Hüquq Xəbərləri

Dövlət orqanlarında qulluq edən şəxslərin əmək kitabçalarının forması və doldurulma qaydaları təsdiq edildi.

Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə (“Məcəllə”) edilmiş son dəyişikliklərə əsasən, əmək müqaviləsi elektron sənəd formasında bağlanır və bu zaman işçi tərəfindən əmək kitabçasının təqdim edilməsi tələbi aradan qaldırılır. Lakin Məcəllənin 7.2-1-ci maddəsinə uyğun olaraq dövlət orqanlarının bir sıra vəzifələrinə qəbul edilən işçilərlə (prokurorluq, ədliyyə, daxili işlər və s.) əmək müqavilələri kağız üzərində yazılı formada bağlanmağa davam edir və həmin şəxslərin əmək münasibətləri əmək kitabçası təqdim edilməklə rəsmiləşdirilir.

Bunu nəzərə alaraq, Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 12 may 2025-ci il tarixli Qərarı ilə sözügedən şəxslərlə əmək müqavilələrinin rəsmiləşdirilməsinə dair “İşçilərin əmək kitabçasının forması və onun doldurulması Qaydaları” (“Qaydalar”) təsdiq edilmişdir.

Bununla da, Qaydalar ümumi əmək bazarına deyil, yalnız müəyyən dövlət orqanlarında çalışan işçilərə şamil olunur və həmin kateqoriyalara daxil olmayan əmək münasibətləri əmək kitabçası tələbi olmadan rəsmiləşdirilməyə davam edəcəkdir.
Daha ətraflı məlumat üçün: https://nk.gov.az/az/senedler/qerarlar/iscilerin-emek-kitabcasinin-formasi-ve-onun-doldur-8831

"Lisenziyalar və icazələr haqqında” Qanuna dəyişiklik edildi

18 mart 2025-ci il tarixində “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Qanuna edilən dəyişiklikdə işğaldan azad edilmiş ərazilər üzrə idxalı əlavə dəyər vergisindən və gömrük rüsumundan azad edilən iqtisadi fəaliyyət sahələri və mal nomenklaturaları üzrə texnikanın, texnoloji avadanlıqların və qurğuların, xammal və materialların idxalı üçün təsdiqedici sənədin verilməsi öz əksini tapır. Dəyişiklikdən əvvəl bu cür icazənin verilməsi yalnız sənaye, texnologiyalar parklarının rezidenti, idarəedici təşkilatı və operatoru və investisiya təşviqi sənədi almış şəxslər üçün nəzərdə tutulurdu.

Sözügedən dəyişiklik 1 yanvar 2023-cü il tarixindən tətbiq edilməklə 2033-cü il yanvarın 1-dək qüvvədədir.

Ətraflı: https://president.az/az/articles/view/68608
 

Azərbaycan Respublikasının Rəqabət Məcəlləsinin tətbiq edilməsi ilə bağlı Nazirlər Kabineti tərəfindən bir sıra qərarlar təsdiq edilmişdir
 

i. Azərbaycan Respublikasının Rəqabət Məcəlləsinin tələblərinin tətbiq edilmədiyi və ya məhdud tətbiq edildiyi hallar, fəaliyyət sahələri və məhsullar barədə Qərar

Azərbaycan Respublikasının Rəqabət Məcəlləsi (“Məcəllə”) Azərbaycan Respublikasının iqtisadiyyatının bütün sahələrində rəqabətə təsir edən münasibətləri tənzimləməklə azad və sağlam rəqabətin həyata keçirilməsini təmin edir. Bununla belə, qanunvericilikdə elə hallar mövcuddur ki, Məcəllənin tələbləri tətbiq edilməyə və ya məhdud tətbiq edilə bilər.

