Perspektywy i wyzwania w finansach konsumenckich

Kongres ten w ciągu ostatnich dwóch dekad stał się platformą do dyskusji na temat kluczowych wyzwań oraz perspektyw rynku finansów konsumenckich w Polsce. Wśród prelegentów nie zabrakło przedstawicieli Deloitte: dra Michała Mostowika i Karola Juraszczyka z zespołu doradztwa regulacyjnego dla sektora finansowego i FinTech Deloitte Legal, a także Pawła Jagłowskiego, partnera w zespole Strategy Risk & Transactions.

Debata: CCD2 – konsekwencje dla rynku i konsumentów, warunki skutecznej implementacji do polskiego prawodawstwa

Podobnie jak podczas dwóch poprzednich edycji wydarzenia, debatę o nadchodzących wyzwaniach regulacyjnych sektora moderował dr Michał Mostowik (Deloitte Legal), a w debacie uczestniczył Paweł Jagłowski (Deloitte Advisory). Debata dotyczyła drugiej dyrektywy o kredycie konsumenckim (CCD2). W panelu uczestniczyła również Marta Agatowska z Biura Informacji Kredytowej oraz dwoje przedstawicieli rynku: Marta Boguska (Provident Polska) oraz Tomasz Szczupakowski (Soonly Finance).

Marta Boguska podkreślała, że wdrożenie nowej dyrektywy może być szansą dla rynku, jeżeli w ramach procesu uda się wypracować skuteczny dialog pomiędzy ustawodawcą, regulatorem i rynkiem. Jednocześnie panelistka podzieliła się obawą, że ograniczenia reklamy proponowane w dyrektywie idą zbyt daleko i powinny być interpretowane rozsądnie. Zaproponowała również przyjęcie rynkowych wytycznych dla reklamy kredytu konsumenckiego.
Z kolei Marta Agatowska podkreślała, że choć różnice pomiędzy rynkiem bankowym a pozabankowym są coraz mniejsze, nadal pozostają widoczne. Jednocześnie zwróciła uwagę, że nadal konieczna jest edukacja konsumentów odnośnie do zagadnienia zdolności kredytowej – klienci banków i firm pożyczkowych nadal często nie wiedzą, jakie czynniki wpływają na zdolność kredytową.

Tomasz Szczupakowski poruszył temat przeregulowania obowiązków informacyjnych wobec konsumenta. Barwnie zwrócił uwagę, że podobnie jak użytkownik lodówki nie musi znać jej dokładnej budowy, tak samo nie wszystkie parametry krótkoterminowych kredytów są miarodajne dla konsumenta. Znacznie bardziej wartościowe jest informowanie o całkowitym koszcie kredytu i okresie na jaki został udzielony, niż liczenie RRSO - wskaźnika często niemiarodajnego dla tego produktu.

Dyskusję podsumował Paweł Jagłowski, który przypomniał, że dyrektywa wymaga obowiązkowego stosowania wskaźnika DTI (debt to income), zabrania natomiast przeprowadzenia oceny zdolności kredytowej z wykorzystaniem danych z social media i danych o chorobach onkologicznych. Podkreślił, że dla instytucji pożyczkowych dyrektywa niesie w tym zakresie duże zmiany, a najlepszą metodą przygotowania do nowej regulacji jest odpowiednio wczesna weryfikacja stosowanych procesów oceny zdolności kredytowej.
 

Debata: Break-even Point – Z której strony zbliżamy się do tego punktu?

Druga debata, prowadzona przez Agnieszkę Wachnicką oraz Pawła Zagaja ze Związku Banków Polskich, dotyczyła presji kosztowej oraz wyzwań związanych z rentownością w sektorze pożyczkowym. Uczestnicy, w tym Tomasz Kacprzak (Smartney), Rafał Czernik (Allegro Pay) oraz Wawrzyniec Kolbusz (Provident Polska) analizowali rosnące koszty oraz potrzebę dostosowania modeli biznesowych do zmieniającego się środowiska regulacyjnego.

