Świadczenia pracownicze (prezenty) a PIT

Które świadczenia pracownicze są przychodem?

Rozpoznanie przychodu przy świadczeniach
Zgodnie z ogólnym przepisem ustawy o PIT, za przychód ze stosunku pracy należy uznać „wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń”. Przy tak szerokim i otwartym katalogu może się wydawać, że w zasadzie każde świadczenie otrzymane przez pracownika od pracodawcy może zostać uznane za przychód ze stosunku pracy. Czy słusznie?

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego (sygn. 7/13) określiło warunki, które należy spełnić łącznie, aby można było rozpoznać przysporzenie po stronie pracownika:

• świadczenie zostało spełnione za zgodą pracownika (skorzystanie z niego w pełni dobrowolnie),
• jest ono w interesie pracownika (a nie pracodawcy), a korzyść rozpoznana jest w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku po stronie pracownika,
• korzyść określona jest jako wymierna i możliwa do przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Prezenty dla pracowników (np. z logo firmy)
W praktyce nierozpoznanie przychodu po stronie otrzymujących prezenty pracownicze (np. z logo firmy) często uzasadniane jest brakiem interesu pracownika w otrzymywaniu takiego świadczenia (nie sposób zakładać, że osoby te same wydałyby pieniądze na zakup tego prezentu, wobec czego nie można mówić o zaoszczędzeniu wydatku po stronie pracowników (interpretacja indywidualna z dnia 29 sierpnia 2024 roku, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.619.2024.1.DJ).

Uczestnictwo w spotkaniach integracyjnych lub biznesowych
Szczególne zainteresowanie wzbudza także temat uczestnictwa w spotkaniach integracyjnych czy biznesowych. Tu argumentacja wspierająca brak rozpoznania przychodu z reguły opiera się na braku możliwości przypisania wymiernej, indywidualnie określonej korzyści dla każdego uczestnika (czy to pracownika, czy osoby towarzyszącej). Zwykle poszczególne elementy składające się na dane wydarzenie firmowe (np. poczęstunek, zbiorczy transport czy oprawa muzyczna) są dostępne dla ogółu zaproszonych gości, a określenie przychodu jako wydzielenie określonej części statystycznej przypadającej na jednego uczestnika byłoby zabiegiem sztucznym (interpretacja 0113-KDIPT2-3.4011.334.2023.4.SJ z dnia 7 sierpnia 2023 roku).

W przypadku których świadczeń pracowniczych można zastosować zwolnienie z PIT?

W sytuacjach, w których powyższa argumentacja nie będzie mogła znaleźć zastosowania, co do zasady przychód po stronie pracowników powinien zostać rozpoznany. Istnieje jednak możliwość, aby niektóre świadczenia zostały potraktowane jako zwolnione z opodatkowania – w sytuacji, jeżeli zgodnie z regulacją art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT, zostaną otrzymane ze środków ZFŚS (w związku z finansowaniem działalności socjalnej) lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nie przekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł (limit kwoty wolnej w 2024 r.).

Bony i talony a karty przedpłacone
Z powyższego zwolnienia wyłączone są wszelkiego rodzaju bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. W tym zakresie interesujące dla pracodawców może okazać się stanowisko organów podatkowych w zakresie kart przedpłacowych (pre-paid) – organy zgadzają się, że wydanie pracownikom takich kart nie będzie stanowiło formy bonu ani talonu, lecz rodzaj karty płatniczej, a zastosowanie zwolnienia będzie możliwe (interpretacja indywidualna z dnia 19 maja 2023 r., Nr 0115 KDIT1.4011.241.2023.1.MST).

Świadczenia pracownicze - PIT czy darowizna?

Wielu pracodawców może zastanawiać się również nad możliwością kwalifikacji danego przekazania jako darowizny w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W najnowszych interpretacjach podatkowych (np. 0114-KDIP3-2.4011.1141.2023.1.JK3 z dnia 23 lutego 2024 roku czy 0112-KDIL2-1.4011.494.2024.1.DJ z dnia 25 czerwca 2024 roku) organy dość regularnie wskazują warunki odróżniające sytuacje, w których możemy rozliczyć dane przekazanie zgodnie z zapisami ustawy o podatku od spadków i darowizn:

1. gdy jest ono formą dobrowolnego niewzajemnego świadczenia pieniężnego ze strony darującego oraz
2. nie jest rozpoznane jako element wynagrodzenia dodatkowego pracownika (nie będzie przewidziane w regulaminie wynagrodzeń ani nie zostanie uzgodnione z pracownikami w umowach o pracę).

W takim wypadku takie świadczenia pracownicze to zwykle prezenty, które nie są ściśle związane z docenieniem pracy pracownika i uregulowane w pracowniczych źródłach prawa, a bardziej związane z ważnym wydarzeniem, np. przejściem na emeryturę (por. 0112-KDIL2-1.4011.39.2024.2.DJ z dnia 14 lutego 2024 roku) czy uhonorowaniem ważnych okazji w życiu (por. 0111-KDIB2-2.4015.117.2024.5.DR; 0112-KDIL2-1.4011.575.2024.4.DJ z dnia 23 września 2024 roku) z reguły mogą zostać rozliczone jako darowizna.

Zastosowanie powyższego rozwiązania może być korzystne ze względu na ustawowy limit zwolnienia dla odbiorców takiej darowizny (dla III grupy w kwocie 5 733 zł, limit obowiązuje kumulatywnie dla wszystkich darowizn przekazanych jednemu podatnikowi w okresie 5 lat). Jednak należy zwrócić uwagę na konieczność monitorowania kwoty limitu zwolnienia, co do zasady brak możliwości uznania takich darowizn za koszty uzyskania przychodu w CIT czy ryzyko zarzutu unikania opodatkowania czy obejścia prawa.