Deadline voor de crypto-activaregelgeving MiCA vereist snelle actie!

In juli 2023, iets meer dan een maand na de publicatie van MiCA in het Publicatieblad van de EU, vonden er verschillende interessante ontwikkelingen plaats. Op 12 juli publiceerden de Europese Bankautoriteit ("EBA") en de Europese Autoriteit voor effecten en markten (“ESMA”) consultatiedocumenten over nieuwe technische reguleringsnormen reguleringsnormen ("RTS") en technische uitvoeringsnormen ("ITS"). Twee dagen later publiceerde de Nederlandse wetgever een consultatieversie van hun wet ter implementatie van de vereisten van MiCA in het Nederlandse recht.

Nieuwe ontwerpstandaarden van de EBA helpen bij het vormgeven van het toekomstige regime voor op activa gebaseerde tokens

De EBA heeft raadplegingen gestart over verschillende nieuwe normen. Reacties op deze raadpleging moeten uiterlijk op 12 oktober 2023 worden ingediend. Alle normen hebben betrekking op aanbiedingen van zogenaamde asset-referenced tokens ("ART's"): crypto-activa die hun waarde proberen te stabiliseren door te verwijzen naar een andere waarde, zoals fiat-valuta. De voorlopige standaarden zullen hieronder worden toegelicht.

Nieuwe normen geven de contouren aan voor vergunningsaanvragen

Iedereen die ART's binnen de EU aanbiedt of noteert, moet een goedgekeurde whitepaper publiceren en – tenzij de emittent een bank is – vooraf goedkeuring aanvragen bij de relevante nationale autoriteit. De nieuwe concept-RTS en ITS geven duidelijkheid over het aanvraagproces voor goedkeuring en de informatie die aan de toezichthouder moet worden verstrekt. Hoewel sommige informatie specifiek is voor ART-uitgevers (bijvoorbeeld over de bewaring van reserveactiva), zal veel van de benodigde informatie bekend zijn bij iedereen die bekend is met de vergunningseisen voor andere financiële instellingen, zoals banken, verzekeraars of beleggingsondernemingen. De ART-uitgever moet onder andere een driejarig programma van activiteiten (inclusief financiële projecties) voorbereiden en details verstrekken over zaken als governance, liquiditeit en geschiktheid van het management.

In dit kader heeft de EBA ook ontwerp-RTS gepubliceerd over de beoordeling van directe of indirecte verwervingen of toename van gekwalificeerde deelnemingen in ART-emittenten. Deze normen zijn in lijn met de normen opgesteld door de Europese Autoriteit voor effecten en markten ("ESMA") voor de verwerving van een gekwalificeerde deelneming in een aanbieder van crypto-activadiensten ("CASP"). Een kwalificerend belang betreft een aandeel van meer dan 10% in het kapitaal of de stemrechten van een onderneming. Ze zijn gebaseerd op de bestaande Europese normen voor de verwerving van kwalificerende deelnemingen in banken en beleggingsinstellingen. Dit betekent dat de nieuwe regels voor ART-emittenten vergelijkbaar zijn met de huidige “gekwalificeerde deelnemingen”-regimes voor bepaalde gereguleerde bedrijven. In Nederland wordt deze goedkeuring doorgaans een verklaring van geen bezwaar genoemd. Een belangrijk aspect van deze regels is hun proportionaliteit: hoe groter de beoogde deelname, hoe meer informatie vereist is.

ART-emittenten dienen robuuste procedures voor klachtenafhandeling te implementeren

Zorgvuldige klachtenbehandeling is al lange tijd een fundament van de sectorale regelgeving. Artikel 31 van MiCA verplicht ART-emittenten om procedures te implementeren voor de snelle, eerlijke en consistente afhandeling van klachten van tokenhouders. Ter volledigheid: een soortgelijke eis voor CASP's is vastgelegd in artikel 71.

De EBA-ontwerp-RTS verduidelijken de algemene eisen van artikel 31 door heldere vereisten, sjablonen en procedures voor de afhandeling van klachten te bieden, ook van consumentenverenigingen. De RTS behandelen tevens geschillen met externe partijen en bevatten informatie over het klachtenbeheerbeleid en de verstrekking van informatie aan tokenhouders.

