Ponad 80 proc. globalnych firm spodziewa się, że w ciągu 2-3 lat wzrośnie zakres raportowania podatkowego
Jako jedno z najważniejszych wyzwań wskazują również postępującą digitalizację
System podatkowy przechodzi globalną transformację, która wykracza poza kwestie rozliczeniowe. Jak wynika z raportu Deloitte „Global Tax Policy Survey 2025”, postępującym trendem obserwowanym przez światowe firmy jest cyfryzacja rozliczeń, a pozytywne skutki wdrożenia rozwiązań – takich jak e-fakturowanie – zauważa 40 proc. badanych. Na znaczeniu zyskuje także dostosowywanie lokalnych przepisów do nowych regulacji międzynarodowych. W kontekście Polski, jednym z kluczowych wyzwań jest modyfikacja krajowych instrumentów wsparcia – takich jak ulgi B+R czy preferencje podatkowe w SSE i PSI – do standardów wynikających z międzynarodowych regulacji OECD i Unii Europejskiej.
Ewolucja systemu podatkowego wynika zarówno z chęci zbudowania przewagi rynkowej, jak również z globalnych trendów. Eksperci Deloitte przeanalizowali czynniki, które zdaniem ponad tysiąca liderów tego sektora (dyrektorów podatkowych, dyrektorów finansowych oraz innych osób zarządzających obszarem podatkowym w firmach) w największym stopniu wpływają na ich pracę. Podobnie jak w 2024 r., respondenci z 28 krajów zauważają przede wszystkim rosnącą potrzebę przejrzystości i raportowania oraz cyfryzację podatków. Wśród innych priorytetów wskazanych przez badanych znalazły się m.in. zrównoważony rozwój, globalna reforma podatkowa oraz przyszłość modeli pracy.
Usprawnienia dzięki technologii
Odpowiadając na rosnące znaczenie cyfryzacji w podatkach, coraz więcej krajów wdraża usprawnienia oparte na sztucznej inteligencji oraz technologii. Aż 86 proc. państw raportuje postępy we wdrażaniu koncepcji OECD Tax Administration 3.0, czyli cyfrowej transformacji działu podatkowego, a co trzeci badany (35 proc.) uznaje dotychczasowe zmiany w tym obszarze za znaczące. Mimo że entuzjazm związany z oczekiwanymi korzyściami jest niższy niż w 2024 r., to cyfrowa transformacja nadal postrzegana jest jako kluczowy czynnik upraszczający rozliczenia. Przykładowo, 40 proc. respondentów zauważa, że e-fakturowanie oraz postępująca elektronizacja dokumentów celnych ułatwiły im spełnianie obowiązków rozliczeniowych.
Systematyczny rozwój cyfrowych rozwiązań wspierających sektor podatkowy jest widoczny również w Polsce.
Krajowy System e-Faktur (KSeF) to jeden z najistotniejszych elementów transformacji w obszarze podatkowym w Polsce. Początkowo jego wdrożenie może generować wyzwania organizacyjne, ale w dłuższym horyzoncie czasowym rozwiązanie to usprawni procesy biznesowe w firmach, takie jak wysyłka czy odbiór faktur, a także ich księgowanie. Co istotne, wysyłka faktur do KSeF ułatwi, a z czasem także zautomatyzuje możliwości ich weryfikacji przez administrację skarbową w ramach czynności sprawdzających
– mówi Łukasz Prządo, starszy menedżer w zespole VAT, Deloitte.
Inną inicjatywą wartą uwagi jest wprowadzenie struktury JPK_CIT - nowego, elektronicznego formatu przekazywania danych z ksiąg rachunkowych. Struktura ta zawiera elementy podatkowe, które umożliwiają organom skarbowym bardziej szczegółową analizę danych źródłowych. Jej celem jest zwiększenie porównywalności danych między podatnikami, ale też zapewnienie spójności z informacjami pochodzącymi z systemu KSeF oraz deklaracji VAT, co w efekcie wzmacnia kontrolę i efektywność nadzoru podatkowego.