Müvafiq Qərara əsasən, fövqəladə vəziyyət və hərbi vəziyyət elan edildikdə Məcəllənin tələbləri:

• sərnişin və yük daşımalarının həyata keçirilməsi, hüquqi şəxs yaratmadan kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı və satışı ilə məşğul olan fiziki şəxslərin, ailə kəndli təsərrüfatlarının istehsal və digər təsərrüfat fəaliyyətinə və s. sahələrdə tətbiq edilmir;
• elektrik enerjisi istehsalında bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə, “yaşıl” texnologiyaların tətbiqi sahələri, idxalı və satışı əlavə dəyər vergisindən azad edilən mal və məhsulların idxalı və satışı, “Startap” şəhadətnaməsi almış təsərrüfat subyektlərinin həmin startap fəaliyyəti, dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına müdafiə və ya təhlükəsizlik ehtiyacları üçün alınan məhsullar subyektlərinin fəaliyyətinə isə məhdud şəkildə tətbiq edilir.

Ətraflı: https://nk.gov.az/az/senedler/qerarlar/azerbaycan-respublikasi-reqabet-mecellesinin-teleb-8691

ii. Sazişlərin Rəqabət Məcəlləsində qeyd olunan şərtlərə cavab verməsinə, həmçinin texnologiyanın transferti, bazarın tədqiqi və inkişafı ilə əlaqəli sazişlərin istisna edilməsinə dair Meyarlar

Məcəllədə yeni olan “İstisna edilmiş sazişlər” konsepsiyası öz əksini tapır. Belə ki, müəyyən olunmuş meyarlara cavab verən (i) texnologiyanın transferti, (ii) bazarın tədqiqi və inkişafı ilə əlaqəli olan; (iii) habelə istehlakçılara verdiyi fayda rəqabətin məhdudlaşdırılmasının mənfi təsirlərindən üstün olan sazişlər “İstisna edilmiş sazişlər” hesab olunaraq rəqabət orqanı tərəfindən qadağadan azad edilir.

Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarına əsasən, texnologiyanın transferti və bazarın tədqiqi və inkişafı ilə əlaqəli sazişlər müvafiq sənəddə olan bütün meyarlara cavab verdikdə istisna edilə bilər. İstehlakçılara verdiyi fayda rəqabətin məhdudlaşdırılmasının mənfi təsirlərindən üstün olan sazişlər və uyğunlaşdırılmış hərəkətlər isə aşağıdakı meyarlardan ən azı üçünə cavab verdikdə istisna edilir:

• saziş nəticəsində bir il ərzində bazarda məhsul istehsalının 30 faiz artması, bazara aid olmayan yeni məhsulun istehsalının mümkün olması; məhsul sərhədində ən azı bir il ərzində investisiyaların əvvəlki il ilə müqayisədə 20 faiz artması; məhsul nəticəsində əhəmiyyətli nouhaunun yaranması;
• bir təsərrüfat subyektinin yalnız saziş iştirakçısı olmaqla bazarda fəaliyyət göstərməsinin mümkün olması;
• məhsulun saziş olmadan istehsalının və ya istifadəsinin dövlət təhlükəsizliyi, istehlakçıların sağlamlığı, ictimai asayiş və sosial öhdəliklərə zərər vurma ehtimalının olması;
• məhsulun saziş olmadan istehsalının və ya istifadəsinin qeyri-effektiv nəticələrə səbəb olması.

Sazişlərin istisna edilib-edilməməsi rəqabət orqanı tərəfindən işin hallarına uyğun olaraq hazırkı Meyarlara əsasən müəyyən edilir.

Ətraflı: https://nk.gov.az/az/senedler/qerarlar/sazislerin-azerbaycan-respublikasi-reqabet-mecelle-8695

iii. Sazişlərin rəqabəti məhdudlaşdıran nəticələrə səbəb olması və ya ola bilməsinə dair meyarlar

Rəqabəti məhdudlaşdıran nəticələrə səbəb olan və ya ola bilən üfüqi və şaquli sazişlər Məcəllə ilə qadağan edilir. Bununla bağlı rəqabət orqanı müvafiq sazişin rəqabəti məhdudlaşdıran nəticələrə səbəb olması və ya olma ehtimalı ilə bağlı araşdırma aparır. Nazirlər Kabinetinin müvafiq Qərarına əsasən, üfüqi sazişlər aşağıdakı meyarlardan ən azı ikisinə cavab verdikdə rəqabəti məhdudlaşdıran nəticələrə səbəb olan və ya ola bilən hesab edilir:

