Szkło używane do produkcji opakowań może nieustannie krążyć w gospodarce. Aby było zawracane do procesów ponownego użycia recyklingu w myśl idei GOZ, powinno być zebrane w sposób selektywny. Obecnie w Polsce służy temu powszechny obowiązek selektywnego zbierania odpadów, za który organizacyjną odpowiedzialność ponoszą samorządy. Innym sposobem może być zbiórka opakowań szklanych w systemie kaucyjnym. Czy wzajemne przenikanie się obu systemów, wraz z projektowanym zobowiązaniem wprowadzających opakowania i produkty w opakowaniach do finansowania zbierania, odbierania i przetwarzania odpadów jest środowiskowo i ekonomicznie uzasadnione?
Pobierz raport
Szkło używane do produkcji opakowań może nieustannie krążyć w gospodarce. Aby było zawracane do procesów ponownego użycia recyklingu w myśl idei GOZ, powinno być zebrane w sposób selektywny. Obecnie w Polsce służy temu powszechny obowiązek selektywnego zbierania odpadów, za który organizacyjną odpowiedzialność ponoszą samorządy. Innym sposobem może być zbiórka opakowań szklanych w systemie kaucyjnym. Czy wzajemne przenikanie się obu systemów, wraz z projektowanym zobowiązaniem wprowadzających opakowania i produkty w opakowaniach do finansowania zbierania, odbierania i przetwarzania odpadów jest środowiskowo i ekonomicznie uzasadnione?
Funkcjonujący system gospodarki szklanymi odpadami opakowaniowymi jest niewystarczający do osiągnięcia ambitnych celów środowiskowych w niedalekiej przyszłości.
Obecnie wykazywane poziomy recyklingu w rzeczywistości mogą być nawet o 20% niższe, co może uniemożliwić osiągnięcie celu w 2025 r. Główne zdiagnozowane problemy to:
Zreformowany system zbierania odpadów szklanych może być mniej obciążający dla środowiska niż obecny
Oparcie selektywnego zbierania szkła na systemie gniazdowo – dzwonowym może spowodować zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko o około 12% w porównaniu do obecnego systemu workowo-pojemnikowego.
Pomijając koszty inwestycyjne związane z wprowadzeniem systemu kaucyjnego, na podstawie przeprowadzonych wyliczeń można wnioskować, że jednoczesne funkcjonowanie systemów gminnego i kaucyjnego nie powinno implikować wyższych kosztów operacyjnych, przy optymalnym rozplanowaniu logistyki, wpływającym na redukcję zasadniczych kosztów. Do takich działań należy obowiązkowo zaliczyć:
Kluczowe w ulepszeniu systemu będą: efektywna kooperacja interesariuszy, optymalizacja działań i edukacja. Zmiany muszą zostać przeprowadzone na wielu płaszczyznach:
Jednocześnie warto rozważyć zabezpieczenie dostępu do surowca w kraju, aby uniknąć pogłębienia problemu z dostępnością, np. poprzez wpisanie na listę surowców kluczowych bądź strategicznych lub utworzenie równoległej listy surowców pochodzących z odpadów względem listy surowców naturalnych.
Niniejszy raport wskazuje za i przeciw różnym scenariuszom zbierania opakowań szklanych uwzględniając kwestie społeczne, ekonomiczne oraz środowiskowe.
Dokument został przygotowany jako niezależny raport, obejmujący przegląd aktualnie funkcjonującego w Polsce systemu gospodarowania odpadami szkła opakowaniowego, w związku z rozważanym uwzględnieniem jednorazowych butelek szklanych w systemie kaucyjnym, przewidzianym w projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (UC 98). Procedowany projekt ustawy (UC98) stanowi częściową transpozycję do polskiego porządku prawnego dyrektywy 94/62/WE w sprawie gospodarowania opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz dyrektywy 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, tzw. dyrektywy SUP. System kaucyjny jako jeden z mechanizmów Rozszerzonej Odpowiedzialności Producentów (ROP), ma przyczynić się do uzyskania wysokich poziomów selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych i zwiększenia osiąganego poziomu recyklingu odpadów opakowaniowych.