Warto podkreślić, że choć firmy są otwarte na cyfrowe rozwiązania, to jednocześnie wykazują się dużą ostrożnością w korzystaniu z narzędzi opartych o GenAI. Głównym wyzwaniem w ich wdrożeniu jest obawa pracowników przed pełną automatyzacją. Takie usprawnienia mają jednak na celu wyręczenie zatrudnionych od najbardziej rutynowych zadań, co pozwoli im przeznaczyć więcej czasu na te bardziej strategiczne
– mówi Paweł Hulewicz, dyrektor w zespole technologii w podatkach, Deloitte.
Mobilność wyzwaniem podatkowym
Ewolucja modeli pracy, przyspieszona przez pandemię COVID-19 oraz rosnącą cyfryzację, zmienia podejście firm do mobilności pracowników. Coraz częściej stosowanymi rozwiązaniami w tym obszarze są zarówno międzynarodowa praca zdalna, jak również bardziej złożone rozwiązania – w tym m.in. Global Employment Company (czyli podmiot w strukturze grupy, pełniący funkcję pracodawcy) oraz Employer of Record (firma zewnętrzna formalnie zatrudniająca pracownika i pełniąca funkcję pracodawcy). Choć rozwiązania te wspierają firmy w pozyskiwaniu pracowników o oczekiwanych kompetencjach, to generują także wyzwania podatkowe po stronie biznesu. Jak wynika z raportu, najczęściej wskazywanym jest obciążenie podatkiem dochodowym od osób prawnych, w tym ryzyko powstania zakładu podatkowego (76 proc. wskazań) oraz regulacje w zakresie cen transferowych.
Badanie pokazuje, że współczesne rynki pracy to rywalizowanie o talenty poprzez stosowanie zachęt podatkowych mających na celu przyciągnięcie zagranicznych pracowników, szczególnie w sektorach wymagających wysokich kwalifikacji. Aż 65 proc. respondentów potwierdza, że coraz częściej stosuje takie ulgi i zachęty podatkowe w celu zwiększenia atrakcyjności swoich ofert, podczas gdy spadek zainteresowania firm tego typu instrumentami zauważył co piąty badany.
Przedsiębiorstwa w Polsce są stosunkowo ostrożne w stosowaniu modeli pracy odbiegających od standardowych rozwiązań w zakresie mobilności pracowników. Przepisy polskie nie regulują wprost wskazanych kwestii, a aspekt międzynarodowy rodzi dodatkowo obawy przed skomplikowanymi i angażującymi obowiązkami podatkowymi i w zakresie ZUS za granicą. Mimo to z czasem także polskie przedsiębiorstwa zaczną podążać za trendami rynkowymi, aby przyciągnąć i utrzymać talenty i budować konkurencyjną pozycję na rynkach międzynarodowych
– mówi Katarzyna Kurzawska-Puchała, partnerka w zespole ds. rozwiązań dla pracodawców, Deloitte.
Wyzwania związane z globalnymi regulacjami
Kolejnym istotnym trendem mającym wpływ na kształtowanie polityki podatkowej są reformy o charakterze globalnym. W ocenie respondentów, jedną z najbardziej przełomowych zmian jest wprowadzenie globalnego podatku minimalnego w ramach tzw. filaru drugiego (Pillar 2). Aż 43 proc. badanych wskazuje, że głównym skutkiem nowych regulacji będzie większa złożoność obowiązków rozliczeniowych, natomiast co drugi ankietowany zauważa, że mimo zwiększenia wymagań w niektórych obszarach zgodności, uproszczenie lub zniesienie części istniejących przepisów może zrekompensować ten efekt.
Kwestią wywołującą różne opinie jest także potencjalny wpływ Pillar 2 na wysokość zobowiązań podatkowych. Aż 46 proc. respondentów przewiduje ich istotny wzrost, a podobny odsetek tej grupy (47 proc.) oczekuje niewielkich zmian. Tylko 5 proc. badanych uważa natomiast, że wprowadzenie nowych zasad nie wpłynie na poziom ich zobowiązań.