Karol Juraszczyk (Deloitte Legal) zaproponował, aby na nadchodzące regulacje spojrzeć nie tylko z perspektywy dodatkowych kosztów, ale również jako na szansę lub inwestycję w rozwój produktów, zwiększenie bezpieczeństwa czy pozyskanie nowych klientów. W tym kontekście wdrożenie rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji (AI) może stać się katalizatorem do określenia ram zarządzania tymi technologiami, tzw. AI Governance. Odpowiedzialne i bezpieczne wykorzystanie systemów AI pozwoli nie tylko spełniać wymogi regulacyjne, ale także wzmocnić zaufanie klientów oraz poprawić efektywność operacyjną. Zintegrowane podejście do zarządzania systemami AI przyczyni się do ich lepszej kontroli i przejrzystości, co w dłuższej perspektywie może być korzystne zarówno dla organizacji, jak i konsumentów.

Z kolei wdrożenie tzw. Ustawy o dostępności może stanowić doskonałą okazję do poprawy jakości komunikacji z klientami. Prostsze i bardziej zrozumiałe umowy oraz regulaminy, a także ulepszenie funkcjonalności aplikacji mobilnych i ich user experience, mogą nie tylko pomóc w spełnieniu wymogów prawnych, ale również zwiększyć satysfakcję i lojalność użytkowników.

Przygotowania do dostosowania działalności do wymogów regulacji DORA oraz NIS2 to także kluczowy moment, by kompleksowo podejść do kwestii cyberbezpieczeństwa. Choć temat ten bywał często odkładany w czasie, obecne wymagania stwarzają przestrzeń do wzmocnienia ochrony danych i systemów w ramach organizacji. To nie tylko konieczność, ale również szansa na budowanie przewagi konkurencyjnej dzięki stabilności i odporności operacyjnej na współczesne zagrożenia cyfrowe.
 

Pozostałe wystąpienia i panele dyskusyjne

Podczas wszystkich debat i wystąpień poruszono wiele ważnych tematów dla rynku finansowania konsumenckiego. Tradycyjnie prezes Biura Informacji Kredytowej, Mariusz Cholewa, zaprezentował aktualne statystyki rynkowe, a zasadniczą część kongresu zwieńczyła debata liderów i liderek, podczas której poruszono m.in. temat zmniejszającej się liczby kart kredytowych, przy jednoczesnym zwiększeniu transakcyjności. Po zakończeniu zasadniczej części wydarzenia odbyła się również debata o relacji prawa bankowego i prawa konsumenckiego, w której udział wzięli Andrzej Reich (Klub Odpowiedzialnych Finansów), Anna Brzozowska (SGH) i Henryk Walczewski (SSO w Warszawie).

Tradycyjnie znaczną uwagę przykuło również wystąpienie przedstawicielki nadzoru, Agnieszki Beaty Kowalskiej (dyrektor Departamentu Instytucji Pożyczkowych UKNF). Zapowiedziała w nim m.in. konieczność dalszej profesjonalizacji rynku, czemu mogłoby służyć m.in. zastąpienie obowiązującego obowiązku wpisu do rejestru wymogiem uzyskania przez instytucje pożyczkowe licencji lub quasi-licencji.
 

Podsumowanie

Kongres Consumer Finance ponownie okazał się być jednym z centralnych wydarzeń branżowych dla sektora finansowania konsumenckiego. Konstruktywnym dyskusjom nie przeszkodziła nawet chwilowa ewakuacja budynku GPW (przerwany panel dyskusyjny dokończono bezpośrednio po powrocie do Sali Notowań). W rozmowach kuluarowych dało się wyczuć nieco więcej optymizmu niż w poprzednich latach, a zapowiedzi przedstawicieli rynku dają obraz stabilnego sektora, gotowego na kolejne innowacje.