• azı 90-180 gün ərzində saziş iştirakçısı olmayan subyektlərin birgə bazar paylarının azı 35 % azalması və saziş iştirakçıların payının artması;
• azı 90-180 gün ərzində müvafiq bazarda saziş iştirakçısı olmayan təsərrüfat subyektlərindən 20% və ya daha çoxunun bazardan çıxması və müvafiq bazarda təmərküzləşmə səviyyəsinin yüksəlməsi;
• azı 120-365 gün ərzində istehlakçıların əleyhinə məqsədli və mütəmadi qiymət artımları;
• azı 120-365 gün ərzində müvafiq bazarda məhsul çeşidlərinin 20% və ya daha çox azalması;
• azı 120-365 gün ərzində dövlət satınalmaları, hərrac və digər müsabiqələrdə məqsədli və mütəmadi olaraq növbəli iştirakın müşahidə edilməsi və s.

Şaquli sazişlər isə aşağıdakı meyarlardan ən azı ikisinə cavab verdikdə rəqabəti məhdudlaşdıran nəticələrə səbəb olan və ya ola bilən hesab edilir:

• satış həyata keçdikdən sonra internet üzərindən təkrar satışın və ya satış miqdarının məhdudlaşdırılması;
• şaquli olaraq əlaqəli bazarlarda fəaliyyət göstərən təsərrüfat subyektlərinin satış məhsulunun qiyməti ilə alış məhsulunun qiyməti arasında fərqi azaltması və bazara giriş maneləri yaratması vəziyyətinin 120-365 gün ərzində həyata keçirilməsi;
• satıcı tərəfindən müəyyən edilmiş müştəri qrupları xaricində müştərilərə satış edənlərə olunan endirimlərin məhdudlaşdırılması və ya tədarükün dayandırılması;
• bazar, müştəri qrupları, xammal mənbələri və ərazilərin bölüşdürülməsi;
• satıcı tərəfindən alıcının başqa satıcılardan məhsul almasının məhdudlaşdırılması və ya mükafatların, endirimlərin və kampaniyaların tətbiq edilməsinin belə nəticəyə səbəb olması.

Ətraflı: https://nk.gov.az/az/senedler/qerarlar/sazislerin-reqabeti-mehdudlasdiran-neticelere-sebe-8694

iv. Məcəlləyə uyğun olaraq maliyyə sanksiyalarının hesablanması və tətbiqi Meyarları və Qaydaları

Məcəlləyə əsasən bazar subyektləri, onların vəzifəli (məsul) şəxsləri rəqabət qanunvericiliyinin pozulmasına görə qanunda müəyyən edilmiş hallarda məsuliyyət daşıyırlar. Məcəllədə həmin məsuliyyət tədbirlərinə hər bir hal üçün işin xüsusiyyətinə uyğun olaraq tətbiq olunan maliyyə sanksiyaları müəyyən edilir. Bununla bağlı, maliyyə sanksiyalarının hesablanması və tətbiqi Meyarları və Qaydalarında müxtəlif hallar üçün cərimə faizlərinin yuxarı hədləri, sanksiyaları yüngülləşdirən amillər olduğu halda azaldılma faizləri və ağırlaşdırıcı amillər tətbiq edildikdə hesablanma qaydası ətraflı şəkildə müəyyən edilmişdir.

Əlavə olaraq, bazar subyektlərinin rəqabət qanunvericiliyinin pozulması hallarında birbaşa iştirak edən vəzifəli şəxslərinə tətbiq olunan maliyyə sanksiyası da təsdiq olunur.

Ətraflı: https://nk.gov.az/az/senedler/qerarlar/azerbaycan-respublikasinin-reqabet-mecellesine-uyg-8696

v. Müvafiq bazarda bazar paylarının hesablanması, müvafiq bazarın məhsul və coğrafi sərhədlərinin, həcminin, strukturunun və iştirakçılarının müəyyən edilməsi Qaydası

Məcəllədə müvafiq bazarın anlayışı verilərək, həmin bazarda bazar paylarının hesablanması, müvafiq bazarın məhsul və coğrafi sərhədlərinin, həcminin, strukturunun və iştirakçılarının müəyyən edilməsi qaydasının müəyyən edilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Məcəllənin bu tələbinə uyğun olaraq müvafiq bazarda aşağıdakı məsələləri müəyyən edən və tənzimləyən Qayda qəbul edilib:

- məhsul sərhədləri;
- coğrafi sərhədlər;
- iştirakçılar;
- bazarın həcmi;
- bazar paylarının hesablanması; və
- bazarın strukturu.

