Przejdź do głównej treści

Należyta staranność w VAT

Weryfikacja kontrahentów i nadzór nad wystawianiem faktur

Każdy podatnik VAT może zostać narażony na udział w transakcji, która jest elementem schematu zmierzającego do wyłudzenia VAT przez inny podmiot. Skutkiem tego może być brak prawa do odliczenia VAT, czy też brak prawa do zastosowania stawki 0% VAT dla transakcji międzynarodowych. Podatnicy mogą być również odpowiedzialni za wystawienie „pustych faktur” przez swoich pracowników.

Weryfikacja kontrahentów i nadzór nad wystawianiem faktur pod lupą organów podatkowych

Ciągle obecna w Polsce tzw. „luka VAT” (czyli różnica między oczekiwanymi a faktycznymi wpływami z VAT do budżetu), powoduje, że organy podatkowe skupiają się na wykrywaniu przestępstw i nadużyć podatkowych. Ich wykrywanie jest obecnie możliwe dzięki coraz lepszemu typowaniu podatników do kontroli. Czy to oznacza, że uczciwie działające podmioty mogą być spokojne o swoje rozliczenia VAT w kontekście ryzyka nadużyć? Niekoniecznie. Oszuści podatkowi wykorzystują swoich kontrahentów (również duże podmioty na rynku), aby uwiarygodnić swoje transakcje, czy też sztucznie wydłużyć łańcuch dostaw.  

Business woman travel to airport, hotel or office. Portrait of young professional walking in city street with suitcase bag using a digital tablet while waiting a driver

Na czym polega problem?

W związku z występującymi na rynku nadużyciami organy podatkowe skupiają swoją uwagę na transakcjach i działaniach, które mogą potencjalnie prowadzić do uszczupleń w podatku VAT. Na skutek odpowiednich czynności organów podatkowych w tym kontekście mogą one:

  • zakwestionować prawo do odliczenia VAT z faktur dokumentujących czynności związane (nawet pośrednio) z oszustwami w VAT;
  • zakwestionować prawo do zastosowania stawki 0% VAT dla transakcji międzynarodowych, jeśli transakcje takie mają związek oszustwami w VAT.

Oprócz tego, występują sytuacje, w których podatnik staje się niejako ofiarą nieuczciwych działań swoich pracowników, którzy wystawiają puste faktury posługując się danymi pracodawcy. W takiej sytuacji podatnik (pracodawca) może być zobowiązany do zapłaty VAT z wystawionych faktur z wykazanym nieprawidłowo podatkiem.

We wszystkich powyższych sytuacjach podatnik może uwolnić się od odpowiedzialności, jeżeli działał w dobrej wierze – tj. dochował należytej staranności w weryfikacji swoich kontrahentów i transakcji lub też w nadzorze nad swoimi pracownikami.

Niestety brak jest ustawowych kryteriów oceny dochowania należytej staranności. To sprawia, że dla wielu podatników właściwa weryfikacja kontrahentów i monitorowanie działań pracowników mogą być problematyczne. 

W takim przypadku wskazane może być skorzystanie z wiedzy ekspertów Deloitte, posiadających wieloletnie doświadczenie w zakresie audytu oraz wdrażania procedur zachowania należytej staranności. 

Jak możemy pomóc?

Analiza posiadanych procedur weryfikacyjnych

Z naszych doświadczeń wynika, że duża część podatników nie posiada odpowiednich procedur weryfikacyjnych dostosowanych do specyfiki prowadzonego biznesu. Nasze wsparcie może więc obejmować szczegółową analizę stosowanych procedur weryfikacyjnych w zakresie ich aktualności i adekwatności.  
 

Analiza posiadanych procedur wystawiania faktur i monitorowania działań pracowników

Proponujemy również analizę tego, czy w danym przedsiębiorstwie obowiązują wystarczające procedury i instrumenty, które spełniają standardy odpowiedniego nadzoru nad pracownikami w zakresie wystawiania faktur.
 

Przygotowanie projektu procedur weryfikacyjnych 

W przypadku, gdy klient nie posiada sformalizowanych zasad weryfikacji kontrahentów, czy nadzoru nad pracownikami, możemy zaproponować nasze wsparcie w zakresie przygotowania projektu procedury dostosowanej do potrzeb spółki. 

Jeżeli klient ma już odpowiednie procedury, możemy również dostosować je do standardów oczekiwanych przez organy podatkowe. 
 

Audyt stosowania procedur

Znamy wiele przypadków, w których organy podatkowe podważały dochowanie należytej staranności z uwagi na niestosowanie posiadanych przez podatnika procedur weryfikacyjnych lub niewłaściwą realizację obowiązków weryfikacyjnych wynikających z takich procedur. 

Jesteśmy w stanie zapewnić nasze wsparcie w zakresie oceny, czy posiadane przez klienta procedury są realizowane przez pracowników w sposób zapewniający dochowanie należytej staranności. 
 

Audyt kontrahentów

Oferujemy nasze wsparcie w zakresie biznesowej i podatkowej weryfikacji kontrahentów, z którymi klient współpracuje lub zamierza współpracować w przyszłości. 
 

Szkolenia

Prowadzimy szkolenia z zakresu należytej staranności i dobrej wiary w VAT dostosowane do otoczenia biznesowego klienta oraz osób, które są adresatami szkolenia, a zatem są to szkolenia dedykowane dla następujących grup:

  • członkowie zarządu,  
  • pracownicy działów finansowych i podatkowych, 
  • pracownicy wystawiający i otrzymujący faktury, 
  • pracownicy działów sprzedaży i zakupów, 
  • pracownicy działów logistyki, 
  • pracownicy magazynu. 


