Newsletter Transformacja Energetyczna

Deloitte doradcą energetycznym Miasta Warszawa

Deloitte Advisory nawiązał współpracę z Miastem Stołecznym Warszawa w ramach, której będzie doradzał Warszawie w kwestiach energetycznych, oferując swoje ekspertyzy w zakresie kluczowych zagadnień związanych z zarządzaniem energią. Umowa obejmuje szeroki wachlarz usług, które skierowane są na poprawę efektywności energetycznej, w tym doradztwo związane z odnawialnymi źródłami energii, technologie energetyczne, termomodernizację oraz produkcję i magazynowanie energii. Celem współpracy jest wsparcie Miasta Warszawa w osiągnięciu bardziej zrównoważonej gospodarki energetycznej, co ma kluczowe znaczenie dla ochrony środowiska oraz redukcji kosztów energetycznych.

W ramach jednego z pierwszych zleceń, Deloitte ocenił różne opcje dostępne dla mieszkańców Warszawy w kontekście rozliczeń energetycznych i potencjalnych inwestycji w technologie przyszłości. Analizie poddano opłacalność pozostania w dotychczasowym systemie rozliczeniowym dla prosumentów (net-metering) w porównaniu do przejścia na nowy model rozliczeń (net-billing) wraz z możliwością instalacji magazynu energii, zwiększenia mocy instalacji PV czy zastosowania pomp ciepła. Projekt ma na celu znalezienie najbardziej efektywnych rozwiązań, które nie tylko zmodernizują istniejącą przydomową infrastrukturę energetyczną, ale także zwiększą komfort i ekonomikę użytkowania energii przez mieszkańców Warszawy.

Na horyzoncie SRZP i uproszczenie procedur administracyjnych

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw z dnia 20 maja 2025 r. (UDER35) zawiera propozycję rozwiązań umożliwiających korzystanie z tańszej energii elektrycznej, a także uproszczających wybrane procedury administracyjne.

Strefy Rozwoju Zrównoważonego Przemysłu

Projekt przewiduje możliwość tworzenia Stref Rozwoju Zrównoważonego Przemysłu (SRZP) na wniosek przedsiębiorcy działającego na obszarze strategicznej interwencji, który spełnia jeden z następujących warunków:

• odbiera energię elektryczną linią bezpośrednią, lub
• zawarł przedwstępną długoterminową umowę dotyczącą energii elektrycznej, lub
• jest odbiorcą przemysłowym, który w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku o utworzenie SRZP zużył nie mniej niż 100 GWh energii elektrycznej.

Powyższe stanowić będzie podstawę do zwolnienia przedsiębiorcy z opłaty solidarnościowej, która uiszczana jest w związku z dostarczaniem energii elektrycznej linią bezpośrednią. Dodatkowo przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję i wykonujące działalność w zakresie sprzedaży ciepła pod pewnymi warunkami będzie mogło stosować ceny i stawki opłat inne niż określone w taryfach względem podmiotów działających w SRZP. Projekt przewiduje również konieczność wydania rozporządzenia, które określi sposób kształtowania i kalkulacji taryf preferencyjnych energii elektrycznej w SRZP dla przedsiębiorców, którzy w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku o utworzenie SRZP zużyli nie mniej niż 100 GWh energii elektrycznej.

W przypadku niespełnienia przez przedsiębiorcę wymagań dla utworzenia SRZP projektowane przepisy przewidują możliwość ubiegania się o promesę ustanowienia strefy.

Uproszczenie procedur administracyjnych 

Projekt zakłada także likwidację nadmiernych obciążeń administracyjnych m.in. poprzez:

• skrócenie terminu wydania warunków przyłączenia ze 150 do 60 dni od dnia złożenia wniosku przez wnioskodawcę zaliczonego do I lub II grupy przyłączeniowej,
• wprowadzenie maksymalnego 7-dniowego terminu na wydanie przez Prezesa URE zaświadczenia o wpisaniu linii bezpośredniej do wykazu,
• wprowadzenie wyłączenia konieczności uzyskania koncesji na prowadzenie działalności w zakresie wytwarzania ciepła w jednostce wytwórczej zlokalizowanej w SRZP,
• wprowadzenie (w ustawie – Prawo budowlane) 45-dniowego terminu od dnia złożenia wniosku przez wnioskodawcę na wydanie pozwolenia na budowę instalacji OZE w SZRP.

Proponowane zmiany ukierunkowane są na poprawę warunków funkcjonowania przedsiębiorców w obliczu wysokich kosztów energii elektrycznej, a także usprawnienie i zwiększenie przewidywalności realizacji inwestycji. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to II kwartał 2025 r.

Wyzwania w zakresie cen transferowych związane z zabezpieczeniem kosztów i ryzykiem cen surowców

W ostatnich latach obserwujemy rosnące zainteresowanie organów podatkowych w rozwiniętych jurysdykcjach kwestiami cen transferowych (TP) związanymi z zabezpieczaniem kosztów oraz zarządzaniem ryzykiem cen surowców. Temat ten zyskał na znaczeniu w kontekście zmienności rynkowej oraz zmian w wytycznych OECD.

Dlaczego to ważne?

