Skip to main content

Tenuitvoerlegging van de definitieve EBA-richtsnoeren inzake IRRBB en CSRBB

Belangrijke punten om ervoor te zorgen dat de bijgewerkte richtsnoeren inzake IRRBB en CSRBB worden nageleefd

Op 20 oktober 2022 heeft de Europese Bankautoriteit (EBA) de geactualiseerde Guidelines and Regulatory Technical Standards (RTS) inzake renterisico in de bankenportefeuille (IRRBB) en kredietspreadrisico in de bankportefeuille (CSRBB) gepubliceerd. Deze publicatie onderstreept de toegenomen aandacht van de regelgevende instanties voor IRRBB en CSRBB (zie figuur 1 voor een tijdlijn voor de regelgeving). Om het belang van deze onderwerpen te benadrukken, heeft de Europese Centrale Bank in haar toezichtprioriteiten voor 2022 – 2024 ook aangegeven dat het aanpakken van gevoeligheden in rentetarieven en kredietspreads een topprioriteit is voor de komende jaren. In dit artikel bespreken we de belangrijkste wijzigingen in de regelgeving ten opzichte van de EBA-richtsnoeren inzake IRRBB van 2018, evenals de belangrijkste punten voor banken om te voldoen aan de bijgewerkte richtlijnen en RTS.
Hoe wij u kunnen helpen: Vermogens- en passivabeheer

 

We hebben dit artikel opgesplitst in twee secties:

  • Belangrijke punten voor banken om te zorgen voor een solide IRRBB- en CSRBB-kader;
  • Belangrijkste wijzigingen in de regelgeving1, die betrekking hebben op:
    • Bijgewerkte richtsnoeren inzake CSRBB en IRRBB;
    • RTS over de gestandaardiseerde benadering (SA) voor IRRBB-metingen; en
    • RTS op de toezichthoudende uitbijtertest (SOT)2.

Figuur 1: Het regelgevingslandschap voor IRRBB en CSRBB ontwikkelt zich

Belangrijke punten voor banken om te zorgen voor een solide IRRBB- en CSRBB-kader

 

We verwachten dat de implementatie en toepassing van de geactualiseerde richtsnoeren en RTS een van de grotere regelgevende resultaten zal zijn voor de ALM-risicoafdelingen van banken in de komende periode. Wij adviseren banken om actie te ondernemen en de volgende stappen te bepalen om hun uitdagingen te overwinnen en tot tijdige implementatie te komen. In het algemeen raden we banken aan om hun volledige IRRBB- en CSRBB-management- en meetkader opnieuw te beoordelen op basis van de recente publicatie, met bijzondere aandacht voor de volgende aspecten:

  • Creëer een consistente definitie van CSRBB en integreer deze in interne beleidslijnen en kaders om risico-identificatie en materialiteitsbeoordelingen te initiëren. Dit vereist dat banken de kredietspreadgevoeligheid van hun bancaire portefeuille-instrumenten analyseren om de reikwijdte van CSRBB te definiëren en vervolgens CSRBB-modellen te ontwikkelen en te implementeren.
  • Invoering van de vijfjaarslimiet voor de looptijd van gedragsherprijzing van bepaalde niet-vervallende deposito's (NMD's). Dit vereist dat banken hun tooling en systemen actualiseren en de verwachte impact van dit plafond en de mogelijke gevolgen daarvan voor hedgingpraktijken beoordelen.
  • Beoordeel of de bijgewerkte criteria om een niet-bevredigend intern meetsysteem (IMS) van het IRRBB te identificeren, kunnen leiden tot de verplichte toepassing van de SA, dit kan vooral een uitdaging zijn voor banken met een IMS dat fundamenteel verschilt van de SA.
  • Beoordeel de economische waarde van het eigen vermogen (EVE) SOT-uitkomst tegen de nieuwe drempel (15% van het Tier 1-kapitaal). Daarom moeten banken hun risicobereidheid met betrekking tot de nieuwe drempel opnieuw beoordelen en/of mitigerende sturingsmechanismen implementeren.
  • Implementeer de SOT voor netto rentebaten (NII) in het modellandschap en het rapportageproces van de bank. Banken worden vooral uitgedaagd om na te denken over consistentie in hun IRRBB-raamwerk (bijvoorbeeld tussen interne en regelgevende maatstaven), de belangrijkste drijfveren te identificeren die kunnen leiden tot een NII-impact, en om mogelijke sturingsmechanismen te identificeren.

Belangrijkste wijzigingen in de regelgeving

 

Bijgewerkte richtsnoeren voor IRRBB en CSRBB
Identificatie, beheer en meting van IRBBB

De geactualiseerde richtsnoeren zijn voornamelijk gebaseerd op de richtsnoeren van de EBA van 2018 voor de identificatie, het beheer en de meting van IRRBB in interne systemen. Er zijn echter twee belangrijke aspecten die zijn veranderd.

