Aktualności w polskich regulacjach sankcyjnych, CBAM i EUDR

Polskie regulacje sankcyjne – w przygotowaniu nowe obowiązki dla eksporterów
 

Trwają prace nad zmianą ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainy.

Opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji projekt nowelizacji ustawy z 3 czerwca 2024 r. (link do projektu) zakłada nałożenie, w określonych sytuacjach, obowiązku dołączenia do zgłoszenia wywozowego oświadczenia eksportera składanego pod rygorem odpowiedzialności karnej. Zgodnie z założeniami projektu, wymóg ma dotyczyć eksporterów dokonujących wywozu towarów objętych unijnymi sankcjami wobec Rosji do państw, co do których istnieje ryzyko, że biorą udział w obchodzeniu unijnych sankcji, a także eksporterów przewożących takie towary w procedurze tranzytu przez Rosję lub Białoruś.

Treść dokumentu ma objąć oświadczenie, że m.in. tranzyt przez Rosję i Białoruś stanowi część całej trasy przewozu, a końcowe przeznaczenie towaru ma miejsce w innym państwie trzecim, przy czym eksporter ma być zobowiązany do podania w oświadczeniu danych użytkownika końcowego towaru.

Projekt nowelizacji przewiduje także wprowadzenie obowiązku przedłożenia naczelnikowi urzędu celno-skarbowego dokumentu potwierdzającego dokonanie odprawy celnej w państwie przeznaczenia towaru w terminie 45 dni od dnia jego wyprowadzenia poza UE, przy czym niedopełnienie tego obowiązku ma być obwarowane karami pieniężnymi w wysokości nawet do 500 000 zł.

Podkreślamy, że w obszarze kontroli obrotu i regulacji sankcyjnych możliwa jest implementacja różnych rozwiązań automatyzacyjnych w postaci m.in. automatyzacji weryfikacji kontrahentów, przeprowadzania procesu klasyfikacyjnego czy zbierania danych i komunikacji z kontrahentami oraz organami.

CBAM
 

Przypominamy, że począwszy od raportowania za trzeci kwartał 2024 r., importerzy są zobowiązani do podawania w składanych sprawozdaniach kwartalnych rzeczywistych danych o emisjach bezpośrednich i pośrednich wbudowanych w przywożone towary objęte Mechanizmem CBAM.

W związku z brakiem istniejącej praktyki nie jest na ten moment jasne, jak bardzo restrykcyjne będzie podejście w zakresie nakładania sankcji na importerów, którzy nie przedstawią w sprawozdaniu wymaganych danych o rzeczywistych emisjach.

Zgodnie jednak z treścią dokumentu CBAM Questions and Answers z 8 sierpnia br., dostępnego na portalu Komisji Europejskiej dedykowanym CBAM (link), w przypadku niepodania rzeczywistych danych emisyjnych, importerzy powinni być w stanie udowodnić, że podjęli wszelkie możliwe starania, aby uzyskać rzeczywiste dane emisyjne od swoich dostawców. Z dokumentu wynika również, że krajowe organy ds. CBAM, podejmując decyzję o nałożeniu sankcji, będą mogły uwzględnić m.in. zdolności operacyjne danego podmiotu w postaci środków i zasobów alokowanych do pozyskiwania od dostawców wymaganych danych, powtarzalność oraz całkowity czas trwania działań podejmowanych w celu uzyskania tych danych.

Zwracamy uwagę, że w celu ułatwienia wypełniania nałożonych obowiązków sprawozdawczych istnieje możliwość wdrożenia przez importerów rozwiązań optymalizacyjnych i automatyzacyjnych. Dotyczy to zarówno pozyskiwania wymaganych danych celnych oraz komunikacji z dostawcami towarów, jak i przetwarzania danych oraz przygotowywania projektów sprawozdań kwartalnych.

EUDR
 

Bieżący rok przynosi również sporo zmian w obszarze regulacji związanych z wdrażaniem Europejskiego Zielonego Ładu.

W związku z tym, zwracamy uwagę, że pierwsze obowiązki dla dużych i średnich przedsiębiorstw związane z tzw. "unijnym rozporządzeniem w sprawie wylesiania" (EUDR) wchodzą w życie już w grudniu tego roku.

Zgodnie z Rozporządzeniem, podmioty, które importują, eksportują lub handlują na rynku unijnym towarami objętymi EUDR (przede wszystkim wybranymi produktami wykonanymi lub zawierającymi: drewno, kauczuk, soję, palmę olejową, kawę, kakao, a także bydło) będą musiały spełniać standardy należytej staranności i składać odpowiednie oświadczenia.

Dla celów uproszczenia realizacji nałożonych obowiązków podmioty mogą rozważyć wdrożenie szeregu rozwiązań optymalizacyjno-automatyzacyjnych dotyczących m.in. identyfikacji i weryfikacji ekspozycji na EUDR czy zarządzania zbieraniem, weryfikacją i wystawianiem oświadczeń.

***

Jeśli są Państwo szerzej zainteresowani zmianami w zakresie regulacji sankcyjnych, CBAM i EUDR, wyzwaniami, jakie za sobą niosą oraz możliwościami optymalizacji i automatyzacji w tych obszarach, zapraszamy na nasz webinar „Automatyzacja procesów celnych”, który odbędzie się już 11 września 2024 r. Szczegółowe informacje i rejestracja są dostępne na stronie wydarzenia.