System kaucyjny – czy na pewno wszystko jest już jasne?

Kogo dotyczą obowiązki związane z systemem kaucyjnym?

Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje takich jak:

• butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 litrów,
• puszki metalowe o pojemności do 1 litra,
• butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra,

będą zobowiązani osiągnąć wyznaczone poziomy selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych. Realizacja tego obowiązku będzie możliwa poprzez przystąpienie do systemu kaucyjnego.

Dodatkowo, podmioty wprowadzające do obrotu produkty w opakowaniach na napoje będą zobowiązane m.in. do odpowiedniego oznaczania tych opakowań oraz do prowadzenia ewidencji.

Jakie produkty nie podlegają pod system kaucyjny?

Z naszych obserwacji wynika, że przedsiębiorcy działający na rynku napojów mają liczne wątpliwości w zakresie funkcjonowania systemu kaucyjnego. Jedną z takich wątpliwości jest kwestia podlegania konkretnych produktów pod system kaucyjny.

Pierwotnie system kaucyjny, z uwagi na definicję opakowania na napoje, miał obejmować również produkty mleczarskie. Niemniej jednak, na skutek uwag strony społecznej, wskazującej na potrzebą zachowania reżimu sanitarnego w punktach handlowych, zdecydowano się na wyłączenie obowiązku selektywnej zbiórki opakowań na napoje takie jak: mleko, jogurt lub inne pitne produkty mleczne.

W związku z powyższym, pojawiły się praktyczne wątpliwości: co można klasyfikować jako inny produkt mleczny? W niedawno wydanych interpretacjach indywidualnych organy potwierdziły, że produkty zawierające ekstrakt z kawy oraz mleko stanowiące między 60% a 75% składu tego napoju, należy klasyfikować jako produkt mleczny, przez co nie dotyczy ich obowiązek selektywnej zbiórki, tym samym nie muszą być one objęte systemem kaucyjnym.

Na szczególną uwagę w kontekście stosowania systemu kaucyjnego zasługuje również niedawno wydana interpretacja Marszałka Województwa Małopolskiego odnosząca się do tego, czy opakowanie suplementu diety spełnia definicję opakowania na napój, o którym mowa w art. 8b ustawy o opakowaniach. Innymi słowy - czy suplement diety można uznać za napój na kanwie przepisów ustawy o opakowaniach?

Marszałek Województwa Małopolskiego stwierdził, że wprowadzanych przez Wnioskodawcę do obrotu butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów zawierających produkt - suplement diety wymagający dawkowania łyżką - nie należy uznać za opakowania na napój. Co za tym idzie, Wnioskodawca nie będzie obowiązany do osiągnięcia wymaganego poziomu selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych dla tych produktów oraz nie będzie podlegał obowiązkowi świadczenia daniny publicznej w postaci opłaty produktowej za nieosiągnięcie wymaganych poziomów selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych, o której mowa w art. 34 ust. 2c i 2e ustawy o opakowaniach.

Jednocześnie Marszałek odniósł się do stanowiska wyrażonego przez Ministra Klimatu i Środowiska, w którym wskazano, iż tożsamego podejścia nie należy stosować do opakowań płynnych suplementów diety – np. tzw. shotów przeznaczonych do spożycia bezpośrednio z opakowania.

Jak przygotować się do nadchodzących zmian związanych w wejściem w życie systemu kaucyjnego?

Powyższe przykłady pokazują, iż samo pojęcie napoju, czy też jego sposobu podania bądź dawkowania, może rodzić różne konsekwencje w kontekście systemu kaucyjnego. Co więcej, poza wątpliwościami dotyczącymi klasyfikacji produktów jako podlegających pod obowiązek selektywnej zbiórki, przedsiębiorcy napotykają na szereg innych niejasności w zakresie systemu kaucyjnego. Dotyczą one m.in. kwestii opodatkowania kaucji za niezwrócone opakowania (w tym temacie zachęcamy do zapoznania się z naszym poprzednim ekspresem ESG System kaucyjny: co nowego w zakresie rozliczeń VAT?) oraz przepisów przejściowych w zakresie napojów wprowadzonych do obrotu przed 1 października 2025 r.

Zainteresowane podmioty powinny szczegółowo przeanalizować, jakie nowe obowiązki będą ich dotyczyć w związku z wejściem w życie systemu kaucyjnego i dostosować swój model działania do nowych regulacji. Co więcej, w niektórych przypadkach warto również rozważyć wystąpienie z własnym wnioskiem o interpretację do właściwego Marszałka Województwa.

Jeżeli potrzebują Państwo wsparcia w zakresie systemu kaucyjnego zapraszamy do kontaktu z ekspertami Deloitte.