Przegląd podatkowy: VAT
Wydanie 03/2025 | 26 czerwca 2025 r.
„Przegląd podatkowy: VAT” prezentuje wybrane orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Naczelnego Sądu Administracyjnego, które mogą mieć istotny wpływ na Państwa działalność. To także najważniejsze i najświeższe informacje dotyczące zmian w zakresie VAT.
Przegląd podatkowy: VAT
Zobacz wydania "Przegląd podatkowy: VAT" i zasubskrybuj powiadomienia e-mail.
Wybrane orzeczenia TSUE i NSA
Zwolnienie z VAT możliwe mimo naruszenia procedur celnych przy powrotnym przywozie (wyrok TSUE z 12 czerwca 2025 r., C-125/24, Palmstråle)
Sprawa dotyczyła szwedzkiego podatnika, który po czasowym wywozie towarów do Norwegii przywiózł je z powrotem do Unii Europejskiej. Przepisy przewidują zwolnienie z VAT w przypadku powrotnego przywozu towarów, jednak szwedzkie organy podatkowe uznały, że to zwolnienie nie mogło zostać przyznane, ponieważ podatnik nie zgłosił swoich towarów do odpowiednich procedur celnych.
Krajowe sądy administracyjne podtrzymały tę decyzję, uznając, że niespełnienie formalnych wymogów uniemożliwia skorzystanie ze zwolnienia. Wątpliwości sądu krajowego doprowadziły do zadania TSUE pytania prejudycjalnego, czy uchybienia proceduralne mogą wykluczać prawo do zwolnienia z VAT w przypadku powrotnego przywozu towarów.
TSUE uznał, że niedopełnienie obowiązków formalnych takich jak przedstawienie towarów organom celnym i zgłoszenie do dopuszczenia do swobodnego obrotu – o ile nie stanowi usiłowania popełnienia oszustwa – nie stoi na przeszkodzie skorzystaniu ze zwolnienia w odniesieniu do powrotnego przywozu na terytorium Unii Europejskiej towarów w stanie, w jakim zostały one wywiezione.
Wnioski praktyczne
Wyrok TSUE potwierdza, że zwolnienia podatkowe w ramach powrotnego przywozu powinny być oceniane przede wszystkim z perspektywy rzeczywistego charakteru transakcji, a nie wyłącznie przez pryzmat dopełnienia formalności celnych. W świetle tego orzeczenia, w przypadku niezamierzonych uchybień proceduralnych, przepisy dyrektywy VAT nie stoją na przeszkodzie zastosowaniu zwolnienia (lub uniknięciu innych negatywnych konsekwencji) w sytuacjach, które nie noszą znamion nadużycia lub oszustwa. Orzeczenie TSUE powinno być sygnałem dla krajowych organów podatkowych i sądów administracyjnych, że każda ocena uchybienia formalnego musi uwzględniać zasadę proporcjonalności oraz konkretne okoliczności danej sprawy.
Małżonkowie mogą wspólnie prowadzić działalność gospodarczą dla celów VAT (wyrok TSUE z 3 kwietnia 2025 r., C-213/24, Grzera)
W 1989 r. małżonkowie otrzymali w drodze nieodpłatnego przekazania gospodarstwo rolne, które weszło do ich majątku objętego wspólnością ustawową. W 2011 r. zdecydowali się na sprzedaż działek i zawarli umowę zlecenia ze spółką, której powierzyli kompleksowe przygotowanie transakcji. W ramach zlecenia dokonano m.in. podziału nieruchomości, zmiany ich przeznaczenia na budowlane, uzbrojenia terenu, działań marketingowych oraz przygotowania dokumentacji sprzedażowej. Spółka działała jako pełnomocnik małżonków, reprezentując ich przed właściwymi organami. Sprzedaż działek zrealizowano w latach 2017–2021.
Organy podatkowe uznały, że działania te stanowiły działalność gospodarczą i zobowiązały każdego z małżonków do zapłaty VAT. Małżonkowie wnieśli skargę do WSA we Wrocławiu, wskazując, że transakcja miała charakter zarządu majątkiem prywatnym. Sąd, mając wątpliwości co do kwalifikacji transakcji i statusu podatnika, skierował pytania prejudycjalne do TSUE.
TSUE orzekł, że podatnikiem VAT może być osoba fizyczna, która sprzedaje grunt stanowiący część jej majątku prywatnego, jeśli sprzedaż została poprzedzona działaniami charakterystycznymi dla obrotu nieruchomościami, podejmowanymi przez profesjonalnego pełnomocnika w jej imieniu. Ponadto, jeżeli małżonkowie występują wobec osób trzecich jako wspólnie dokonujący sprzedaży, a ryzyko gospodarcze obciąża majątek wspólny, podatnikiem może być wspólność ustawowa.
