Opschaling van regeneratieve landbouw in Nederland

De huidige landbouwmethoden kunnen een schadelijke ecologische erfenis achterlaten en voedsel produceren met een lagere voedingswaarde in vergelijking met voorgaande jaren. Door de voedselsystemen opnieuw vorm te geven, kunnen we erin slagen om:

• de uitstoot van broeikasgassen te verminderen; 
• het zoetwaterverbruik te verminderen;
• nitraatverontreiniging verminderen; 
• bodemkwaliteit en -vruchtbaarheid verbeteren; 
• de biodiversiteit versterken;
• en het telen van meer voedselrijke gewassen.

Iets om over na te denken

Nederland heeft door zijn intensieve (zij het effectieve) landbouwmethoden weinig benijdenswaardige scores voor nitraatgebruik en waterkwaliteit in het bijzonder, dus er is een toenemende druk om te veranderen. Boeren ondersteunen deze innovatie graag, maar er zijn uitdagingen voor hen om dit te doen. Er is bijvoorbeeld de aanhoudende stijging van de vraag naar voedsel, die grotendeels te wijten is aan de bevolkingsgroei en zorgen over voedselzekerheid en prijsstelling. Elke nieuwe aanpak moet in staat zijn om voldoende aanbod te genereren. Bovendien voldoet Nederland niet alleen aan de binnenlandse consumptie, maar exporteert het ook ongeveer 80 miljard euro aan landbouwproducten, wat bijdraagt aan bodemdegradatie en verlies aan biodiversiteit, met gevolgen voor gewassen en het milieu. Er staat dus veel op het spel en er zijn veel belanghebbenden bij betrokken die samenwerken in de waardeketen, waaronder leveranciers van diervoeders en zaden; detailhandelaren; en distributeurs.

De voordelen voor de planeet zijn duidelijk als het gaat om het toepassen van alternatieve voedsel productie. Maar de voordelen en risico's voor degenen die betrokken zijn bij de productie, samen met de steeds breder wordende milieuwetgeving en het overheidsbeleid, zullen de doorslaggevende factoren zijn voor hoe en wanneer verandering plaatsvindt.

Wat is regeneratieve landbouw?

Een alternatieve benadering van de huidige grootschalige intensieve landbouwmethoden is 'regeneratieve landbouw', die de aandacht trekt van het publiek en invloedrijke instellingen. Deze meer holistische benadering is bedoeld om aan de vraag te voldoen en tegelijkertijd de gezondheid van het ecosysteem te verbeteren. Voornamelijk door bodemherstel en een grotere integratie van natuur en landbouw. De principes en praktijken van regeneratieve landbouw zijn onder meer verminderde grondbewerking, geplande begrazing, permanente bodembedekking en verminderd gebruik van chemicaliën. De resultaten zijn onder meer een verminderde uitstoot van broeikasgassen, een betere waterkwaliteit, een grotere biodiversiteit, stabielere gewasopbrengsten en een betere weerbaarheid van de bodem tegen klimaateffecten.

Wat zijn de kansen binnen regeneratieve landbouw?

Om de vruchten te plukken, zijn economische prikkels nodig, het dichten van kenniskloven en de complexiteit van het veranderen van bestaande landbouwpraktijken om levensvatbare nieuwe bedrijfsmodellen te creëren. Zoals bij elke investering is het van cruciaal belang om inzicht te hebben in de terugverdientijd en financieringsopties voor producenten. Evenals de gevolgen van het niet toepassen van deze methoden in termen van verminderde marktconcurrentiepositie, verminderde betrokkenheid van belanghebbenden en boetes voor het niet naleven van milieuvoorschriften.

Voor akkerbouwers is het argument voor verandering duidelijk: vermijden van opbrengstverlies, extra inkomsten uit CO2-credits en lagere kosten voor kunstmest en gewasbescherming zouden voldoende stimulans moeten zijn. Regeneratieve praktijken in dit segment zouden na 6-10 jaar ongeveer €250/ha beter kunnen presteren dan conventionele methoden.

Voor melkveehouders is het argument voor verandering complexer: lagere opbrengsten zijn waarschijnlijk, maar dat kan worden gecompenseerd door lagere kosten van zaken als veekrachtvoer, en worden verzacht door subsidies en soortgelijke alternatieve inkomstenstromen.

Hoe we samen regeneratieve landbouw kunnen opschalen

Over het algemeen is regeneratieve landbouw veelbelovend voor de langere termijn. Er zijn nu veel positieve signalen. Zo is de Nederlandse overheid van plan om €129 miljoen euro te investeren in Re-Ge-NL – een programma met een sterke focus op onderzoek en regeneratieve praktijken. Het internationale "4 per 1000"-initiatief en bredere EU-programma's zoals "Food to Fork" zijn andere voorbeelden van hoe verandering aan de gang is.

Scaling regeneratieve landbouw in Nederland beschrijft deze duurzame nieuwe landbouwaanpak in meer detail, zet de risico's en beloningen voor Nederlandse spelers uiteen en identificeert mogelijkheden voor samenwerking om de acceptatie te versnellen. Download onze visie voor meer informatie.

Bekijk de opname van het webinar Regeneratieve Agriculture vanaf 19 juni 2024

Neem gerust contact op met Tina Scheele, Randy Jagt, Fred Nijland, Arthur de Wilde of Stefania Daniolos om de mogelijkheden voor uw agribusiness te bespreken.