Ten eerste moeten banken in het kader van de IRRBB-meting een plafond van vijf jaar toepassen op de looptijd van bepaalde NMD's voor gedragsherprijzing3. Afhankelijk van de (gemodelleerde) plakkerigheid van de NMD-portefeuilles van banken, kan deze verandering van invloed zijn op het meetperspectief (bijv. waardegevoeligheid) en het managementperspectief (bijv. hedging) van een bank. In haar recente persbericht kondigde de EBA aan dat zij de toepassing en het effect van dit plafond nauwlettend in de gaten zal houden.

Ten tweede worden de criteria om te bepalen of een IMS niet toereikend is, bijgewerkt. In de geactualiseerde richtsnoeren worden met name twee algemene criteria gespecificeerd:

  • Een IMS moet alle materiële componenten van renterisico omvatten (gaprisico, basisrisico en optierisico), en de maatregelen moeten alle materiële dimensies van risico voor significante activa, passiva en off-balance instrumenten vastleggen;
  • Een IMS moet op een gepaste frequentie worden gekalibreerd, backtested en herzien, en moet worden ondersteund door deugdelijke governance en documentatie.

Indien de bevoegde autoriteiten een IMS als ontoereikend bestempelen, kunnen zij van een bank verlangen dat zij de SA voor banken toepast.


Beoordeling en monitoring van CSRBB

De beoordeling en monitoring van CSRBB wordt uitgebreid beschreven in de geactualiseerde richtlijnen, terwijl dit in eerdere publicaties slechts kort werd genoemd. We verwachten dat de toegenomen aandacht en begeleiding op dit gebied de komende jaren een van de grotere uitdagingen zal vormen voor de ALM-risicoafdelingen van banken. De belangrijkste onderwerpen voor banken bij de beoordeling en monitoring van CSRBB hebben betrekking op:

  • Definitie: De EBA definieert CSRBB als het risico dat voortvloeit uit veranderingen in de marktcreditspread en de marktliquiditeitsspread voor een bepaalde kredietkwaliteit, zoals wordt geïllustreerd in figuur 2 (met een uitsplitsing van de klantenrente die een bank betaalt of verdient op haar producten). Deze spreads worden als volgt gedefinieerd:
    • De marktcreditspread vertegenwoordigt de kredietpremie die marktdeelnemers vragen voor een bepaalde kredietkwaliteit, wanneer de veranderingen in de marktcreditspread als gevolg van een ratingmigratie niet binnen het toepassingsgebied van de CSRBB vallen; en
    • De marktliquiditeitsspread vertegenwoordigt de liquiditeitspremie die de marktinteresse voor investeringen en de aanwezigheid van bereidwillige kopers en verkopers aanwakkert.
  • Draagwijdte: De EBA stelt dat alle bankboekproducten in aanmerking moeten worden genomen in het toepassingsgebied van CSRBB, waarbij producten moeten worden uitgesloten in geval van bewezen afwezigheid van gevoeligheid voor het risico van kredietspreads. En in ieder geval moeten banken activa die tegen reële waarde worden gewaardeerd, opnemen in het toepassingsgebied van CSRBB.
  • Meting: Banken moeten hun eigen methodologieën ontwikkelen en gebruiken voor de beoordeling en monitoring van CSRBB, die geschikt moeten zijn voor de complexiteit van de bank zelf. In lijn met IRRBB moeten banken CSRBB zowel onder economische waarde als onder nettorentebaten plus perspectieven op marktwaardeveranderingen meten.

Figuur 2: Uitsplitsing van de rentevoeten, uit hoofdstuk 5 van de nieuwe Richtsnoeren voor IRRBB en CSRBB.

RTS op de SA voor IRRBB

 

Banken kunnen worden toegestaan (of verplicht, in het geval van een niet-bevredigend IMS) om de SA voor IRRBB te gebruiken om de impact van mogelijke rentebewegingen op zowel EVE als NII4 te berekenen. De SA voor EVE lijkt sterk op de methodologie die is beschreven in de normen voor IRRBB die in 2016 door het Bazels Comité voor Bankentoezicht (BCBS) zijn gepubliceerd5, terwijl de SA voor NII nieuw is geïntroduceerd in deze RTS.

De SA voor EVE en NII kan worden onderverdeeld in vijf algemene berekeningsfasen (zie figuur 3)6:

  1. Het categoriseren van rentegevoelige bankboekproducten op basis van hun geschiktheid voor standaardisatie;
  2. Segmentering van notionele herprijzingskasstromen in 19 vooraf gedefinieerde tijdsperioden;
  3. Bepalen van ∆EVE en ∆NII met behulp van de gesleufde notionele herprijzingskasstromen voor elke valuta en renteschokscenario's;
  4. Berekening van add-ons voor automatische opties en basisrisico (dit laatste alleen voor NII);
  5. Berekening van de totale ∆EVE en ∆NII als maximum van de ergste geaggregeerde vermindering in respectievelijk EVE en NII in de gedefinieerde scenario's voor renteschokken. 