Daarnaast heeft ESMA haar eerste consultatiedocument over MiCA uitgegeven

De MiCA-consultaties van ESMA worden georganiseerd in drie pakketten. Het eerste pakket is onlangs gepubliceerd. In tegenstelling tot de hierboven besproken EBA-standaarden voor ART-emittenten, zijn de ESMA-standaarden gericht op CASP's. Dit pakket bevat vijf ontwerp-RTS en twee ITS. De onderwerpen omvatten onder andere vergunningverlening, klachtenbehandeling, belangenconflicten en de voorgenomen verwerving van gekwalificeerde deelnemingen.

Alle ESMA-maatregelen in detail behandelen is niet het doel van deze blog. De normen hebben echter veel overlap met de eerder besproken ontwerprichtsnoeren van de EBA en zijn duidelijk geïnspireerd door bestaande wetgeving, zoals het MiFID II-kader voor beleggingsdiensten.

Zoals eerder vermeld, worden er binnenkort nog twee normenpakketten verwacht. De publicatie van het eerste staat gepland voor oktober 2023, en het tweede volgt in het eerste kwartaal van 2024.

Tot slot is Nederland ook bezig met de implementatie van MiCA

Momenteel heeft Nederland geen compleet regelgevend kader voor crypto-activa. Omdat MiCA een verordening is (en geen richtlijn), zullen de meeste bepalingen direct van toepassing zijn in de EU-lidstaten zonder dat lokale implementatie nodig is. Desondanks moeten er nog wetgevingsvoorbereidingen op nationaal niveau worden getroffen.

Recentelijk is in Nederland het eerste ontwerp van de wet gepubliceerd die de Nederlandse wetgeving aanpast in het kader van de naderende invoering van MiCA, als onderdeel van een openbare raadpleging. MiCA laat Europese lidstaten slechts enkele keuzes (de zogenaamde “lidstaatopties”), wat de Nederlandse wetgever beperkte ruimte geeft om bepaalde delen van de verordening te implementeren. Een van deze lidstaatopties is de overgangsregeling: volgens deze regeling, die vanaf 30 december 2024 van kracht wordt, kunnen CASP's gereguleerde diensten blijven aanbieden zonder een MiCA-licentie tot uiterlijk 1 juli 2026 (of een eerdere datum die door de betreffende lidstaat wordt vastgesteld).

De wetgever heeft aangegeven gebruik te willen maken van deze lidstaatoptie, maar verwacht te kiezen voor een overgangsperiode van zes maanden in plaats van de volledige 18 maanden die de verordening toestaat.

Nu de deadline voor naleving van MiCA nadert, is snelle actie noodzakelijk

Naarmate de implementatie van MiCA vordert, is het cruciaal voor belanghebbenden om op de hoogte te blijven van de wetgevende ontwikkelingen en – indien mogelijk – actief deel te nemen aan het raadplegingsproces. De komende fasen van MiCA’s implementatie zullen bepalend zijn voor de toekomst van de cryptomarkt in de Europese Unie. CASP's en ART-uitgevers moeten ook rekening houden met de snel naderende deadlines voor autorisatie. Hoewel 2024 nog ver lijkt, zijn vergunningaanvragen uitgebreide en grondige processen met lange doorlooptijden. Een vroege start vermindert het risico dat de bedrijfsvoering moet worden onderbroken als de vergunning niet op tijd wordt verkregen.

Bij Deloitte helpen onze licentiespecialisten in de afdelingen Legal & Risk bedrijven regelmatig om door het uitgebreide lokale en Europese regelgevingslandschap te navigeren. Wij kunnen (potentiële) CASP's en ART-uitgevers bijvoorbeeld ondersteunen bij het opbouwen of verbeteren van flexibele en conforme beleidskaders, governance-structuren, interne (risicobeheer)programma’s en controles. Als u overweegt crypto-activadiensten aan te bieden of ART’s uit te geven, neem dan contact op met een van onze onderstaande collega’s.