De energietransitie uitgelegd

Wat wordt bedoeld met energietransitie?

De energietransitie betreft de verschuiving van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energiebronnen in een poging om de CO2-uitstoot te verminderen. In welke mate en hoe snel de wereldwijde energiemix verschuift, hangt voor een groot deel af van de wereldwijde dynamiek en de maatschappelijke reactie op klimaatverandering. Daarom heeft Deloitte geïnvesteerd in het ontwikkelen van een perspectief op energietransitiescenario's voor de Future of Energy. Deze vier plausibele en uiteenlopende energiescenario's vertegenwoordigen wegwijzers die bedrijfsleiders kunnen helpen bij het nemen van beslissingen en het ondernemen van actie op korte termijn - op een flexibele manier en op een manier die hun organisaties in staat stelt om te verdienen, te leren en hun omgeving te beïnvloeden naarmate de toekomst zich ontvouwt.

• Eén team, één droom
• Klaar voor de start, innoveren
• Ik en mijn hulpbron
• Opkomende rit

Huidige stand van zaken van de energietransitie

Er is al aanzienlijke vooruitgang geboekt in de overgang naar een koolstofarme energietoekomst als gevolg van economische factoren, maatschappelijke druk en nieuwe technologieën. Ons rapport Navigating the energy transition from disruption to growth onderzoekt de voortgang tot nu toe in de energietransitie en de beslissingen waarmee managementteams in de energie- en industriële sectoren worden geconfronteerd.

Deze studie over de recente energietransitie suggereert dat de energietransitie op de langere termijn waarschijnlijk een prioriteit zal blijven voor bedrijven. De ondervraagde bedrijven hadden al een plan of waren bezig met het ontwikkelen van een strategie voor de energietransitie.

Het blijft echter een uitdaging. Bedrijven staan voor de uitdaging om over te stappen naar een koolstofarme toekomst, terwijl ze tegelijkertijd moeten blijven concurreren op een wereldmarkt.

Hoe zal de energietransitie in Nederland zich de komende jaren ontwikkelen?

De Nederlandse overheid heeft een belangrijke rol om de energietransitie in Nederland verder te stimuleren, aangezien transformaties kunnen worden versneld wanneer industrieën worden ondersteund in hun energietransitie, bijvoorbeeld door middel van beleid.

De sleutel ligt in het vinden van de juiste combinatie tussen het versnellen van de energietransitie en het steeds verder verduurzamen van de bestaande (Nederlandse) industrie. 

Lees in dit interview de visie van prof. dr. Ad van Wijk, hoogleraar Future Energy systems aan de TU Delft en bekend waterstof-expert, en prof. dr. Gert Jan Kramer, hoogleraar Sustainable Energy Supply Systems aan de Universiteit Utrecht over de toekomst van energie in Nederland.

Hoe ziet de Future of Energy eruit?

Deloitte's visie op de toekomst van energie in drie kernpunten:

• Nederland is overgestapt op een schoon en groen energiesysteem. Onze toonaangevende goedkope offshore windstroom, waterstof geproduceerd uit de Noordzee en circulair gebruik van koolstof geeft ons een sterke concurrentiepositie.
• Gedragsverandering – zoals veranderingen in voeding, en minder consumentisme en reizen – gaat hand in hand met technologische ontwikkeling.
• Klimaatneutraal zijn in 2050 is zowel technisch als economisch haalbaar, maar we moeten nu handelen met een langetermijnvisie om dubbele investeringen te vermijden.

Wat zijn de drie belangrijkste energietrends?

1. Zonne-energie

Nederlandse zonne-energie behoort tot de snelst groeiende hernieuwbare energiebronnen in Europa. In 2018 bereikte Nederland 4.400 megawatt aan geïnstalleerd vermogen aan zonne-energie, waarmee het geïnstalleerde vermogen met 1.500 megawatt groeide ten opzichte van het voorgaande jaar (50% op jaarbasis).

Historisch gezien was zonne-energie op residentiële daken de belangrijkste bron. In 2018 was bijna 2.300 MW van de geïnstalleerde capaciteit afkomstig van zonne-energie op residentiële daken. Echter, zonne-energie op commerciële daken wint aan momentum. Van de 1.500 MW toename in 2018 werd bijna 530 MW geïnstalleerd op commerciële en nutsdaken.

Ontdek meer over zonne-energie op daken.

2. Windenergie

Verwacht wordt dat de grenzen van de windindustrie in 2021 steeds meer offshore zullen verschuiven. Aangezien nutsbedrijven zich richten op decarbonisatie en net zero doelstellingen creëren, is offshore wind voor velen veelbelovend dankzij de hoge capaciteitsfactoren en het implementatiepotentieel. 

In 2021 zal de industrie naar verwachting de efficiëntie blijven verhogen met grotere
turbines, hogere torens en langere kabels. Fabrikanten van windturbines maken gebruik van
turbines met een hogere capaciteit om de efficiëntie te verhogen. Olie- en gasbedrijven staan op het punt om aanzienlijke investeringen te doen in zowel vaste als drijvende offshore wind dankzij hun uitgebreide ervaring in offshore omgevingen. Sommige grote olie- en gasbedrijven verleggen hun focus naar een nieuwe, consistente inkomstenbron in een opkomend koolstofarm bedrijf.

3. Waterstof

Veel belanghebbenden uit de industrie overwegen projecten voor de productie en opslag van waterstof, naast wind- en zonne-energie, om manieren te vinden om de koolstofuitstoot te verminderen. Power-to-gas omvat de productie van groene waterstof door middel van elektrolyse met behulp van hernieuwbare elektriciteit. Dit zou de beperking van hernieuwbare energie kunnen verminderen, de integratie van hernieuwbare energie kunnen ondersteunen, langdurige seizoensgebonden elektriciteitsopslag kunnen bieden en de decarbonisatie van gas kunnen bevorderen.

In 2021, naarmate het aandeel hernieuwbare energie op het net toeneemt, wordt verwacht dat de ontwikkeling van groene waterstof
zal volgen vanwege het potentieel ervan om te fungeren als seizoensopslag
van brandstof die op aanvraag beschikbaar is om elektriciteit op te wekken voor netbalancering.

Wat zijn de energieoplossingen voor uw organisatie?

Deloitte kan organisaties helpen de uitdaging aan te gaan om hun industrie koolstofvrij te maken en tegelijkertijd concurrerend te blijven op een wereldwijde markt. Ontdek hoe Deloitte jouw organisatie kan ondersteunen of neem contact op met onze Future of Energy experts om de mogelijkheden te bespreken.