Czy opłata konsumencka wynikająca z regulacji SUP dotyczy nieodpłatnego wydania?

Przedsiębiorcy sprzedający napoje oraz jedzenie w kubkach i pojemnikach z tworzywa sztucznego (tzw. Produktach SUP) są zobowiązani do pobierania od nabywców końcowych opłaty konsumenckiej. Istnieją natomiast wątpliwości czy obowiązek ten powstaje w przypadku nieodpłatnego wydania produktów.
 

Czym jest Opłata konsumencka?

Zgodnie z art. 3b ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz. U. 2024 poz. 433, dalej: „Ustawa”) przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane pojemniki na żywność z tworzywa sztucznego stosowane w celu umieszczania w nich żywności lub kubki na napoje z tworzywa sztucznego (dalej: „Produkty SUP”) są zobowiązani do pobrania opłaty od użytkownika końcowego nabywającego te Produkty (dalej: „Opłata konsumencka”). Przez użytkownika końcowego należy rozumieć podmiot nabywający Produkty SUP w celu ich wykorzystania na potrzeby własne, bez dalszej odsprzedaży.

Oznacza to, że przedsiębiorca sprzedając Produkty do użytkownika końcowego, każdorazowo powinien obciążyć nabywcę Opłatą konsumencką, którą to powinien ująć w sprawozdaniu rocznym składanym za pomocą bazy BDO oraz uprzednio pobraną opłatę wpłacić na właściwe konta Marszałków Województw. Wątpliwości pojawiają się natomiast w przypadku nieodpłatnego wydania Produktów. Czy wówczas jest konieczność pobierania opłaty konsumenckiej od użytkowników końcowych?

Nieodpłatne wydanie produktów SUP – podejście organów
 

Marszałek Województwa Mazowieckiego w niedawno wydanej interpretacji indywidualnej uznał, że wnioskodawca dokonując nieodpłatnych wydań Produktów SUP, w ramach akcji pomocowych (np. dla produktów wydawanych funkcjonariuszom służb ratunkowych), akcji promocyjnych lub dla pracowników, jest zobowiązany pobrać Opłatę konsumencką. Na poparcie swojego stanowiska organ odniósł się do celu wprowadzenia Opłaty konsumenckiej, która „ma zniechęcić konsumentów do nabywania takich produktów, na rzecz opakowań i produktów z alternatywnych materiałów lub opakowań i produktów wielokrotnego użytku”.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że znane nam jest odmienne stanowisko dotyczące obowiązku pobierania Opłaty konsumenckiej od Produktów SUP w przypadku nieodpłatnych wydań. W jednej z interpretacji indywidualnych wydanych przez Marszałka Województwa Wielkopolskiego wskazano, iż podmiot nie jest zobowiązany do pobierania Opłaty konsumenckiej w stosunku do Produktów SUP, które są przez niego oferowane nieodpłatnie.

Przepis art. 2 pkt 11ac ww. ustawy wskazuje, że użytkownik końcowy to podmiot nabywający produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, opakowania jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych lub napoje lub żywność w opakowaniach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych w celu ich wykorzystania na potrzeby własne, bez dalszej odsprzedaży. Skoro Wnioskodawca w przypadkach omawianych powyżej nie odsprzedaje nabytych przez siebie opakowań wraz z napojem, lecz udostępnia je klientom nieodpłatnie (w ramach loterii bądź promocji), to należałoby przyjąć, że przedstawiona powyżej definicja użytkownika końcowego odnosi się wprost do Wnioskodawcy. W konsekwencji to Wnioskodawca powinien uiścić opłatę od nabywanych przez siebie opakowań, a nie klienci prowadzonej przez niego stacji paliw.

Co zrobić w przypadku nieodpłatnych wydań Produktów na gruncie Dyrektywy SUP
 

Przytoczone powyżej interpretacje po raz kolejny dowodzą, iż choć krajowe regulacje wprowadzające obowiązki wynikające z Dyrektywy SUP (ang.: Single-Use Plastics) obowiązują już od ponad roku, to wciąż rodzą liczne pytania i wątpliwości.

Mając na uwadze niejasne brzmienie przepisów Ustawy w zakresie rozliczania opłat związanych z Produktami SUP oraz rozbieżności interpretacyjne organów, w celu zabezpieczenia się przed ewentualnymi karami, podmioty, które zamierzają dokonywać nieodpłatnych wydań Produktów, powinny rozważyć wystąpienie z własnym wnioskiem o interpretację indywidualną. Jeśli są Państwo zainteresowani uzyskaniem pomocy w złożeniu takowego wniosku, zapraszamy do kontaktu z ekspertami Deloitte.