Wnioski praktyczne
W świetle wyroku TSUE powierzenie przygotowania sprzedaży gruntów profesjonalnemu pełnomocnikowi, który podejmuje aktywne działania w imieniu właściciela, może skutkować uznaniem tej sprzedaży za działalność gospodarczą podlegającą VAT. Kluczowe znaczenie mają konkretne okoliczności sprawy, w szczególności charakter relacji ze zleceniobiorcą, jednak orzeczenie może zostać wykorzystane przez organy do forsowania bardziej profiskalnej wykładni. Trybunał dopuścił również możliwość uznania wspólności ustawowej między małżonkami za podatnika VAT, jeśli to ona faktycznie prowadzi działalność i występuje jako strona transakcji. Taka konstrukcja nie ma obecnie oparcia w polskiej ustawie o VAT.
Wydatki na eventy dla aktualnych lub przyszłych kontrahentów dają prawo do odliczenia (wyrok NSA z 9 maja 2025 r., I FSK 2424/21)
Spółka zajmująca się sprzedażą pojazdów ciężarowych i ciągników siodłowych, a także świadczeniem usług serwisowych, organizowała w ramach działań promocyjnych wydarzenia o charakterze wypoczynkowo-rekreacyjnym adresowane do swoich obecnych oraz potencjalnych klientów. Były to m.in. rejsy w Chorwacji czy wyjazdy narciarskie w Alpy. Głównym celem tych eventów było budowanie i pogłębianie relacji biznesowych oraz kształtowanie pozytywnego wizerunku marki. Wyjazdy nie miały charakteru szkoleniowego ani stricte prezentacyjnego. Spółka zwróciła się z wnioskiem o interpretację, pytając, czy w opisanych okolicznościach przysługuje jej prawo do odliczenia VAT z faktur dokumentujących organizację takich wydarzeń.
Organ podatkowy uznał, że wydatki na eventy mają głównie charakter rekreacyjny i nie są wystarczająco powiązane z działalnością opodatkowaną, by pozwalały na odliczenie VAT. Sąd I instancji nie zgodził się z tą oceną – uznał, że wydarzenia wspierają relacje z klientami i budują wizerunek spółki, co wpływa na jej sprzedaż, a tym samym uzasadnia prawo do odliczenia.
NSA również podzielił stanowisko spółki, wskazując w ustnym uzasadnieniu, że organizacja eventów dla klientów stanowi przejaw aktualnych trendów i praktyk biznesowych w rozmaitych branżach. W ocenie NSA celem ponoszenia wydatków na takie wydarzenia jest budowanie relacji z kontrahentami oraz zachęcanie do dalszej współpracy. Wydatki ponoszone na organizację eventów nie są ponoszone bezinteresowne – mają wyraźnie gospodarczy charakter, ukierunkowany na wspieranie działalności opodatkowanej.
Wnioski praktyczne
Orzeczenie NSA potwierdza, że działania promocyjne realizowane w formule eventów o charakterze integracyjno-rekreacyjnym – o ile służą budowaniu relacji z klientami i w ten sposób mogą przekładać się na sprzedaż opodatkowaną – mogą uzasadniać prawo do odliczenia VAT. Dla podatników oznacza to szersze możliwości interpretacyjne w przypadku kosztów ponoszonych na działania z obszaru marketingu relacyjnego lub CSR, o ile potrafią wykazać ich związek z prowadzoną działalnością opodatkowaną.
Zmiany w prawie
Rząd przyjął projekt ustawy w sprawie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF)
17 czerwca Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw w temacie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Zgodnie z zapowiedziami rządu, kolejnymi działaniami w kierunku wdrożenia KSeF będą między innymi: publikacja dokumentacji technicznej, planowane testy systemu, udostępnienie certyfikatów oraz udostępnienie środowisk testowych. Procedowany projekt zakłada wprowadzenie obowiązku wystawiania e-faktur dla wszystkich podatników (czynnych i zwolnionych z VAT), w dwóch etapach:
- od 1 lutego 2026 r. dla dużych podatników (o wartości sprzedaży za 2024 r. przekraczającej 200 mln zł wraz z podatkiem),
- od 1 kwietnia 2026 r. dla pozostałych przedsiębiorców.
Przemysław Skorupa
Krzysztof Kutek