Məhsul sərhədlərinin təyin edilməsi

Məhsul sərhədlərinin təyin edilməsində üstün üsul kimi tələb əvəzediciliyi üsulundan istifadə edilir. Bu üsulla ilk növbədə ilkin araşdırma predmeti olan məhsulun müştəri nöqteyi-nəzərindən faydası, qiyməti, təyinatı və digər xüsusiyyətləri baxımından əvəzedicisi hesab edilən məhsullar müəyyən edilir.

Məhsullar arasında tələb əvəzediciliyi aydın müşahidə edilə bilmədiyi, habelə bazarın məhsul sərhədləri dəqiq müəyyənləşdirilə bilmədiyi hallarda tələb əvəzediciliyinin baş verib-vermədiyi tələbin çarpaz qiymət elastikliyi ilə ölçülür. Qaydada çarpaz qiymət elastikliyi düsturu müəyyən edilmişdir.

Yalnız tələb əvəzediciliyi üsuluna əsasən qiymətləndirmə aparmaq mümkün olmadıqda, təklif əvəzediciliyi üsulundan istifadə edilə bilər.

Coğrafi sərhədlərin müəyyən edilməsi

Müvafiq bazarın coğrafi sərhədləri (“Müvafiq coğrafi bazar”) müəyyən edilərkən ilk növbədə məhsulun istehsalının və ya satışının həyata keçirildiyi ilkin təhlil predmeti olan coğrafi əraziyə yaxın yerləşən və müştərilər üçün əlçatan olan digər coğrafi ərazilər müəyyən edilir.

Məhsulun həm istehsal, həm də satışının yalnız müəyyən bir coğrafi ərazidə həyata keçirildiyi hallarda həmin coğrafi ərazi Müvafiq coğrafi bazarı təşkil edir.

Qaydada həmçinin müvafiq bazarın iştirakçılarının və bazarın həcminin müəyyən edilməsi, bazar paylarının hesablanması və bazarın strukturunun müəyyən edilməsi qaydası tənzimlənir.

Ətraflı: https://nk.gov.az/az/senedler/qerarlar/muvafiq-bazarda-bazar-paylarinin-hesablanmasi-muva-8693

vi. Məcəllənin icrası ilə bağlı “Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların tənzimlənməsi və sahibkarların maraqlarının müdafiəsi haqqında” Qanununa (“Qanun”) əlavələr edilmişdir.

Sözügedən əlavələrə uyğun olaraq Məcəllənin 43–45-ci maddələrinə (rəqabət orqanının apardığı araşdırmalar, bazarın monitorinqi və məlumatların təhlili) əsasən həyata keçirilən nəzarət tədbirləri və rəqabət komissiyası tərəfindən rəqabət qanunvericiliyinin pozulması haqqında işlərə baxılması yoxlama tədbiri hesab edilmir. Həmçinin müvafiq Qanun rəqabət orqanı tərəfindən təbii inhisar subyektlərində aparılan yoxlamalara da şamil edilmir.

Ətraflı: https://president.az/az/articles/view/68509

Yüksəkixtisaslı miqrant statusunun qiymətləndirilməsi qaydası və meyarları təsdiq edildi

Azərbaycan Respublikasının Miqrasiya Məcəlləsinə əsasən, yüksəkixtisaslı miqrantlar mütəxəssis olduqları sahə üzrə fəaliyyət göstərdikdə iş icazəsi almadan Azərbaycan Respublikasının ərazisində müvəqqəti yaşamaq üçün icazə əsasında əmək fəaliyyətinə cəlb oluna bilərlər.