Narzędzia IT 

Tworzymy narzędzia IT dostosowane do potrzeb i branży klienta oraz posiadanych przez niego procedur weryfikacji kontrahentów, które ułatwiają istniejący proces. 

Możemy również wspomóc klienta w przygotowaniu szkoleń (e-learingi) do wdrożenia na wykorzystywanej u klienta platformie szkoleniowej. 
 

Postępowania podatkowe i sądowoadministracyjne, kontrole w VAT

Jesteśmy pełnomocnikiem klientów, którzy są w toku spraw związanych z odmową prawa do odliczenia VAT lub prawa do stawki 0% VAT w związku z zarzutem niedochowania należytej staranności. W zależności od ustaleń z klientem i statusu sprawy, bierzemy aktywny udział poprzez analizę akt sprawy, udział w przesłuchaniach oraz pomoc w przygotowaniu argumentacji i pism. Reprezentujemy naszych klientów przed organami i sądami. 

Jakie projekty zrealizowaliśmy?

Przeprowadziliśmy analizę posiadanych procedur oraz audyt ich stosowania. W tym celu przeprowadziliśmy rozmowy z pracownikami stosującymi procedurę i przeanalizowaliśmy dokumenty przekazane przez klienta.  

Problemem okazał się brak zrozumienia procedury przez osoby ją stosujące, nieodpowiednie stosowanie procedury oraz nieodpowiednie narzędzia IT, które nie zapewniały transparentności działań i nie zabezpieczały dokumentacji.  

U klienta z działalnością rozproszoną w całym kraju przeprowadziliśmy audyt odbiorców towarów z krajów UE. Problemem okazało się wybiórcze stosowanie procedury przez pracowników, brak analizy zebranych dokumentów weryfikacyjnych, brak analizy kontrahenta i sposobu przeprowadzania transakcji. 

W efekcie okazało się, że spora część kontrahentów była nieuczciwymi podmiotami, co zostało w późniejszym czasie częściowo potwierdzone przez ograny administracji. Dzięki audytowi klient mógł zaprzestać transakcji z nieuczciwymi podmiotami zanim organy wszczęły kontrole oraz zauważył praktyczne luki w stosowaniu procedur weryfikacji kontrahentów. 

U klienta z działalnością rozproszoną w całym kraju przeprowadziliśmy audyt odbiorców towarów z krajów UE. Problemem okazało się wybiórcze stosowanie procedury przez pracowników, brak analizy zebranych dokumentów weryfikacyjnych, brak analizy kontrahenta i sposobu przeprowadzania transakcji. 

W efekcie okazało się, że spora część kontrahentów była nieuczciwymi podmiotami, co zostało w późniejszym czasie potwierdzone przez ograny administracji. Dzięki audytowi klient mógł zaprzestać transakcji z nieuczciwymi podmiotami zanim organy wszczęły kontrole oraz zauważył praktyczne luki w stosowaniu procedur weryfikacji kontrahentów. 

Przeprowadziliśmy szkolenie dla członków zarządu i osób z działów finansowych z należytej staranności. Uczestnicy szkolenia zwiększyli swoją świadomość i ustalili, gdzie w ich branży istnieje ryzyko nieświadomego uwikłania w oszustwo podatkowe. 

U klienta z działalnością rozproszoną w całym kraju przeprowadziliśmy audyt odbiorców towarów z krajów UE. Problemem okazało się wybiórcze stosowanie procedury przez pracowników, brak analizy zebranych dokumentów weryfikacyjnych, brak analizy kontrahenta i sposobu przeprowadzania transakcji. 

W efekcie okazało się, że spora część kontrahentów była nieuczciwymi podmiotami, co zostało w późniejszym czasie potwierdzone przez ograny administracji. Dzięki audytowi klient mógł zaprzestać transakcji z nieuczciwymi podmiotami zanim organy wszczęły kontrole oraz zauważył praktyczne luki w stosowaniu procedur weryfikacji kontrahentów. 

Przeprowadziliśmy szkolenie dla członków zarządu i osób z działów finansowych z należytej staranności. Uczestnicy szkolenia zwiększyli swoją świadomość i ustalili, gdzie w ich branży istnieje ryzyko nieświadomego uwikłania w oszustwo podatkowe. 

Reprezentujemy wielu naszych klientów w sporach z organami podatkowymi. Efektem jest współpraca z kontrolującymi i przygotowanie jak najlepszej argumentacji wspierającej klienta, która pozwala na obronę jego stanowiska. 

W przypadku postępowań już trwających, nasze prace zaczynamy od analizy zgromadzonego materiału i ocenę szans klienta na uzyskanie pozytywnego rozstrzygnięcia. 

Dlaczego warto skorzystać z naszego wsparcia?

Efektywne procedury należytej staranności i świadomość pracowników w tym zakresie może przynieść szereg korzyści: 

  • mniejsze ryzyko uwikłania w transakcje z nieuczciwymi kontrahentami, a w konsekwencji mniejsze ryzyko wytypowania do kontroli w VAT, 
  • mniejsze ryzyko zaległości w VAT, a w konsekwencji również odsetek podatkowych, nałożenia dodatkowego zobowiązania podatkowego (sankcji VAT) oraz udziału w postępowaniach karnych skarbowych, 
  • jasna ścieżka działania przy weryfikacji kontrahentów wsparta odpowiednimi narzędziami IT, 
  • większe bezpieczeństwo podatkowe i reputacyjne klienta, 
  • zwiększenie szans na pomyślne zakończenie sporów z organami podatkowych w zakresie dochowania należytej staranności.