Ulga na robotyzację – praktyczne wyzwania i szanse dla biznesu

Jakie korzyści daje ulga?

Najbardziej oczywistym benefitem są oszczędności podatkowe – niższy CIT dzięki dodatkowym odliczeniom. Zachęta dotyczy nie tylko nowych projektów, ale również inwestycji już zrealizowanych – organy podatkowe potwierdzają możliwość stosowania preferencji również w odniesieniu do odpisów amortyzacyjnych od maszyn wprowadzonych do ewidencji przed 1 stycznia 2022 r. (np. DKIS w stanowisku z dnia 2 czerwca 2025 r., znak 0111-KDIB1-3.4010.193.2025.1.ZK). To oznacza, że przedsiębiorcy, którzy w ostatnich latach unowocześnili park maszynowy, mogą czerpać z tego wymierne korzyści.

Inwestycje w robotyzację, poza korzyściami wynikającymi z ulgi, pozwalają również na:

• podniesienie konkurencyjności –inwestycja w robotyzację to często warunek utrzymania się na rynku,
• zwiększenie bezpieczeństwa i ergonomii pracy – roboty przejmują żmudne, monotonne i niebezpieczne zadania, poprawiając warunki pracy i ograniczając ryzyko błędów.

Praktyczne wątpliwości – głos organów podatkowych

Analiza najnowszych interpretacji pokazuje, że stosowanie ulgi na robotyzację rodzi liczne wątpliwości.

1.    Definicja robota przemysłowego

Organy podatkowe drobiazgowo weryfikują, czy dana maszyna spełnia warunki z art. 38eb ust. 3 ustawy o CIT. Bywa, że zawężają pojęcie robota wyłącznie do manipulatora, pomijając całe zintegrowane systemy (warto zwrócić  uwagę na stanowisko DKIS zaprezentowane w interpretacjach indywidualnych z dnia 13 sierpnia 2025, znak 0114-KDIP2-1.4010.328.2025.2.KW i 0114-KDIP2-1.4010.329.2025.2.KW).

2.    Kompleksowe linie technologiczne

Podatnicy wskazują, że nowoczesne linie produkcyjne działają jako nierozłączne całości, ale fiskus nie zawsze to akceptuje. W jednej ze spraw podatnik twierdził, że linia technologiczna stanowi „jednego robota”, podczas gdy organ uznał to stanowisko za nieprawidłowe (np. DKIS w piśmie z dnia 2 czerwca 2025 r., znak 0111-KDIB1-3.4010.193.2025.1.ZK).

3.    Procesy pakowania

Szczególnie kontrowersyjne są sprawy dotyczące robotów pakujących. W części interpretacji organy uznają, że pakowanie nie stanowi elementu procesu produkcyjnego, przez co wykluczają możliwość zastosowania ulgi (takie podejście zaprezentował DKIS w interpretacji z 13 sierpnia 2025 r. znak 0114-KDIP2-1.4010.328.2025.2.KW). Jednak sądy administracyjne (m.in. WSA w Gliwicach, sygn. I SA/Gl 119/23, WSA w Warszawie, sygn. III SA/Wa 614/23, WSA w Krakowie, sygn. I SA/Kr 238/24, WSA w Poznaniu, sygn. I SA/Po 320/24) podkreślają, że pojęcie ‘zastosowania przemysłowe’ nie może być rozumiane wyłącznie jako sam proces wytwarzania. Jeśli robot wspiera także końcowe etapy działalności firmy produkcyjnej – na przykład pakowanie czy kompletację – to w ocenie sądów wciąż mieści się to w ustawowej definicji.

4.    Moment odliczenia

Spory pojawiają się także wokół tego, czy ulga może być stosowana jednorazowo w roku przyjęcia środka trwałego, czy tylko sukcesywnie – poprzez odpisy amortyzacyjne. Organy skłaniają się do drugiego podejścia (przykładowo DKIS w interpretacji z 13 sierpnia 2025 r. znak 0114-KDIP2-1.4010.329.2025.2.KW). Takie ograniczenie nie spotyka się jednak z uznaniem sądów administracyjnych, wskazując iż stoi ono w sprzeczności z językową wykładnią przepisów regulujących ulgę na robotyzację (jednymi z ostatnich rozstrzygnięć w tym zakresie są wyroki WSA w Poznaniu, sygn. I SA/Po 167/25 czy WSA w Łodzi, sygn. I SA/Łd 713/24).

5.    Nomenklatura umowna a istota urządzenia

Organy akcentują, że sama nazwa w umowie („linia do pakowania”, „system transportu”) nie przesądza o możliwości skorzystania z ulgi. Kluczowa jest analiza faktycznych funkcji urządzenia (np. DKIS w interpretacjach indywidualnych z dnia 13 sierpnia 2025, znak 0114-KDIP2-1.4010.328.2025.2.KW i 0114-KDIP2-1.4010.329.2025.2.KW).

Rozbieżności między organami a sądami

Na tym tle coraz częściej pojawiają się wyroki sądów, które prezentują szersze, bardziej funkcjonalne podejście. W ocenie sądów proces produkcyjny obejmuje nie tylko sam moment wytwarzania, ale także transport, kontrolę jakości czy pakowanie. Tym samym roboty wykorzystywane w tych etapach mogą mieścić się w definicji ustawowej. Ponadto sądy nie dostrzegają w przepisach w ich obowiązującym brzmieniu podstaw, by koszty kwalifikowane nabycia robotów ograniczać do dokonywanych od ich wartości początkowej odpisów amortyzacyjnych.

To pokazuje, że praktyka stosowania ulgi wciąż się kształtuje – a ostateczne rozstrzygnięcia często zapadają dopiero przed sądem.

Co z tego wynika dla przedsiębiorców?

Ulga na robotyzację to atrakcyjne narzędzie, które pozwala nie tylko obniżyć podatek, ale również odzyskać część poniesionych już nakładów. Jednocześnie niepewność interpretacyjna powoduje, że każdą inwestycję warto przeanalizować indywidualnie, biorąc pod uwagę zarówno praktykę organów, jak i orzecznictwo sądowe.

W takich sytuacjach szczególnego znaczenia nabiera współpraca interdyscyplinarna – zespół doradców podatkowych i inżynierów jest w stanie nie tylko ocenić kwalifikację podatkową inwestycji, ale także techniczne aspekty urządzeń i procesów. To pozwala przedsiębiorcy podejmować decyzje w sposób bezpieczny i świadomy, a jednocześnie maksymalizować korzyści.

Ulga na robotyzację to realna szansa dla firm, które chcą zwiększyć efektywność i innowacyjność. Jednak zbliżający się termin wygaśnięcia (2026 r.) oraz liczne spory interpretacyjne sprawiają, że już dziś warto dokładnie przeanalizować możliwości jej wykorzystania. Świadome podejście, poparte wiedzą i praktyką, pozwala zminimalizować ryzyko i wydobyć pełny potencjał tego rozwiązania.