Objaśnienia podatkowe dotyczące metody koszt plus

Czym jest metoda koszt plus?

Metoda koszt plus jest jedną z metod wymienionych wprost w art. 11d ustawy o CIT, której zastosowanie należy rozważyć do ustalania i weryfikacji cen transferowych. Ceny transferowe kalkulowane metodą koszt plus powinny obejmować koszty zw. z wytworzeniem i sprzedażą produktów lub ze świadczeniem usług (bazę kosztową) oraz narzut na tych kosztach.

Innymi słowy, metoda koszt plus koncentruje się najpierw na analizie kosztów poniesionych w transakcji przez podmiot dokonujący sprzedaży produktów lub towarów lub świadczący usługi oraz ustaleniu ceny transferowej w wysokości obejmującej adekwatne koszty zw. z tą transakcją powiększone o narzut pozwalający na realizację zysku, jaki zostałby osiągnięty w porównywalnych transakcjach (przez podmioty pełniące porównywalne funkcje, angażujące analogiczne aktywa i ponoszące zbliżone ryzyka).

Możliwość zastosowania metody koszt plus

Zgodnie z treścią ww. objaśnień, metodę koszt plus można stosować do ustalania cen w transakcjach, dla których można znaleźć wiarygodne rynkowe dane porównawcze nt. narzutów na kosztach produkcji i sprzedaży lub świadczenia usług. Najczęściej będzie to sytuacja, gdy profil funkcjonalny producenta lub podmiotu świadczącego usługi w transakcjach kontrolowanych jest nieskomplikowany.

Metoda koszt plus może posłużyć więc do kalkulacji cen transferowych dotyczących produkcji kontraktowej lub na zlecenie lub powtarzalnych usług o niezbyt złożonej naturze (do których świadczenia nie są angażowane specyficzne zasoby niedostępne bezpośrednio na rynku).

Z kolei, nie będzie prawidłowe zastosowanie metody koszt plus do ustalania cen przez podmiot, który posiada istotną własność intelektualną w postaci np. marek handlowych, opatentowanych technologii czy know-how.

Metoda koszt plus – kryteria porównywalności

Objaśnienia z września 2023 r. wskazują, iż do stosowania metody koszt plus potrzebne są dane rynkowe (nt. zyskowności podmiotów lub transakcji), które przede wszystkim są porównywalne pod względem funkcji, aktywów i ryzyk pełnionych przez wybrane podmioty, będące stronami tych transakcji. Mniejsze znaczenie mają w tym przypadku kryteria porównywalności odnoszące się do cech charakterystycznych produktów, towarów lub usług. Przyjmuje się, iż takie różnice w mniejszym zakresie wpływają na wysokość narzutów na kosztach, a większy wpływ mają właśnie wykonywane w ramach transakcji funkcje, angażowane aktywa i ponoszone ryzyka. W ww. objaśnieniach wskazane zostało również, że istotne znaczenie ma porównywalność branży, asortymentów oraz zaawansowania technologicznego produktów lub usług, ponieważ znaczące różnice w takich cechach charakterystycznych produktów, towarów i usług mogą istotnie wpływać na różnice w funkcjach pełnionych w ramach porównywanych transakcji.

Trudności i błędy jakie mogą się pojawić przy stosowaniu metody koszt plus

W objaśnieniach wskazane zostały przykładowe kwestie powodujące trudności w zastosowaniu metody koszt plus, m.in.:

• prawidłowe określenie bazy kosztowej,
• określenie rynkowych wysokości narzutów na kosztach,
• występowanie różnic w zasadach rachunkowości utrudniające pozyskiwanie spójnych danych porównawczych,
• brak transakcji porównywalnych lub brak informacji o kryteriach wpływających na porównywalności transakcji,
• ocena zasadności dokonania korekty porównywalności i ich wycena.

Jednocześnie wskazane zostały także typowe błędy związane ze stosowaniem metody koszt plus. Jako przykłady można wskazać m.in.:

• nieporównywalne bazy kosztowe, w tym np. kalkulacje cen transferowych na podstawie bazy kosztowej obejmującej koszty nie ponoszone w transakcjach uznanych za porównywalne,
• niewłaściwy profil funkcjonalny, w tym np. stosowanie metody koszt plus do ustalania cen transferowych produktów lub usług świadczonych przez podmioty pełniące strategiczne funkcje i posiadające bardzo istotną własność intelektualną,
• pominięcie korekt porównywalności w przypadku występowania istotnych różnic pomiędzy transakcją kontrolowaną a transakcjami rynkowymi uznanymi za porównywalne (w tym np. innych rynków geograficznych czy innych zasobów wykorzystywanych do produkcji).