Behandel AI als een werknemer
Zo vergroot je innovatiekracht door verantwoordelijkheid te nemen
Wetgeving wordt vaak gezien als een rem op innovatie, zeker binnen het snelgroeiende veld van AI. Toch kan regelgeving juist een krachtige stimulans zijn om innovatie zorgvuldiger en effectiever vorm te geven. In dit artikel pleiten wij ervoor om AI niet als een anonieme tool te behandelen, maar als een werknemer: met verantwoordelijkheid, begeleiding en vertrouwen. Alleen zo kunnen organisaties veilig, transparant en mensgericht innoveren en klaar zijn voor de toekomst.
Regelgeving als kans voor verantwoord innoveren
Wat als wetgeving innovatie niet remt, maar juist versnelt? Onlangs luidden 44 CEO’s de noodklok met de oproep: “Stop the Clock.” Ze vragen twee jaar uitstel van de AI Act, omdat die innovatie zou belemmeren. Dat uitstel lijkt er niet te komen. Wij geloven dat regelgeving geen rem is, maar juist een kans om zorgvuldiger te innoveren.
Wij zien dagelijks dat AI-compliance veel méér vraagt dan alleen voldoen aan de AI Act. Organisaties kunnen zich daarbij niet verschuilen achter een systeem: ze blijven volledig verantwoordelijk voor wat hun AI-systemen doen. Juist een actieve houding, waarin je risico’s en impact vooraf meeneemt, versnelt veilige en schaalbare innovatie.
De regels die écht tellen, bestaan allang: van discriminatieverbod tot milieuwetgeving en consumentenbescherming. Die regels gelden net zo goed voor AI als voor elke andere technologie. De AI Act vult deze bestaande kaders aan en zet vooral de puntjes op de i. Of de wet er morgen is of pas over twee jaar, de verantwoordelijkheid ligt er nu ook al.
Dit uitgangspunt, verantwoordelijkheid vooraf nemen, past precies bij de Europese houding: voorkomen is beter dan genezen. Dat is geen traagheid, maar zorgvuldigheid. In de VS krijgt snelheid vaak voorrang, met juridische claims als gevolg. Juist nú is onze Europese aanpak waardevoller dan ooit. Laat je dus niet afleiden door de politieke ruis rond de AI Act. Bouw veilig, transparant en mensgericht, dan ben je voorbereid op de toekomst.
Behandel AI als een werknemer
Wat als we AI niet langer zien als een anonieme tool, maar als een werknemer? Eentje die keuzes maakt, context nodig heeft en namens de organisatie handelt. Dan behandel je AI ook als zodanig: je leidt AI op, begeleidt het en corrigeert waar nodig. Niet om innovatie af te remmen, maar juist om haar te versnellen. Want als je systemen vertrouwt en goed inricht, kun je optimaal gebruik maken van de kracht van AI.
Dit gaat ook op voor de verantwoordelijkheid. Een organisatie is in grote mate verantwoordelijk voor wat haar werknemers doen, ook als die werknemers ‘fouten’ maken. Of dat nu gaat om onjuiste aanbiedingen, verkeerd advies of discriminatie tijdens sollicitaties. Ook voor zulke onwenselijke uitkomsten blijft de organisatie verantwoordelijk. Het maakt niet uit of een werknemer dit doet, of een AI-systeem.
Behandel AI niet als een tool, maar als een werknemer die keuzes maakt en verantwoordelijkheid draagt.
Zorgvuldigheid boven snelheid
AI wordt vaak gezien als bedreiging voor onze banen, maar wij zien vooral kansen. AI draagt bij aan oplossingen die onze samenleving echt vooruithelpen: van het vroegtijdig opsporen van borstkanker tot minder voedselverspilling en het tegengaan van eenzaamheid. Zulke toepassingen vragen om zorgvuldige ontwikkeling die rekening houdt met risico’s voor gebruikers en maatschappij.
Toch zien we in de praktijk dat veel organisaties zich laten opjagen, maar het is geen sprint. De druk om mee te doen is groot, waardoor er te snel pilots worden gestart zonder goed na te denken over de impact. De oplossing? AI-compliance by design. Vanaf dag één bouwen met de eigen waarden als uitgangspunt, zodat bescherming, wetgeving en innovatie continu hand in hand gaan. Het is een marathon.
Wie vandaag AI-systemen maakt of aanschaft, moet ook de verantwoordelijkheid nemen voor het laten voldoen aan wet- en regelgeving van die systemen. Die organisatie wint vertrouwen en ruimte om beter te innoveren. Er zijn genoeg organisaties die al werken met ethische commissies, bias-toetsen en open communicatie over AI. Het kán dus.
De marathon is begonnen, nu is het tijd om samen te starten.