Figuur 3: De vijf berekeningsfasen van de SA

RTS op de SOT

 

Het doel van de SOT is om de IRRBB-kwetsbaarheden van banken te beoordelen in het kader van een reeks voorgeschreven renteschokscenario's door de impact op EVE en NII in deze scenario's te meten (en periodiek te rapporteren)7​. Met name banken die de impactdrempels (gedefinieerd in de RTS inzake de SOT) overschrijden, kunnen te maken krijgen met toezichtsmaatregelen zoals: i) aanvullende eigenvermogensvereisten, ii) beperkingen op activiteiten met buitensporige risico's, of iii) voorgeschreven modellering en parametrische aannames bij de meting van IRRBB.

De meest opvallende veranderingen van de RTS zijn:

  • Een wijziging van de drempel van de EVE SOT van 20% van het Tier 1 + Tier 2-kapitaal naar 15% van het Tier 1-kapitaal.
  • Een wijziging van de ondergrens die moet worden toegepast op de post-shocked rentetarieven voor de EVE SOT, die van invloed is op de disconteringsvoeten voor neerwaartse schokscenario's. In het bijzonder begint de nieuwe bodem bij -150 basispunten voor onmiddellijke looptijd en stijgt geleidelijk met 3 basispunten per jaar.
  • De introductie van de NII SOT als de aanvullende berekening die banken moeten integreren in hun modellandschap en regelgevende rapportageprocessen. NII wordt hier gedefinieerd als rentebaten minus rentelasten, en dus worden de veranderingen in de marktwaarde van reële-waarde-instrumenten niet meegerekend. De maatstaf en drempel waartegen de NII-impact wordt beoordeeld, wordt gedefinieerd als8:

NII-schok -NII-basislijn
                ___________________     > -2,5 %
Tier 1-kapitaal

Andere belangrijke beleidskeuzes en aannames met betrekking tot de NII SOT zijn:

  • Opname van commerciële marges en andere spreadcomponenten in de projectie;
  • Een constante balans, d.w.z. herbeleggen in instrumenten met vergelijkbare kenmerken;
  • Een projectieperiode van één jaar.

Interesse om hier verder over te sparren?

 

Gezien de recente macro-economische ontwikkelingen, zoals stijgende rentetarieven, toenemende inflatie en afnemend consumentenvertrouwen, wordt een degelijke meting en beheer van de blootstelling van banken aan rente- en creditspreadbewegingen extra relevant. De komende periode zal de EBA nauwlettend toezien op de implementatie van de geactualiseerde Richtsnoeren en RTS'en1. Ons team van marktrisico- en ALM-specialisten van Deloitte begrijpt de uitdagingen waarmee banken worden geconfronteerd met betrekking tot de implementatie van de bijgewerkte richtlijnen en RTS'en en gaat graag met elkaar in gesprek.

Source: https://www.eba.europa.eu/eba-publishes-final-standards-and-guidelines-interest-rate-risk-arising-non-trading-book-activities
The Guidelines will apply from 30 June 2023, except for the part on CSRBB, which will apply from 31 December 2023. The RTS on the SA and the RTS on the SOT will enter into force on the twentieth day after publication in the Official Journal of the European Union.
See for more details article 111 of the updated Guidelines. Note that in the 2018 Guidelines the five-year cap is only applicable in the SOT, the updated Guidelines prescribe to additionally apply the cap as part of internal IRRBB measurement.
4 Furthermore, a simplified standardised approach (S-SA) is developed to be used for small and non-complex institutions, the S-SA has various simplifications compared to the SA and is at least as conservative.
Source: https://www.bis.org/bcbs/publ/d368.htm
See for additional details the RTS on the SA: https://www.eba.europa.eu/regulation-and-policy/supervisory-review-and-evaluation-process-srep-and-pillar-2/regulatory-technical-standards-irrbb-standardised-approach
For the EVE SOT, banks should calculate and report the EVE impact under six interest rate shock scenarios prescribed in the RTS on the SOT (following the methodology described in the standards on IRRBB by the BCBS). And for the NII SOT, banks should calculate and report the NII impact under two prescribed interest rate shock scenarios. 
8 The EBA published an Opinion in response to the EU Commission’s amendments relating to the draft RTS on the SOT on April 26th. As part of this Opinion, the EBA suggests amendments to its initial draft RTS. Specifically, the EBA proposes to amend the level of the threshold, i.e. replacing the original level of 2.5% of Tier 1 capital with a level of 5% of Tier 1 capital.

Did you find this useful?

Thanks for your feedback