W przypadku Polski wyzwania związane z wdrożeniem Pillar 2 mają szczególny charakter. Globalny podatek minimalny ma być liczony na podstawie jednostkowych sprawozdań finansowych sporządzanych według krajowego standardu rachunkowości, co oznacza decentralizację obowiązków kalkulacyjnych i konieczność dostosowania się do nowych wymagań przez lokalne podmioty. Choć pełna kalkulacja będzie obowiązywać dopiero od 2027 roku, to do tego czasu - pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów - możliwe będzie skorzystanie z tymczasowego uproszczenia, pozwalającego bazować na danych z ksiąg rachunkowych grupowych
– mówi Maksymilian Białek, partner associate w zespole CIT, Deloitte.
Wśród innych wyzwań wskazywanych przez ekspertów Deloitte w Polsce jest także potwierdzony przez Ministerstwo Finansów wymóg jednolitego standardu rachunkowości w ramach grup kapitałowych. W ich ocenie preferowany standard krajowy może rodzić trudności dla podmiotów, które dotychczas stosowały Międzynarodowe Standardy Rachunkowości. Podkreślają także, że obecny kształt systemu ulg i zwolnień podatkowych nie jest w pełni zgodny z wymogami Pillar 2, a prace nad ich zmianą mogą w szczególnym stopniu wpłynąć na ulgę B+R oraz preferencje podatkowe dla inwestorów w ramach SSE i PSI.
W szerszym kontekście zmian regulacyjnych, coraz większe znaczenie zyskują także kwestie zrównoważonego rozwoju i ich wpływ na działalność firm. Z raportu Deloitte wynika, że dla nieco ponad połowy respondentów (55 proc.) inicjatywy podejmowane w tym obszarze stanowią obecnie priorytet, a co trzeci badany (36 proc.) korzysta z dotacji i zachęt, aby pokryć związane z nimi koszty.
Co więcej, kwestie związane ze środowiskiem odgrywają coraz bardziej istotną rolę w strategii rozwoju i transformacji przedsiębiorstw w Polsce, ponieważ konieczność dostosowania prowadzonej działalności do wymagań i obowiązujących przepisów związana jest z przeprowadzeniem szeregu, bardzo często kosztownych, inwestycji. Finansowanie niekomercyjne (dotacje, zachęty podatkowe, preferencyjne pożyczki) mogą istotnie obniżyć koszty tych działań, dlatego jest to obszar istotny dla przedsiębiorców w procesie planowania działań związanych z zieloną transformacją.
Subskrypcja
Otrzymuj powiadomienia o kolejnych informacjach prasowych Deloitte na stronie: www.deloitte.com/pl/subskrypcje
O Deloitte
„Deloitte”, „my”, „nasz” odnosi się jednostek Deloitte Touche Tohmatsu Limited („DTTL”), firm członkowskich oraz podmiotów powiązanych (zwanych łącznie „organizacją Deloitte”). DTTL (zwana również „Deloitte Global”), jej firmy członkowskie i podmioty powiązane są prawnie odrębnymi, niezależnymi podmiotami, które nie mogą podejmować decyzji ani zobowiązań za inne podmioty wobec osób trzecich. DTTL, jej firmy członkowskie i podmioty powiązane ponoszą odpowiedzialność wyłącznie za własne działania i zaniechania, a nie za działania i zaniechania innych firm członkowskich. DTTL nie świadczy usług na rzecz klientów. Więcej informacji można znaleźć na stronie: www.deloitte.com/about.
Deloitte świadczy najwyższej jakości usługi obejmujące m.in. audyt, konsulting, doradztwo finansowe, zarządzanie ryzykiem, doradztwo podatkowe i prawne niemal 90 procent firm z rankingu Fortune Global 500® i tysiącom spółek prywatnych. Nasi specjaliści działają w wielu branżach kształtujących dzisiejszy rynek — wypracowują wymierne, trwałe wyniki, które zwiększają zaufanie publiczne do rynków kapitałowych, inspirują klientów do podejmowania ambitnych decyzji biznesowych i wspierają rozwój gospodarczy i społeczny. Deloitte czerpie z ponad 175 lat doświadczenia zdobytego na rynku i prowadzi działalność w ponad 150 krajach na całym świecie. Aby dowiedzieć się, w jaki sposób ok. 415 tys. naszych pracowników wywiera pozytywny wpływ na środowisko i otoczenie, w którym żyją i pracują, odwiedź naszą stronę www.deloitte.com
