Nowe rekomendacje dotyczące dystrybucji ubezpieczeń przedstawione przez KNF

Już na pierwszy rzut oka, widać, że Rekomendacje wprowadzają istotne zmiany względem poprzednich Wytycznych z 2014 r. Jak wskazuje KNF, „Projekt Rekomendacji jest kontynuacją działań, mających na celu wyeliminowanie produktów ubezpieczeniowych nie dających klientom odpowiedniej wartości.”. W samym dokumencie czytamy zaś, że „Istotnym celem wydania niniejszych Rekomendacji było również wyeliminowanie oferowania ubezpieczeń niezgodnych z wymaganiami i potrzebami klientów, bądź z niską wartością dla klientów.”.

W projekcie znajdują się 43 rekomendacje podzielone na 12 obszarów tematycznych:

1. Zarząd i rada nadzorcza
2. Organizacja czynności dystrybucyjnych zakładu ubezpieczeń
3. System wynagradzania pracowników
4. Konstrukcja produktu
5. Obowiązki zakładu ubezpieczeń względem klientów w dystrybucji własnej
6. Współpraca z agentami
7. Współpraca z brokerami
8. Współpraca zakładu ubezpieczeń z przedsiębiorcami, o których mowa w art. 2 ustawy o dystrybucji ubezpieczeń (udu)
9. Rozwiązania organizacyjne w procesie nadzoru zakładu ubezpieczeń nad produktem i zarządzania nim, dotyczące dystrybucji ubezpieczeń
10. Umowy ubezpieczenia zawierane na cudzy rachunek
11. Konflikt interesów
12. System kontroli wewnętrznej, funkcja zgodności z przepisami i funkcja audytu wewnętrznego

Jak wskazano na wstępie, jednym z najistotniejszych obszarów objętych Rekomendacjami jest kwestia wartości produktu, która ma być uregulowana w sposób analogiczny co w przypadku Rekomendacji U, gdzie wymogiem dla produktów CPI było, aby co do zasady wartość zakładanych kosztów odszkodowań i świadczeń wynosiła co najmniej 30% równowartości składki ubezpieczeniowej brutto. Kontynuacja tych działań w Rekomendacjach generalnie oznacza uniezależnienie wymogu od rodzaju umów ubezpieczenia lub dystrybutora ubezpieczeń.

Jak również przytoczone zostało na początku, innym ważnym aspektem adresowanym przez Rekomendacje jest kwestia badania wymagań i potrzeb klienta. Należy zauważyć, że Rekomendacje bardzo szczegółowo regulują te kwestie. Między innymi, rekomendacja 10 określa szereg wymogów związanych z APK, np. wyraźnego wyodrębnienia APK od innych etapów dystrybucji, tak aby klient miał świadomość od i do jakiego momentu zakład ubezpieczeń dokonuje analizy i oceny jego wymagań i potrzeb czy warunków wykorzystania na potrzeby APK informacji przekazanych przez klienta na wcześniejszych etapach współpracy. KNF wskazał również, że konieczne było wydanie rekomendacji co do minimalnego zakresu informacji, które powinny być przekazywane klientom.

Rekomendacje traktują również szczegółowo o nadzorze nad agentami ubezpieczeniowymi. Podkreśla się, że nadzór zakładu ubezpieczeń nad aktualnością danych wpisanych do rejestru agentów ma charakter stały.  Ubezpieczyciel powinien posiadać rozwiązania zapewniające zgodność danych widniejących w rejestrze agentów ze stanem faktycznym. Zakład ubezpieczeń ma posiadać regulacje wewnętrzne zapobiegające współpracy z agentami, którzy nie nadzorują w sposób bezpośredni OFWCA, przy pomocy których wykonują czynności agencyjne. Ubezpieczyciel cyklicznie weryfikuje istnienie stosunku prawnego pomiędzy agentem a OFWCA. Dokument podkreśla też znaczenie nadzoru ZU nad agentami w zakresie realizacji APK oraz obowiązków informacyjnych wobec klienta.

Rekomendacje nie pomijają również tematu współpracy z brokerem, w szczególności w zakresie weryfikacji spełnienia wymogów prawnych dla wykonywanej przez niego działalności oraz dokumentacji w zakresie tej współpracy, a także sposobu reakcji na zapytanie brokerskie.

Nowe regulacje dotyczą także współpracy z przedsiębiorcami, o których mowa w art. 2 ustawy o dystrybucji ubezpieczeń (UDU). Celem jest zapewnienie należytego wykonywania obowiązków w stosunku do klienta, wskazanych w przepisach prawa.

Powyżej podane zostały jedynie przykłady wymogów nakładanych przez Rekomendacje. Jak wskazywaliśmy, dokument jest obszerny i np. określa także zasady wynagradzania podmiotów regulowanych UDU czy obowiązek poinformowania o możliwości dobrowolnej kontynuacji ubezpieczenia w przypadku umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Co ważne, wydaje się, że nie da się spełnić wymogów Rekomendacji bez współdziałania zakładu ubezpieczeń z dystrybutorami. Powyższe oznacza, iż praca związana z wdrożeniem przedstawionych obowiązków czeka prawie cały rynek. Jak wskazywaliśmy, projekt Rekomendacji jest w fazie konsultacji. Przy czym z uwagi na objętość dokumentu można zakładać, że pojawi się szereg uwag.