3 przepracowane godziny w dniu 9.12.2024 r., to wypłaca wyłącznie świadczenie chorobowe za pełen dzień, mimo przepracowania części dnia przez pracownika. Zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za jeden dzień niezdolności do pracy stanowi 1/30 część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.

Pracodawca jest wówczas zobowiązany do wliczenia takiego dnia do okresu zasiłkowego oraz do limitu dni, za które zatrudnionemu przysługuje wynagrodzenie chorobowe finansowane przez pracodawcę. W ewidencji czasu pracy należy uwzględnić ten dzień jako nieprzepracowany w związku z dostarczonym i rozliczonym ZLA.

Rozliczenie

Jeśli pracownik w danym dniu przepracuje tylko kilka godzin, a następnie opuszcza pracę bez uzyskania zwolnienia lekarskiego od lekarza, to pracodawca może przyjąć jedno z poniższych rozwiązań:

  1. wypłacić pełne wynagrodzenie za cały dzień, mimo że pracownik przepracował tylko część standardowego ośmiogodzinnego dnia pracy;
  2. zapłacić jedynie za faktycznie przepracowane godziny.

Jeśli na ten dzień lekarz nie wydał ZLA, pracownik nie ma prawa do świadczenia chorobowego.

Pracownik (dla którego norma to 8 godzin pracy) w dniu 9.12.2024 r. po przepracowaniu 5 godzin udał się do lekarza, który wystawił na ten dzień ZLA na opiekę nad chorym dzieckiem. 

Rozliczenie

Sytuacja jest analogiczna jak w przykładzie 2., tj. możliwe są 3 rozwiązania:

  1. wypłata za cały dzień wynagrodzenia (wtedy zasiłek opiekuńczy nie przysługuje);
  2. wypłata wynagrodzenia za 5 godzin i zasiłku opiekuńczego za cały dzień;
  3. wypłata wyłączenie zasiłku opiekuńczego za ten dzień.

Należy zwrócić uwagę, że do wypłaty zasiłku opiekuńczego samo ZLA nie jest wystarczające. Pracownik musi również dostarczyć pracodawcy wypełniony wniosek Z-15 (Z-15A na chore dziecko lub Z-15B na chorego członka rodziny), który będzie stanowił podstawę do ustalenia prawa do wypłaty zasiłku opiekuńczego.

Jeśli płatnikiem zasiłków nie jest pracodawca, to oryginał Z-15 powinien trafić do ZUS. Ponadto pracodawca powinien sporządzić i przekazać zaświadczenie Z-3 dotyczące pracownika do ZUS.

Czy pracownikowi należy się dieta?

Tak. W sytuacji, gdy pracownik przebywał w delegacji zagranicznej na polecenie służbowe i w trakcie tej delegacji otrzymał zwolnienie lekarskie, należy się mu dieta za czas delegacji. Dieta zagraniczna powinna być liczona od momentu przekroczenia granicy w poniedziałek rano, aż do chwili powrotnego przekroczenia granicy we wtorek popołudniu. Dodatkowo, jeśli czas trwania krajowego odcinka podróży służbowej uzasadnia wypłatę diety, pracownikowi należy się również dieta krajowa.

Dieta podczas podróży zagranicznej ma na celu pokrycie kosztów wyżywienia oraz innych drobnych wydatków. Przysługuje ona niezależnie od wynagrodzenia za pracę, wynagrodzenia chorobowego czy zasiłku chorobowego. Wyjątkiem jest pobyt w szpitalu lub innym zakładzie leczniczym, gdzie dieta jest pomniejszana do 25% standardowej wartości.

W przypadku pytań lub wątpliwości w temacie rozliczania wynagrodzenia pracownika, który zachoruje w trakcie dnia pracy, jak i prawidłowego wyliczenia oraz wypłaty świadczeń chorobowych, zachęcamy do kontaktu.

Did you find this useful?

Thanks for your feedback