SUP – czy pamiętasz o zapewnieniu opakowań alternatywnych?

O co chodzi?
 

Ustawa SUP nakłada na przedsiębiorców prowadzących jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (tj. pojemniki na żywność, kubki na napoje) obowiązek zapewnienia dostępności opakowań alternatywnych do produktów SUP będących opakowaniami, tak aby użytkownik końcowy miał wybór pomiędzy opakowaniem będącym produktem SUP (za które musi uiścić opłatę konsumencką), a opakowaniem alternatywnym. Opakowania alternatywne w myśl ustawy mają być wytworzone z materiałów innych niż tworzywa sztuczne, w tym innych niż tworzywa sztuczne ulegające biodegradacji. Opakowaniem alternatywnym mogą być także opakowania wielokrotnego użytku.

Zgodnie z założeniami Dyrektywy SUP, zapewnienie produktów alternatywnych jest jednym ze środków, który ma prowadzić do zmniejszenia stosowania produktów SUP. Warto wskazać, że na gruncie polskich przepisów obowiązek zapewnienia produktów alternatywnych odnosi się wyłącznie do produktów SUP będących opakowaniami na napoje i żywność.

Co to oznacza w praktyce?
 

Przedsiębiorcy, prowadzący jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, którzy pakują żywność lub napoje w opakowania będące jednocześnie produktami SUP lub sprzedają takie opakowania samodzielnie, od lipca 2024 r. będą musieli posiadać w swojej ofercie dodatkowe opakowania spełniające kryteria opakowania alternatywnego. Ze względu na brak precyzyjnej definicji opakowania alternatywnego zarówno w Dyrektywie, jak i w polskiej ustawie, istnieją wątpliwości co do tego, jakie opakowania mogą być uznane za opakowania alternatywne. W tym zakresie ukazuje się coraz więcej interpretacji wydawanych przez marszałków województw, w których podmioty pytają– zarówno o same opakowania alternatywne, jak i o to, czy dane opakowanie podlega pod przepisy SUP i obowiązek poboru opłaty konsumenckiej od użytkownika końcowego. Dotychczas skierowano do marszałków województwa pytania m.in. o opakowania z trzciny cukrowej, czy o opakowania wielokrotnego użytku (temat opakowań wielokrotnego użytku poruszony został również w ostatnim wydaniu Ekspresu ESG).

W przypadku opakowań z trzciny cukrowej organy zgodnie uważają, że opakowania takie mogą pełnić funkcję opakowania alternatywnego, istotne jest jednak aby polimery zawarte w pulpie trzcinowej, z której produkowane są opakowania, były pochodzenia naturalnego i nie zostały chemicznie zmodyfikowane. W przypadku opakowań wielokrotnego użytku konieczne jest natomiast spełnienie wszystkich wymagań dla opakowań wielokrotnego użytku, wynikających z europejskiej normy zharmonizowanej EN 13429:2004 Opakowania – Opakowania wielokrotnego użytku oraz posiadanie systemu wielokrotnego użytku tych opakowań.

Co dalej?
 

Dla przedsiębiorców jest to ostatni dzwonek na przemyślenie, w jaki sposób zapewnić opakowania alternatywne dla użytkowników końcowych. Z naszego doświadczenia wynika, że podmioty rozważają całkowite zastąpienie produktów SUP opakowaniami alternatywnymi, a tym samym uwolnienie się od z realizacji obowiązków związanych z oferowaniem produktów SUP, w tym koniecznością rozliczenia opłaty konsumenckiej.

Należy mieć na uwadze, że niedopełnienie obowiązku w zakresie zapewnienia opakowań alternatywnych dla oferowanych produktów SUP będących opakowaniami może skutkować nałożeniem kary pieniężnej do wysokości 20 000 zł. Nadzór nad realizacją obowiązku zapewnienia opakowań alternatywnych sprawuje Inspekcja Handlowa.

W przypadku wątpliwości co do tego czy dane opakowanie może być uznane za opakowanie alternatywne, warto potwierdzić tę kwestię poprzez wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej do właściwego marszałka województwa.