EUDR – przesunięcie terminu wejścia w życie tylko dla małych i mikro przedsiębiorstw

EUDR – ostatnie wydarzenia

23 września 2025 opublikowane zostało pismo Jessiki Roswall, Komisarz ds. Środowiska, Odporności Wodnej i Konkurencyjnej Gospodarki o Obiegu Zamkniętym, skierowane do Antonio Decaro, Przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Klimatu i Bezpieczeństwa Żywności w Parlamencie Europejskim, w którym wskazano, iż Komisja rozważa przesunięcie o rok wejście w życie rozporządzenia EUDR. Głównym powodem przemawiającym za przesunięciem miały być ograniczenia systemowe. Według bowiem analiz Komisji, liczba szacowanych interakcji pomiędzy przedsiębiorcami a systemem informatycznym TRACES może spowodować spowolnienie systemu do niedopuszczalnego poziomu, a nawet doprowadzić do powtarzających się i długotrwałych zakłóceń, co może w istotny sposób utrudniać podmiotom przestrzeganie obowiązków EUDR.

Propozycja ta spotkała się z różnym odbiorem po stronie przedstawicieli Parlamentu Europejskiego, którzy wskazywali, iż ograniczenia systemowe nie są wystarczającym argumentem przemawiającym za odroczeniem obowiązywania przepisów EUDR o kolejny rok.

21 października Komisja Europejska ogłosiła projekt zmian do Rozporządzenia EUDR, których nikt się nie spodziewał - częściowo odsunęła obowiązywanie regulacji EUDR, a częściowo wprowadziła różnego rodzaju zmiany w zakresie obowiązków związanych ze składaniem oświadczeń o należytej staranności, tzw. DDS-ów (ang. due diligence statements).

Kluczowe zmiany w Rozporządzeniu EUDR

Choć większość podmiotów po pierwotnych zapowiedziach Komisji spodziewała się przesunięcia obowiązków EUDR o kolejny rok, to jednak zdecydowano się na inne rozwiązanie - Komisja zaproponowała przesunięcie stosowania Rozporządzenia EUDR na 30 grudnia 2026 roku, ale tylko dla tych przedsiębiorstw, które kwalifikują się jako małe i mikro (SME - Small- and Micro-Entities). Co istotne, KE zastrzegła, że aby móc skorzystać z tego przesunięcia, podmioty te muszą być zakwalifikowane jako SME przed dniem 31 grudnia 2024 roku.

Oznacza to, że od 30 grudnia 2025 roku pierwotni operatorzy, którzy nie są zaklasyfikowani jako mikro i małe przedsiębiorstwa, będą zobowiązani do dochowania należytej staranności, w tym gromadzenia danych od dostawców oraz generowania DDS-ów.

Kolejną kluczową zmianą jest wprowadzenie pewnych uproszczeń w zakresie zasad wystawiania oświadczeń o dochowaniu należytej staranności.

Zgodnie z projektowanymi przepisami wysłanie DDS-a będzie wymagane przy pierwszym wprowadzeniu wyrobu na rynek UE, eliminując obowiązek dla nowej kategorii podmiotów tzw. downstream operator. Operatorzy downstream nie-SME i handlowcy, którzy nie są SME, będą zobowiązaniu do rejestracji w systemie TRACES przed wprowadzeniem lub udostępnieniem odpowiednich produktów na rynku lub ich eksportem oraz będą zobowiązani do zbierania i przechowywania określonych informacji dotyczących odpowiednich produktów, które zamierzają wprowadzić lub udostępnić na rynku albo eksportować.

Jak wynika z propozycji zmiany przepisów ani operatorzy downstream, ani handlowcy nie powinni być zobowiązani do składania do systemu TRACES oświadczeń o należytej staranności, co ma wpłynąć na znaczące zmniejszenie liczby potrzebnych interakcji z systemem informacyjnym. Niemniej jednak będą zobowiązani do gromadzenia i przekazywania dalej otrzymanych DDS-ów. 

Co więcej, mikro i mali operatorzy pierwotni będą zobowiązani do złożenia jednorazowej uproszczonej deklaracji w systemie informacyjnym lub do dostarczenia odpowiednich informacji za pośrednictwem alternatywnego systemu lub bazy danych utworzonej na mocy przepisów Unii lub państw członkowskich.

Komisja proponuje również odroczenie stosowania obowiązków kontrolnych przez właściwe organy wytypowane przez Państwa Członkowskie do 30 czerwca 2026 roku oraz do 30 grudnia 2026 roku dla mikro i małych operatorów.

Co to oznacza w praktyce?

Zmiany zaproponowane przez Komisję Europejską przede wszystkim nakierowane są na ograniczenie interakcji z systemem informatycznym TRACES, który w obecnym brzmieniu przepisów nie byłby w stanie przetworzyć takiej liczby komunikatów, jaka jest spodziewana.

Jednocześnie w praktyce na dwa miesiące przed wejście w życie Rozporządzenia EUDR, zaproponowane zmiany rodzą szereg dodatkowych wątpliwości, z którymi muszą mierzyć się przedsiębiorcy.

Warto również zwrócić uwagę, iż wciąż nie został opublikowany projekt krajowej ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrożeniem rozwiązań dotyczących zwalczania wylesiania i degradacji lasów. Zatem pomimo tego, iż obowiązki EUDR wchodzą w życie za dwa miesiące, wciąż nie mamy wyznaczonych krajowych organów, które mają sprawować kontrolę nad przestrzeganiem nowych wymagań, jak również nie zostały uregulowane kwestie dotyczące sposobu informowania organu właściwego o nowych informacjach, przeprowadzania kontroli w zakresie przestrzegania przepisów Rozporządzenia EUDR.

Co dalej?

Jeżeli nowe przepisy wejdą w życie w zaproponowanym brzmieniu, to z pewnością jest to ostatni dzwonek, żeby przeanalizować, w jaki sposób Rozporządzenie EUDR i propozycja jego zmiany wpływa na działalność przedsiębiorstwa i podjąć jak najszybsze działania implementacyjna celem wdrożenia wewnętrznych procedur.