Jak będzie wyglądać Pillar 2 w Polsce? Ustawodawca przedstawił długo oczekiwany projekt ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych. Poniżej omawiamy główne założenia oraz kluczowe terminy.
Celem wdrożenia opodatkowania wyrównawczego zgodnie z ramowymi założeniami Pillar 21, polski projekt przepisów2 zakłada wprowadzenie trzech nowych, możliwych obciążeń podatkowych:
Powyższe rodzaje opodatkowania dalej będą zwane łącznie „opodatkowaniem wyrównawczym”.
Z perspektywy Polski, krajowy podatek wyrównawczy będzie głównym elementem systemu opodatkowania wyrównawczego.
W praktyce zakłada się, że podatnikami zobowiązanymi do zastosowania testu efektywnej stawki podatkowej na potrzeby tego podatku będzie kilka tysięcy jednostek. Przede wszystkim będą to polskie jednostki składowe grup międzynarodowych, z reguły z jednostką dominującą najwyższego szczebla zlokalizowaną w innym państwie).
Zaś globalny podatek wyrównawczy będzie dotyczył jedynie kilkudziesięciu grup międzynarodowych z polską jednostką dominującą najwyższego szczebla3.
Kalkulacje podatkowe na potrzeby opodatkowania wyrównawczego zasadniczo oparte mają być na danych wynikających z ksiąg rachunkowych (z odpowiednimi korektami – jeżeli dotyczy). W praktyce oznacza to, że polscy podatnicy do celów obliczenia krajowego podatku wyrównawczego (QDMTT) zasadniczo zobowiązani będą uwzględniać pozycje ujęte w księgach rachunkowych prowadzonych na podstawie ustawy o rachunkowości i w sprawozdaniach finansowych sporządzanych na podstawie ustawy o rachunkowości, w tym także według MSR/MSSF4. Jest to element tzw. QDMTT safe harbour, eliminującego konieczność nawet kilkukrotnej kalkulacji Pillar 2 za tę samą jurysdykcję, ale przeprowadzoną w różnych krajach.
Niemniej jednak, aby QDMTT safe harbour zadziałało, konieczne jest, aby standard rachunkowy stosowany w Polsce był taki sam, jak ten wykorzystywany na potrzeby konsolidacji przez grupę.
Przepisy Projektu ustawy zakładają możliwość zastosowania uproszczenia kalkulacyjnego („tymczasowa bezpieczna przystań CBCR”) przez okres jednego roku podatkowego, po spełnieniu warunków szczegółowych opisanych w art. 145 Projektu ustawy. Sedno tego rozwiązania przejściowego stanowi możliwość zastosowania danych bazujących na przepisach dot. CBCR5 do przeprowadzenia trzech uproszczonych testów na potrzeby opodatkowania wyrównawczego.
Przepisy Projektu ustawy dot. Pillar 2 przewidują nowe obowiązki w zakresie zgodności, które będą musiały zostać wdrożone przez jednostki objęte regulacjami:
Podatek wynikający z zeznania należy wpłacić na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie nie dłuższym niż termin złożenia zeznania.
Uchybienia w zakresie składania informacji o opodatkowaniu wyrównawczym będą mogły powodować dotkliwe kary na gruncie Kodeksu Karnego Skarbowego7:
W wypadku mniejszej wagi, sprawca ww. czynów zabronionych może podlegać karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Kwestie dotyczące podatku wyrównawczego nie będą mogły zostać rozstrzygane w drodze interpretacji indywidualnej. Przepisy Projektu ustawy przewidują dodanie do Ordynacji Podatkowej dwóch nowych instytucji dostępnych na potrzeby opodatkowania wyrównawczego.
Co istotne jednak, obie procedury dostępne będą tylko dla zdarzeń przyszłych, w tym w szczególności czynności planowanej lub rozpoczętej i niezakończonej:
Opiniowanie spraw z zakresu przepisów dotyczących opodatkowania wyrównawczego, w tym ich stosowania na gruncie przepisów prawa podatkowego, przepisów o rachunkowości oraz wytycznych i innych dokumentów przyjętych przez OECD w indywidualnych sprawach ma być powierzone nowemu organowi doradczemu – Radzie ds. Opodatkowania Wyrównawczego. Radę powoływać ma minister właściwy do spraw finansów publicznych na czteroletnią kadencję.
Przepisy Projektu ustawy mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.8
Na zasadzie wyboru grupa może jednak zadecydować o stosowaniu przepisów w odniesieniu do roku podatkowego rozpoczętego po dniu 31 grudnia 2023 r. Odpowiednie oświadczenie należy złożyć w okresie od dnia 1 marca 2026 r. do dnia 30 maja 2026 r. w formie aktu notarialnego. Wybór ten jest nieodwoływalny. Wówczas przepisy stosuje się tak, jakby przepisy Projektu ustawy weszły w życie z dniem 1 stycznia 2024 r., tzn. praktyczną implikacją jest ochrona prawa do zapłaty podatku w Polsce zamiast w państwie, które szybciej wdrożyło zasady Pillar 2.
Po zapoznaniu się z Projektem ustawy potwierdza się, że wdrożenie Pillar 2 przyniesie wiele nowych wyzwań dla polskich podatników (implicite potwierdza to aż 275 stron uzasadnienia).
Nie sposób kompleksowo omówić wszystkich zmian w jednym artykule – głównie z uwagi fakt, iż modyfikacje przepisów będą wielopłaszczyznowe, a w organizacjach dotkną licznych procesów na styku rachunkowości oraz podatków. Warto zatem już dziś przeanalizować wpływ projektowanych regulacji na działalność biznesową oraz rozpocząć przygotowania do nadchodzących kalkulacji i raportowania.
W razie dalszych pytań zachęcamy do kontaktu i zapraszamy na nadchodzące wydarzenia dot. globalnego podatku minimalnego.
1 Dyrektywa Rady (UE) 2022/2523 z 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii.
2 Numer z wykazu UC20: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12384558/katalog/13055773#13055773, dalej także „Projekt ustawy”.
3 Uzasadnienie do Projektu ustawy, str. 10.
4 Art. 29 Projektu.
5 Przepisy o wymianie informacji podatkowych obowiązujące w państwie lokalizacji jednostki dominującej najwyższego szczebla albo w państwie lokalizacji jednostki wyznaczonej, tj. odpowiednio w przypadku Polski – przepisy ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (Dz. U.
6 Art. 133 ust. 1 Projektu ustawy.
7 Dz.U.2024.628, przewidywane zmiany w KKS opisuje art. 141 Projektu ustawy.
8 Art. 161 Projektu ustawy (z wyjątkiem art. 140 pkt 4 w zakresie art. 14zr § 5, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia).