De loonkloof tussen mannen en vrouwen: een weg naar transparantie

Wat is de loonkloof tussen mannen en vrouwen?

De loonkloof tussen mannen en vrouwen is een maatstaf voor hoe mannen en vrouwen worden gewaardeerd op de werkvloer. Het toont het verschil in (uurloon) tussen mannelijke en vrouwelijke werknemers, uitgedrukt als een percentage van het inkomen van mannen. Er zijn twee verschillende versies van de loonkloof: de ongecorrigeerde en de gecorrigeerde loonkloof.

De ongecorrigeerde loonkloof vergelijkt het gemiddelde brutouurloon, zonder rekening te houden met factoren zoals opleiding of ervaring, en onthult systematische loonverschillen. Het verschil tussen het gemiddelde loon van mannen en het gemiddelde loon van vrouwen wordt uitgedrukt als een percentage van het gemiddelde mannenloon. Bijvoorbeeld, als de ongecorrigeerde genderloonkloof 10% is, betekent dit dat vrouwen gemiddeld 10% minder verdienen dan de gemiddelde man. De gecorrigeerde loonkloof houdt rekening met functie gerelateerde factoren zoals rol, senioriteit en kwalificaties om de werkelijke omvang van loonverschillen te isoleren en te streven naar gelijke beloning voor gelijk werk of werk van gelijke waarde. Beide metingen werpen licht op de onderliggende oorzaken van loonongelijkheid en begeleiden werkgevers bij mogelijke acties om de kloof te verkleinen.

Waarom is de loonkloof tussen mannen en vrouwen relevant?

Ondanks wetten die gender gebaseerde loondiscriminatie verbieden, was de loonkloof tussen mannen en vrouwen in de EU in 2023 13% - wat betekent dat vrouwen gemiddeld 13% minder verdienden dan mannen.  Het werken aan het verkleinen van deze loonkloof tussen mannen en vrouwen zal vele voordelen hebben voor zowel de samenleving als werkgevers. Het is een manier om toptalent aan te trekken en te behouden, de reputatie en branding van de organisatie te verbeteren, en leidt tot verhoogde productiviteit en inkomsten. Bovendien kan het bereiken van gendergelijkheid een positieve invloed hebben op het BBP (Bruto Binnenlands Product), de werkgelegenheid verhogen en helpen bij het bestrijden van een vergrijzende bevolking in de EU.

Naast het fundamentele recht op gelijke beloning voor mannen en vrouwen voor gelijke arbeid of arbeid van gelijke waarde, dat sinds 1957 in de Europese Unie van kracht is, heeft het Europees Parlement een EU-richtlijn inzake loontransparantie goedgekeurd, die verplichte rapportage over de loonkloof tussen mannen en vrouwen voor werkgevers zal invoeren.

Wat betekent de EU-loonrichtlijn voor u?

Op 4 maart 2021 publiceerde de Europese Commissie het 'Voorstel voor een richtlijn betreffende de versterking van de toepassing van het beginsel van gelijke beloning van mannen en vrouwen voor gelijke of gelijkwaardige arbeid door middel van beloningstransparantie en handhavingsmechanismen' (hierna: de Richtlijn). Het Europees Parlement keurde de richtlijn op 30 maart 2023 goed, die de EU-lidstaten verplicht om deze binnen drie jaar in nationale wetgeving om te zetten. In Nederland zal dit naar verwachting in 2026 ingaan.

De richtlijn verplicht werkgevers zich aan de volgende bepalingen te houden:

• Werkgevers met meer dan 100 werknemers moeten loonverschillen tussen mannelijke en vrouwelijke werknemers melden.
• Werkgevers met 250+ werknemers moeten jaarlijks rapporteren, en werkgevers met 100-249 werknemers om de drie jaar.
• Werknemers hebben recht op informatie over het (gemiddelde) loon van hun collega's en over de objectieve, genderneutrale criteria die worden gebruikt om het beloningsniveau en de loonontwikkeling te bepalen.
• Vacatures moeten informatie over een loonschaal bevatten op basis van objectieve, genderneutrale criteria.
• Werkgevers mogen niet langer de eerdere salarisgegevens van sollicitanten opvragen.
• Juridische procedures zullen werknemers bevoordelen in geschillen over gelijke beloning, waarbij werkgevers de bewijslast dragen.
• Overtredingen kunnen leiden tot boetes en schadeclaims.

De richtlijn heeft tot doel de loontransparantie te bevorderen, ongerechtvaardigde loonverschillen tussen mannen en vrouwen te verkleinen en de juridische ondersteuning voor werknemers te vergroten, hoewel er ook aanvullende vereisten voor werkgevers zullen worden ingevoerd.

Bekijk het interview met onze juridisch expert om te begrijpen welke gevolgen deze richtlijn voor uw organisatie zal hebben

Hoe kan Deloitte helpen bij het bereiken van loontransparantie?

In een krappe arbeidsmarkt waar DE&I steeds belangrijker wordt, is het van vitaal belang om proactief te zijn in het beoordelen van en handelen naar de loonkloof tussen mannen en vrouwen. Het identificeren van oorzaken en het opstellen van een actieplan om deze aan te pakken, zal u helpen zich voor te bereiden op de lokale wetgeving na de goedkeuring van de EU-richtlijn en ervoor te zorgen dat u de beste van de klas bent zodra de verplichte rapportage wordt ingevoerd.

De uitvoering van de richtlijn vereist een multidisciplinaire aanpak. Met een breed scala aan specialisten, van analytics tot juridisch, bieden we een scala aan pick-and-choose-proposities om onze ondersteuning af te stemmen op uw behoeften. Een goed startpunt is een eerste analyse van de loonkloof tussen mannen en vrouwen, een Loontransparantie Readiness Scan of een Activation Lab. Ontdek onze oplossing voor loontransparantie en neem contact op voor meer informatie.

• CBS, Loonverschil tussen mannen en vrouwen in 2022 iets afgenomen, April 29, 2023
• EUR-Lex, Richtlijn 2006/54/EG
• Europees Parlement, Inzicht in de loonkloof tussen mannen en vrouwen: definitie en oorzaken, 4 april 2023
• Wereld Economisch Forum, Global Gender Gap Report 2022, 13 juli 2022
• Europese Commissie, Loonkloof tussen mannen en vrouwen in de EU blijft 13% op Equal Pay Day, 14 november 2023
• EIGE, Economische voordelen van gendergelijkheid in de Europese Unie, 7 mei 2024