Collectief ontslag: meer dan één definitie

Begrip collectief ontslag

Meerdere ontslagen worden samen als “collectief ontslag” beschouwd wanneer (i) een welbepaald aantal werknemers over een periode van 60 dagen wordt ontslagen (de “drempel”), (ii) om redenen die niet gerelateerd zijn aan de individuele geschiktheid of het presteren van de werknemer, maar die louter technisch of economisch van aard zijn.

Van zodra er sprake is van een collectief ontslag, moeten één of meerdere specifieke verplichtingen worden nageleefd:

• Het volgen van een informatie- en raadplegingsprocedure;
• de betaling van een bijkomende ontslagvergoeding;
• de oprichting van een tewerkstellingscel en het toekennen van outplacement.

Elk van deze verplichtingen wordt evenwel geregeld in een andere wettekst, waardoor voor elke verplichting een andere drempel geldt. Deze drempels worden in principe beoordeeld op het niveau van de technische bedrijfseenheid, conform het begrip dat wordt gebruikt bij de sociale verkiezingen.

Opgelet, is er sprake van een “sluiting van onderneming”, dan gelden opnieuw andere regels.

Bovendien voorzien sommige paritaire comités in afwijkende drempels via een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst. Er kan dus sprake zijn van een “meervoudig ontslag” met een verplicht te volgen sectorale procedure en/of een extra te betalen ontslagvergoeding, zonder dat het strikt genomen een “collectief ontslag” betreft.

Welke drempel geldt voor welke verplichtig? 

Het minimumaantal werknemers dat over een lopende periode van 60 dagen moet worden ontslagen om te kunnen spreken van “collectief ontslag”, is afhankelijk van het gemiddeld aantal werknemers in dienst in het voorgaande kalenderjaar.  

Indien de drempel voor de toepassing van de informatie- en raadplegingsprocedures is bereikt, moet de werkgever, vooraleer over te gaan tot collectief ontslag, zijn voornemen meedelen aan de werknemers(vertegenwoordigers), een overleg hierover organiseren, een sociaal plan onderhandelen en een wachttijd in acht nemen.

Bij een collectief ontslag moet de werkgever in bepaalde situaties ook een bijzondere vergoeding uitbetalen om de gevolgen van het collectief ontslag te verzachten. Hier wordt een “collectief ontslag” als volgt gedefinieerd:

Tot slot kan een onderneming die erkend is als “onderneming in herstructurering” en overgaat tot een collectief ontslag  ook nog bijkomende mogelijkheden uitoefenen in het kader van het SWT (Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag), zoals een lagere leeftijd voor SWT afspreken. Daarnaast kan een onderneming die meerdere werknemers ontslaat, verplicht worden een tewerkstellingscel op te richten en/of een individueel outplacementaanbod te doen. Hiervoor gelden de onderstaande drempels, waarbij ook werkgevers met minder dan 20 werknemers in het vizier komen:

Wat betekent dit voor uw bedrijf? 

Recente cijfers laten zien dat werkgevers steeds vaker geconfronteerd worden met de noodzaak tot herstructurering, wat soms gepaard gaat met ontslagen. Als werkgever is het hierbij belangrijk proactief het risico op overschrijding van de relevante drempels in te schatten, om zo tijdig een strategie op te stellen met oog op een succesvolle afloop.

Heeft u vragen over de procedures inzake collectief ontslag, sluiting, meervoudig ontslag of de relevante drempels? Neem dan gerust contact op met ons team van experts om uw situatie te bespreken.