Nazirlər Kabinetinin Qərarı ilə “Şəxsin yüksəkixtisaslı miqrant hesab olunmasının qiymətləndirilməsi Qaydası” (“Qayda”) və “Şəxsin yüksəkixtisaslı miqrant hesab olunmasının qiymətləndirilməsi meyarları” təsdiq edildi.

Həmin Qaydaya əsasən, əcnəbilərin müraciətlərinin qəbulu və cavablandırılması “bir pəncərə” prinsipi əsasında fəaliyyət göstərən “Yüksəkixtisaslı miqrant” sistemi vasitəsilə həyata keçirilir. Müraciətlər, təsdiq edilmiş meyarlara uyğun olaraq müəyyən edilmiş bal hədləri çərçivəsində qiymətləndirilir. Şəxsin yüksəkixtisaslı miqrant statusuna malik olduğunu təsdiq edən elektron sənəd isə 5 (beş) il müddətinə verilir.

Ətraflı: https://nk.gov.az/az/senedler/qerarlar/sexsin-yuksekixtisasli-miqrant-hesab-olunmasinin-q-8738
 

Elektron Hökumət İnformasiya Sistemi vasitəsi ilə təqdim olunan məlumatların siyahısı genişləndirilir

29 dekabr 2024-cü il tarixli Qanunu (“Qanun”) ilə 28 yanvar 2025-ci ildən etibarən vətəndaşlar və dövlət orqanları arasında məlumat mübadiləsi prosesini sürətləndirmək məqsədilə bir sıra Məcəllə və qanunlara yeni müddəalar əlavə edilmişdir. Qanuna əsasən, aşağıda sadalanan, lakin, bununla məhdudlaşmayan, bir sıra məlumatlar səlahiyyətli orqanlara Elektron Hökumət İnformasiya Sistemi vasitəsi ilə təqdim edilə bilər və bu, həmin sənədlərin özlərinin təqdim edilməsinə bərabər tutulur:
i. lisenziyada və icazədə, habelə onun əlavəsində göstərilən məlumatlar;
ii. kommersiya qurumları və publik hüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatı haqqında şəhadətnamədə, dövlət reyestrindən çıxarışda, nizamnamədə göstərilən məlumatlar;
iii. işçinin müraciəti əsasında ona vəzifəsi, qazancı barədə arayış, arxiv məlumatları, şəxsi sənədlərinin surətləri, habelə onun xüsusiyyətlərini xarakterizə edən xasiyyətnamə;
iv. müvəqqəti və daimi yaşamaq üçün icazə və iş icazəsində göstərilən məlumatlar;
v. daşınmaz əmlakın dövlət reyestri çıxarışında göstərilən məlumatlar;
vi. annuitet və icbari sığorta müqavilələrində göstərilən məlumatlar və s.
Qanunla ətraflı tanış olmaq üçün linkə keçid edə bilərsiniz: https://president.az/az/articles/view/68039

İxracatçılar və investorlar AZPROMO-nun yeni xidmətlərindən faydalana biləcəklər

Nazirlər Kabinetinin 22 yanvar 2025-ci il 11 saylı qərarına əsasən, Azərbaycan Respublikasının İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Agentliyi (“AZPROMO”) tərəfindən ixracatçılara və investorlara aşağıdakı xidmətlər göstəriləcəkdir:

• sahibkarların sorğusu əsasında beynəlxalq ticarət məlumatları üzrə araşdırmanın aparılması və potensial ixrac bazarları barədə məlumatların verilməsi;
• sahibkarların sorğusu əsasında Azərbaycan mənşəli məhsulların (xidmətlərin) təyinat ölkəsinə idxalına dair qaydalar haqqında məlumatların təqdim edilməsi;
• AZPROMO-ya məxsus əmtəə nişanlarından istifadə hüququnun verilməsi;
• investor və ixracatçıların sahibkarlıq fəaliyyətləri ilə bağlı hüquqi və fiziki şəxslərlə Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanlarının (qurumlarının) nümayəndələri ilə əlaqələndirilməsi işinin təşkili.
Qərarla ətraflı şəkildə tanış olmaq üçün linkə keçid edə bilərsiniz: https://nk.gov.az/az/senedler/qerarlar/azerbaycan-respublikasinin-ixracin-ve-investisiyal-8582