Aby opracować trwałą i operacyjną politykę cen transferowych, nie wystarczy analizować wyłącznie cen sprzedaży. Kluczowe znaczenie ma również analiza cen zakupu – zwłaszcza w warunkach inflacji kosztów i zmienności rynkowej – ponieważ to one wpływają na miejsce powstawania zysków i ich opodatkowanie w grupie.

• Niezgodność zysków w łańcuchu dostaw: Wzrost kosztów może prowadzić do zwiększenia zysków jednostek działających w modelu koszt-plus, mimo że zyskowność całej grupy spada.
• Szeroka definicja surowców: Wiele kosztów – takich jak energia elektryczna, gaz, chemikalia, tworzywa sztuczne czy prawa do emisji – może być traktowanych jako towary i podlegać zasadom TP dla surowców.
• Zmieniające się wytyczne OECD: Nowe regulacje z 2017 r. (zakupy) i 2020 r. (zabezpieczenia) wprowadzają dodatkowe obowiązki dokumentacyjne i analityczne.
• Zmienność rynków: Po pandemii COVID-19 ceny wielu surowców gwałtownie wzrosły, a następnie spadły, co skłoniło wiele firm do centralizacji zakupów i zabezpieczania cen.

Zabezpieczenia w kontekście TP

Zabezpieczenia mogą przyjmować formę transakcji fizycznych lub finansowych i są zazwyczaj zawierane z wyprzedzeniem, w oczekiwaniu na wzrost cen. Ich cechy wspólne to:

• Odstępstwo od cen rynkowych w celu osiągnięcia oszczędności.
• Koszty związane z ich zawarciem (np. premie opcyjne, swapy).
• Potrzeba odpowiedniego przypisania kosztów i wyników finansowych w grupie.

Zabezpieczenia są często centralizowane, co pozwala na osiągnięcie efektów skali, ale jednocześnie komplikuje alokację kosztów i zysków. Często lokalne jednostki nie są świadome, że zabezpieczenia zostały zawarte, ponieważ koszty mogą być ukryte w opłatach zarządczych lub cenach transferowych.

Dodatkowo, wynik finansowy zabezpieczenia (zysk lub strata) może znacząco odbiegać od jego kosztu początkowego. W warunkach zmienności rynkowej te różnice stają się istotne i muszą być odpowiednio udokumentowane.

Główne wyzwania ze strony organów podatkowych

Obserwujemy kilka typowych podejść kontrolnych:

1. Struktury scentralizowanego zakupu: Organy mogą kwestionować marże centralnych jednostek, nawet jeśli generują one realne synergie.
2. Przypisanie wyników zabezpieczeń: Zyski mogą być przypisywane lokalnym jednostkom, a straty – kwestionowane jako niededukowalne, zwłaszcza gdy zabezpieczenia były zawierane centralnie.
3. Złożoność techniczna: Trudność w wykazaniu rynkowego charakteru zabezpieczeń, ich kosztów i wyników finansowych.

Rozdział X wytycznych OECD nakłada nowe obowiązki, m.in.:

• Analizę procesu decyzyjnego dotyczącego strategii zabezpieczeń.
• Określenie, gdzie i jak zawierane są zabezpieczenia.
• Zasady alokacji wyników zabezpieczeń wewnątrzgrupowych.

OECD przyznaje, że są to „szczególnie trudne zagadnienia TP” i nie oferuje konkretnych przykładów, pozostawiając podatnikom obowiązek przeprowadzenia szeregu analiz, takich jak:

• analiza wyodrębnienia transakcji,
• analiza racjonalności komercyjnej,
• analiza skoordynowanego działania grupowego.

Podsumowanie

Temat zabezpieczeń – szczególnie w kontekście scentralizowanego zakupu – jest obecnie wyjątkowo aktualny:

• W ciągu ostatnich 5 lat większość firm doświadczyła pełnego cyklu cenowego i wdrożyła zabezpieczenia lub centralizację zakupów.
• W ostatnich 2–3 latach wzrosło zainteresowanie organów podatkowych oraz pojawiły się nowe wytyczne OECD.

Główne obszary kontroli dotyczą:

• kosztów zabezpieczeń – ich złożoności i alokacji w strukturach centralnych,
• wyników zabezpieczeń – które stają się coraz bardziej istotne finansowo, zwłaszcza gdy zabezpieczenia są „pod kreską”.

Zachęcamy do ponownej analizy polityk TP w tym obszarze, zapewnienia odpowiedniej dokumentacji i przygotowania się na potencjalne kontrole. W razie potrzeby – jesteśmy do Państwa dyspozycji.

Gaz ziemny zyskuje na znaczeniu w polskim miksie energetycznym – czy może stać się paliwem transformacji

W kontekście transformacji energetycznej w Polsce rola gazu ziemnego budzi wiele pytań. Czy to surowiec przejściowy, czy strategiczny element zielonej przyszłości?

W rozmowie z redakcją WNP.PL, Piotr Hałoń, lider grupy Energy, Resources & Industrials w Deloitte, komentuje miejsce gazu w polskim sektorze energetycznym, jego wpływ na stabilność systemu oraz potencjał do zrównoważonego rozwoju.

Przeczytaj artykuł