ESG-rapportage: Wat het betekent voor financiën
Financiën moet betrokken zijn bij niet-financiële rapportage
ESG-rapportage: Het is niet simpelweg een kwestie van cijfers kraken.
De wijdverspreide bezorgdheid over klimaatverandering heeft een transformatie teweeggebracht in de manier waarop bedrijven hun prestaties verantwoorden. Hoewel dit is ingegeven door klimaatkwesties, zijn de huidige rapportage-initiatieven breder en holistischer, waarbij prestaties op het gebied van milieu, maatschappij en governance (ESG) worden omarmd. Terwijl sommige bedrijven proactief zijn geweest, worden veel bedrijven aangespoord door aankomende regelgeving, zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) van de EU, die in 2024 van kracht wordt. Deze nieuwe urgentie wordt weerspiegeld in een recente studie van Deloitte, waarin werd vastgesteld dat maar liefst 99% van de CFO's nu verwacht te investeren in ESG-rapportage, technologieën en tools tegen volgend jaar.
Tot nu toe hebben bedrijven geprobeerd hun niet-financiële prestaties op verschillende manieren te verantwoorden: zelfs waar normen zijn vastgesteld, zijn ze niet geharmoniseerd tussen de relevante instanties, en er zijn veel verschillende berekeningsmodellen gebruikt. Evenzo is de vastlegging en verzameling van gegevens fragmentarisch geweest, vaak met ad-hoc metingen en spreadsheets, die van het ene jaar op het andere konden verschillen.
De komst van nieuwe regelgeving brengt nu dezelfde nauwkeurigheid naar ESG-rapportage die traditioneel wordt geassocieerd met financiële boekhouding, om betrouwbare, traceerbare en controleerbare resultaten te leveren. Dit is niet simpelweg een cijfermatige oefening, maar een manier om praktische actie te beoordelen richting belangrijke duurzaamheidsdoelstellingen. Bedrijven die doelen aankondigen maar geen praktische wegen om deze te bereiken, kunnen juridische stappen tegemoet zien – zoals onlangs in Nederland is gebeurd. Hoewel deze regelgeving de drijfveer is, vertegenwoordigt dit een nieuwe manier van denken over hoe bedrijven hun eigen doel en prestaties zien, wat leidt tot nieuwe interne niet-financiële KPI's, maar het zal interne standaarden en procedures vereisen die al goed zijn ingeburgerd in de financiële sector voor financiële data.
Veel van deze ESG-indicatoren zullen data vereisen die nog nooit als relevant voor bedrijfsresultaten zijn beschouwd, laat staan verzameld, waardoor investeringen nodig zijn om de mechanismen voor het vergaren van dergelijke data op te zetten (bijv. sensoren of derden), maar ook voor de verzameling, verwerking en kwaliteitsborging ervan. Waar een bedrijf bijvoorbeeld een dollarboekhouding kan voeren, bestaan er nog geen vergelijkbare manieren om koolstof, afval of plastics te verantwoorden: de meeste bedrijven vertrouwen op goed ingeburgerde ERP-systemen voor hun financiële boekhouding, maar oplossingen (inclusief add-on modules) voor niet-financiële rapportage zijn nog niet op de markt. Hoewel veel systeemleveranciers deze in ontwikkeling hebben, blijft het onduidelijk of ze op tijd klaar zullen zijn voor implementatie om aan de rapportageverplichtingen van 2024 te voldoen. Het aantal oplossingen dat momenteel in ontwikkeling is, is inderdaad zo groot dat het evalueren en selecteren van de meest geschikte aanzienlijke inspanning zal vergen.
Op korte termijn moeten veel bedrijven mogelijk aan hun rapportageverplichtingen voldoen op basis van 'best effort', en kunnen ze accountantsnota's nodig hebben om bepaalde resultaten te kwalificeren, wat aanzienlijke kosten met zich mee kan brengen. Maar ook zonder geïntegreerde systemen kan het proces worden geautomatiseerd, met robuuste datapijplijnen en kwaliteitsprocedures. Deze aanpak kan ervoor zorgen dat de resultaten van jaar tot jaar niet inhouden dat u moet proberen veel geïmproviseerde spreadsheets te begrijpen (en te laten controleren) die in de loop van meerdere jaren op verschillende manieren zijn samengesteld. Dat kan op zijn beurt tijd vrijmaken om zich te concentreren op het verbeteren van de kwaliteit van data en processen, en toekomstige resultaten en prestaties beter compliant en gemakkelijker te controleren maken.
De investering kan aanzienlijk zijn, maar zal de tijdrovende samenstelling van ad-hoc interne en externe rapporten elk jaar vermijden, wat op zijn beurt een complexe en kostbare auditwerkdruk creëert. Bovendien zal de omvang van de investering waarschijnlijk afhankelijk zijn van de momenteel beschikbare data en systemen, en de vereiste reikwijdte van de rapportage. Het identificeren en meten van de vele nieuwe ESG-variabelen zal vooral nieuw zijn voor bedrijven die traditioneel alleen hun financiële prestaties hebben verantwoord.
CFO's en de financiële gemeenschap hebben een belangrijke rol te spelen in deze nieuwe wereld van ESG-rapportage. Per definitie gaat het om niet-financiële rapportage: de meeste duurzaamheidsimpacten worden niet in dollars gemeten, en eerdere rapportageverantwoordelijkheden lagen mogelijk uitsluitend bij de duurzaamheidsteams. De huidige vereisten zullen echter de normen, disciplines, audit- en rapportageprocessen vereisen die tot nu toe alleen in de financiële sector bekend waren en jaren kunnen duren om te ontwikkelen. Hoewel de meeteenheden anders kunnen zijn, zal het niveau van nauwkeurigheid hetzelfde zijn. Financiën moet betrokken raken bij niet-financiële rapportage.
