Konsekwencje akcyzowe kontroli drogowej w SENT

W wyroku z 12 września 2024 r., sygn. I SA/Rz 195/24 (dalej: „Wyrok”) WSA w Rzeszowie oddalił skargę na decyzję Naczelnika Podkarpackiego UCS w przedmiocie zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego i sprzedaży oleju bazowego. Co istotne w stanie faktycznym, będącym podstawą dla wydania tego wyroku, przyczyną wszczęcia kontroli celno-skarbowej w zakresie akcyzy były nieprawidłowości wykryte podczas kontroli drogowej w SENT.

O co chodzi?

Spółka zajmująca się wytwarzaniem i przetwarzaniem produktów rafinacji ropy naftowej, w toku działalności nabyła wewnątrzwspólnotowo towary klasyfikowane do pozycji CN 3824, które były przedmiotem dalszej odsprzedaży na terytorium kraju. Zgodnie z obowiązującymi przepisami przewóz towarów został zgłoszony do systemu SENT.

W toku kontroli drogowej realizowanej na podstawie przepisów ustawy o SENT, funkcjonariusze celno-skarbowi pobrali próbki towarów, objęte zgłoszeniem SENT celem przeprowadzenia badań laboratoryjnych pod kątem potwierdzenia prawidłowości zadeklarowanej klasyfikacji towarów na gruncie Nomenklatury Scalonej.

Przeprowadzone badania laboratoryjne wykazały, że próbki pobranych towarów stanowią mieszaninę węglowodorów o profilu chromatograficznym charakterystycznym dla węglowodorowych baz olejowych pochodzących z przerobu ropy naftowej. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, iż z uwagi na procentowy udział olejów ropy naftowej w badanych towarach, wynoszący powyżej 70% oraz uwzględniając pozostałe parametry fizykochemiczne wyrobów – właściwą klasyfikacją ww. wyrobów jest pozycja CN 2710.

W dalszej kolejności Naczelnik Podkarpackiego UCS wszczął postępowanie podatkowe, w wyniku którego określił Spółce w drodze decyzji zobowiązanie w podatku akcyzowym z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego oleju bazowego oraz sprzedaży oleju klasyfikowanych do pozycji CN 2710. Spółka nie zgodziła się z rozstrzygnięciem Organu i złożyła odwołanie do Dyrektora, który utrzymał w mocy stanowisko Naczelnika. Następnie Spółka złożyła skargę do WSA Rzeszowie, wskazując m.in., że doszło do naruszenia art. 165b § 1 Ordynacji Podatkowej, zgodnie z którym wszczęcie postępowania podatkowego jest możliwe w terminie 6 miesięcy od zakończenia kontroli. Zdaniem Spółki termin ten został przekroczony, albowiem od zakończenia kontroli w zakresie SENT do wszczęcia postepowania podatkowego minęło ponad 6 miesięcy.

WSA w Rzeszowie oddalił jednak skargę, wskazując, że podniesiony przez Spółkę argument, dotyczący terminu 6 miesięcy, należy liczyć od zakończenia kontroli celno-skarbowej w zakresie akcyzy.

Co to oznacza w praktyce?

W świetle regulacji SENT, w przypadku stwierdzenia, że towar nie odpowiada co do rodzaju wskazanemu w zgłoszeniu (tj. tej samej pozycji CN), odpowiednio na podmiot wysyłający albo podmiot odbierający nakłada się karę pieniężną w wysokości 46% różnicy wartości brutto towaru zgłoszonego i towaru rzeczywiście przewożonego podlegającego obowiązkowi zgłoszenia, nie niższej niż 20 000 zł.

Niemniej jednak, błędna klasyfikacja CN przewożonych towarów, może skutkować nie tylko karami na gruncie ustawy o SENT, ale również powodować daleko idące konsekwencje na gruncie przepisów akcyzowych, a niekiedy również rodzić odpowiedzialność w świetle Prawa energetycznego. Co więcej, należy podkreślić, iż działanie w zaufaniu do kontrahenta i stosowanie przyjętej przez niego klasyfikacji, nie usprawiedliwia działania przez Spółkę na podstawie błędnej klasyfikacji, a tym samym nie gwarantuje ochrony przed możliwymi konsekwencjami w zakresie SENT i akcyzy.

Ustalenia z kontroli drogowej w SENT, mogą stanowić podstawę do wszczęcia kontroli w zakresie podatku akcyzowego, a w dalszej kolejności również wszczęcia postępowania podatkowego w zakresie akcyzy i określenia zobowiązania w tym podatku. W ocenie WSA w Rzeszowie, Organ nie musi spieszyć się ze wszczęciem kontroli w zakresie akcyzy, ponieważ sześciomiesięczny termin na wszczęcie postępowania podatkowego nie jest liczony od dnia zakończenia kontroli w SENT, ale od dnia zakończenia kontroli w zakresie akcyzy.

Co dalej?

Omawiane rozstrzygnięcie potwierdza, iż błędna klasyfikacja towarów przewożonych w ramach SENT może być o wiele dotkliwsza niż tylko kary przewidziane w przepisach o SENT.

Istotne jest również, aby w zakresie klasyfikacji CN nie polegać wyłącznie na oświadczeniu producenta, ponieważ zarówno organy podatkowe jak i sądy nie uważają tego za wykazanie należytej staranności, która wyłącza odpowiedzialność na gruncie przepisów akcyzowych. Dlatego też, tak ważne jest wypracowanie wewnętrznych procedur weryfikacji deklarowanej klasyfikacji towarów, w szczególności w odniesieniu do tych kategorii wyrobów, które mogą być objęte akcyzą.

Jeżeli chcą Państwo dowiedzieć się więcej na temat obowiązków w zakresie akcyzy oraz SENT, a także dowiedzieć się w jaki sposób opracować procedurę weryfikacji klasyfikacji nabywanych towarów, zachęcamy do kontaktu z ekspertami Deloitte.