W ostatnich pięciu dekadach nastąpił skok w rozwoju gospodarek i jakości życia populacji na świecie. Nasze życie się wydłuża, coraz więcej z nas żyje w miastach, poprawia się nasza sytuacja finansowa. Wraz ze wzrostem populacji i jej zwiększającymi się dochodami, zwiększa się także konsumpcja.

Do tej pory trendy te były nierozerwalne z niepożądanymi skutkami dla środowiska. Konsumujemy 1,6 razy więcej zasobów, niż pozwalają na to możliwości regeneracyjne Ziemi. Co więcej, gdyby cała populacja Ziemi żyła na tym samym poziomie co kraje o wysokich dochodach, to konsumowalibyśmy blisko 4 razy więcej zasobów naturalnych, niż jest dostępnych!

Połączenie wzrostu gospodarczego ze wzrostem zużycia materiałów jest skutkiem nieefektywnego wykorzystania zasobów – poprzez znaczną zasobochłonność światowej gospodarki, wysoki poziom generowanych odpadów i znikome zamknięcie obiegu materiałów. Przy kontynuacji obecnych trendów społeczno-gospodarczych i braku poprawy w podejściu do gospodarki zasobami obserwowane skutki będą się nasilać.

Odpowiedzią na stojące przed nami wyzwania może stać się gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ). Gospodarka o obiegu zamkniętym umożliwia wzrost gospodarczy przy jednoczesnym zmniejszeniu i optymalizacji zużycia zasobów, głęboko przekształca schematy łańcuchów produkcji i konsumpcji oraz projektuje na nowo modele biznesowe. Jest to możliwe poprzez ponowne wykorzystywanie materiałów, przedłużanie żywotności produktów oraz wykorzystanie potencjału, który obecnie w dużej części jest marnowany w strumieniu odpadów. Przejście na model gospodarki o obiegu zamkniętym może okazać się jedną z najbardziej korzystnych rewolucji współczesnego świata. Szansa jest ogromna – szacunki pokazują, że Unia Europejska mogłaby sięgnąć po roczne oszczędności rzędu 630 miliardów dolarów netto, tj. około 3% PKB.

Celem raportu jest spojrzenie na sytuację w Polsce i zidentyfikowanie szans, jakie stwarza gospodarka o obiegu zamkniętym.

Odpowiada on na pytania:

• Na jakim etapie zmiany jest Polska?
• Jakie są kluczowe wyzwania i szanse w kraju z punktu widzenia gospodarki i przedsiębiorstw?
• Co powinniśmy zrobić, żeby stać się liderem GOZ?
   

Obieg zamknięty - wstęp Ireny Picholi

Gospodarka o obiegu zamkniętym – pojęcie mało znane jeszcze kilka lat temu – pobudza dziś wyobraźnię liderów na całym świecie jawiąc się jako alternatywa dla obecnie dominującego liniowego modelu ekonomicznego, umożliwiająca pogodzenie wzrostu gospodarczego z dbałością o środowisko.

Mamy przyjemność przedstawić Państwu raport omawiający perspektywy rozwoju i wzrostu gospodarki o obiegu zamkniętym z uwzględnieniem najbardziej perspektywicznych branż i rozwiązań, konkretnych przykładów oraz najważniejszych rekomendacji działań w bliższej i dalszej perspektywie.

To pierwsze tego typu opracowanie na polskim rynku, które przedstawia analizę ekonomiczną zjawiska, w tym wskaźniki dotyczące korzyści gospodarczych dla Polski. Nasze wyliczenia pokazują, że redukcja już o 1% zużycia materiałów i energii we wszystkich sektorach daje możliwość uzyskania wartości dodanej dla gospodarki na poziomie 19,5 miliarda złotych.

Aby uwolnić ten potencjał, potrzebujemy współdziałania i wymiany informacji pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi stronami. Zdajemy sobie sprawę, że złożoność tematu wymaga pogłębienia i dodatkowych analiz. W przyszłości chcemy poruszać nowe i uzupełnione wątki w kolejnych opracowaniach, z udziałem jeszcze większej grupy ekspertów, których ten raport może zainspirować i skłonić do świeżego spojrzenia na gospodarkę o obiegu zamkniętym.

Dziękujemy firmom, instytucjom i osobom, które nam zaufały, wniosły swój wkład, wiedzę, doświadczenie i opinie do tego projektu i wspólnie z nami tworzyły ten raport. To, że raport objęły patronatem zaangażowane w temat Ministerstwa, pozwala ufać, że rekomendacje w nim zawarte zyskają praktyczne zastosowanie. Liczymy, że ten raport pomoże wypracować kierunki działań i pobudzi ogólnopolską debatę – w szerokim gronie podmiotów z sektora publicznego i prywatnego – na temat potencjału gospodarki o obiegu zamkniętym. A także,co niezwykle ważne, zainspiruje Państwa do osobistych rozważań, jak i gdzie można przyczynić się do jak najpełniejszego wykorzystania tego potencjału.