Omnibus UE: uproszczenie czy utrudnienie?

26 lutego Komisja Europejska opublikowała pakiet reform regulacyjnych Omnibus, których celem jest uproszczenie wymagań dyrektywy CSRD, dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSDDD), rozporządzenia ws. Taksonomii UE, rozporządzenia w sprawie InvestEU oraz mechanizmu dostosowania cen na granicach związanej z emisją dwutlenku węgla (CBAM).

Komisja jasno stwierdza, że celem Omnibusa jest odciążenie regulacyjne wielu firm. Na pewno wielu z Państwa spotkało się z opiniami, że wdrażanie licznych obowiązków ESG w szybkim tempie stanowi duże obciążenie dla przedsiębiorstw. Omnibus ma być dokumentem, który z jednej strony ułatwi wdrażanie ESG, a z drugiej pozwoli firmom utrzymać konkurencyjność.

Należy podkreślić, że proponowane zmiany są wstępnymi projektami, które będą podlegać dalszym konsultacjom i procesom legislacyjnym. Mając świadomość możliwości zmian w obowiązujących przepisach, obecnie polscy przedsiębiorcy muszą przestrzegać ustawy o rachunkowości wdrażającej dyrektywę CSRD w jej pierwotnej formie.

Proponowane zmiany obejmują:

• Dyrektywę CSRD w zakresie obowiązkowego raportowania danych pozafinansowych: przesunięcie terminów sprawozdawczych o dwa lata (z roku 2026 na rok 2028) dla firm z fal 2 i 3. Wymagania w zakresie obowiązkowego raportowania danych pozafinansowych mają dotyczyć tylko największych firm (czyli zatrudniających ponad 1000 pracowników oraz posiadających obrót netto powyżej 50 mln EUR lub bilans powyżej 25 mln EUR). Pozostałe firmy nie będą mogły żądać informacji od podmiotów w łańcuchu wartości z mniej niż 1000 pracownikami, poza informacjami określonymi w dobrowolnym standardzie.
• Dyrektywę CSDDD w zakresie wykazania należytej staranności w łańcuchu wartości: propozycja opóźnienia wejścia w życie przepisów o rok, z roku 2027 do roku 2028. Zakres należytej staranności byłby ograniczony do działań własnych firmy, jej spółek zależnych i bezpośrednich partnerów biznesowych, inne aspekty byłyby uproszczone. Wymaganie planu przejściowego dostosowanoby do CSRD.
• Rozporządzenie ws. Taksonomii UE: sprawozdawczość dotycząca zrównoważonego rozwoju na mocy Art. 8 miałaby być dobrowolna dla dużych firm z ponad 1000 pracownikami (objętych wymaganiami CSRD), ale obowiązkowa dla firm z obrotami netto powyżej 450 mln EUR. Firmy, które dotychczas raportowały jak również firmy, które posiadają zobowiązania w zakresie zwiększenia wskaźników taksonomicznych – miałyby nadal raportować w dotychczasowym zakresie. Proponowane jest również uproszczenie wzorów raportów i kryteriów "Brak Istotnej Szkody".

Europejska Rada ds. Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (EFRAG) wyraziła zrozumienie dla procesu upraszczania, podkreślając znaczenie niezawodnego i proporcjonalnego środowiska danych w celu realizacji celów zrównoważonego rozwoju i finansowania UE.

Obecnie propozycja Komisji musi zostać przedyskutowana i uzgodniona przez Radę UE i Parlament Europejski. Choć oczekuje się szybkiego porozumienia w sprawie terminów, cały proces może potrwać 9-12 miesięcy, a kolejny rok będzie przewidziany na okres transpozycji.

Transformacja ESG i dekarbonizacja nadal jest istotna
 

Omnibus nie zmienia podstawowych celów sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, która ma wspierać przyjęte kierunki Zielonego Ładu w zakresie transformacji energetyczno-klimatycznej i zapewnienia zrównoważonego rozwoju. Proponowane uproszczenia mają na celu odciążenie przedsiębiorstw o mniejszym wpływie społecznym i środowiskowym, szczególnie tych o ilości pracowników >250 do 1000, które miałyby w myśl obecnie obowiązujących przepisów, sporządzać sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju już za obecny rok 2025;  największe firmy będą nadal zobowiązane do kompleksowego ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem i oddziaływać na swoje łańcuchy wartości w celu zapewnienia dekarbonizacji i ograniczania ryzyk i odziaływań w łańcuchu wartości.

Biorąc pod uwagę fakt, że dyrektywa Omnibus jest na razie jedynie projektem, firmy powinny kontynuować swoje działania na rzecz zrównoważonego rozwoju i dekarbonizacji. W Polsce wciąż obowiązują przepisy dyrektywy CSRD, a inwestorzy i klienci coraz bardziej cenią firmy wspierające aspekty społeczne i środowiskowe. Jednocześnie, oczekiwania rynku (klientów) i instytucji finansujących w zakresie realizacji celów dekarbonizacyjnych będą kluczowe z punktu widzenia zachowania konkurencyjności firm.

Wprowadzając innowacje i inwestując w czyste technologie, przedsiębiorstwa mogą spełniać wymagania regulacyjne i jednocześnie budować swoją silną pozycję rynkową. Dlatego, mimo oczekiwanych uproszczeń, firmy powinny nadal rozwijać i proaktywnie definiować i realizować swoje strategie zrównoważonego rozwoju.

Dalszy dynamiczny rozwój firm jak również całych gospodarek oraz ich docelowa konkurencyjność i efektywność, będzie w dużej mierze zależny od gotowości samych przedsiębiorstw do sięgnięcia po zielone lub zrównoważone finansowanie – które w najbliższych latach będzie głównym zastrzykiem kapitałowym - zapewniającym Europie transformację zgodną z założeniami Zielonego Ładu.

Zespół Deloitte Sustainability & Climate zaprasza Państwa na serię webinarów „Sustainability Insights Omnibus UE: uproszczenie czy utrudnienie?”, poświęconą proponowanym zmianom w obowiązkach ujawniania informacji.