Het Europese luchtvaartlandschap in 2040
Het potentieel van CO2-vrije en emissievrije vliegtuigen op intra-Europese routes
Elektrische luchtvaart zal naar verwachting de komende jaren van de grond komen, volgens een recent Deloitte onderzoek voor de Tweede Kamer. Deskundigen gaan ervan uit dat batterij-elektrische vliegtuigen voor 9- en 19-passagiers (pax) beschikbaar zullen zijn tegen 2030, en waterstof-elektrische vliegtuigen voor 40- en 80-passagiers tegen 2040. Echter, gezien het lagere bereik en de passagierscapaciteit van elektrische vliegtuigen, zijn er meer luchtverkeersbewegingen (ATMs) nodig om aan de toekomstige vraag te voldoen.
Om routes korter dan 500 km van of naar Nederland met elektrische vliegtuigen te dekken, zouden de luchtverkeersbewegingen (ATMs) tegen 2050 met minstens ~47% moeten toenemen. In de Nederlandse Caribische eilanden zou dit tegen 2050 met minstens ~19% moeten toenemen voor de ABC-eilanden en 14% voor de SSS-eilanden. De toename van ATMs kan in het Caribisch gebied worden opgevangen als er voldoende aanbod van groene energie is. Voor Nederland zou de toename gecompenseerd moeten worden door een verschuiving naar treinen voor bestaande spoorverbindingen of door een spreiding van vluchten naar regionale luchthavens.
Vandaag de dag is de luchtvaartindustrie, net als vele andere sectoren, nog steeds aan het herstellen van de gevolgen van de COVID-19-pandemie. Met de uitrol van vaccins en de geleidelijke versoepeling van de reisbeperkingen konden de commerciële vluchten in de Europese Unie echter weer snel toenemen tot bijna het niveau van voor de pandemie. Mensen willen steeds vaker reizen en opnieuw contact leggen met vrienden, familie en zakenpartners buiten de grenzen van een virtuele omgeving.
De industrie moet zich echter nog aanpassen aan een nieuw normaal. Milieuregelgeving in Europa neemt snel toe en overheden en luchthavens nemen proactieve maatregelen om de impact van de luchtvaart op het milieu te verminderen.
Zo werd Schiphol Airport in Nederland de eerste luchthaven ter wereld die een limiet voorstelde voor het aantal commerciële en privévluchten dat het per jaar zal ontvangen. Dit aangezien de voortdurende incrementele verbeteringen in brandstofefficiëntie van commerciële vloten onvoldoende blijken te zijn om te voldoen aan de nationale emissievoorschriften. Ook Frankrijk heeft een verbod op korteafstandsvluchten aangekondigd als onderdeel van haar groene transportvoorstellen.
Deze milieuregels zullen naar verwachting een aanzienlijke impact hebben op de luchtvaartindustrie in de komende jaren, en luchtvaart stakeholders zullen hun bedrijfsmodel snel moeten aanpassen om hun vergunning om te opereren te behouden. De snelle ontwikkeling van batterij- en waterstof-elektrische vliegtuigen biedt een aanzienlijke kans om de ecologische voetafdruk van de industrie te verkleinen, wat luchtvaartmaatschappijen in staat kan stellen te opereren binnen de nieuwe regelgevende omgeving en verdere verhogingen van beperkingen te voorkomen.
Snelgroeiende bedrijven zoals ZeroAvia, Eviation en Heart Aerospace lopen voorop in deze technologie en bieden veelbelovende oplossingen voor de emissie-uitdaging van de industrie:
- ZeroAvia, dat waterstoftechnologie ontwikkelt om bestaande vliegtuigen aan te passen en toekomstige modellen aan te drijven, heeft tot nu toe met het grootste waterstof-elektrische vliegtuig gevlogen (een testvliegtuig met 19 zitplaatsen) en streeft naar commerciële vluchten tegen 2024
- Eviation heeft onlangs de eerste testvlucht uitgevoerd van zijn nieuwe elektrische woon-werkvliegtuig met 9 zitplaatsen, Alice 1 genaamd, en is van plan om in 2024 met de productie te beginnen voor de eerste leveringen aan klanten in 2027
- Heart Aerospace heeft onlangs hun nieuwe vliegtuigontwerp onthuld, de ES-30 genaamd, een regionaal elektrisch vliegtuig met een capaciteit van 30 passagiers en zal naar verwachting in 2028 in gebruik worden genomen
Deze ontwikkelingen laten veelbelovende vooruitgang zien in de richting van een duurzamere luchtvaartindustrie in de nabije toekomst. Toch is er nog veel werk aan de winkel.
De luchtvaartindustrie moet daarom nu beginnen met plannen, aangezien het integreren van batterij- en waterstof-elektrische vliegtuigen in de bestaande infrastructuur zorgvuldige planning en investeringen vereist. Luchtvaartmaatschappijen moeten de vliegervaring opnieuw vormgeven en hun operaties aanpassen om de unieke kenmerken van deze nieuwe vliegtuigen te accommoderen. Infrastructuurverbeteringen zullen ook nodig zijn in een uitgebreid netwerk van luchthavens, inclusief de bouw van nieuwe oplaad- en tankstations. Door dit te doen, zal de industrie haar overgang naar een duurzamere, efficiëntere en aangenamere luchtvaartervaring voor iedereen waarborgen.
Stelt u zich eens voor dat u door Europa vliegt zonder u zorgen te maken over uw ecologische voetafdruk. In de niet zo verre toekomst zullen vliegtuigen 100% elektrisch zijn of duurzame brandstoffen gebruiken. Hoe ziet het Europese luchtvaartlandschap eruit voor reizigers?
CO2-vrije en emissievrije vliegtuigen zouden tegen 2040 commercieel kunnen opereren op korteafstandsroutes
De inzet van de Europese luchtvaartsector om de uitstoot aanzienlijk te verminderen en tegen 2050 CO2 neutraliteit te bereiken, vereist nieuwe systemen en radicale alternatieven voor kerosine. Duurzame vliegtuigbrandstoffen zullen niet voldoende zijn, maar veelbelovende technologieën zijn verschenen met het potentieel om de luchtvaartindustrie op de lange termijn te decarboniseren. Batterij-aangedreven vliegtuigen (emissievrije vliegtuigen) en waterstof-aangedreven vliegtuigen (CO2-vrijevliegtuigen) bevinden zich momenteel in de proeffase, maar zouden tegen 2040 commercieel kunnen opereren op korteafstandsroutes.
Belangrijkste punten
- Hoewel de huidige argumenten ten gunste van elektrische voertuigen en spoorwegen gebaseerd zijn op hun lage klimaatvoetafdruk, zou de opkomst van CO2-vrije en emissievrije vliegtuigen de discussie aanzienlijk kunnen beïnvloeden en de overheidssteun richting de luchtvaartsector kunnen sturen.
- Zelfs met een verminderd vliegbereik vergeleken met conventionele kerosinevliegtuigen, hebben deze toekomstige vliegtuigen het potentieel om tot 89% van de intra-EU luchtvaartmarkt in 2040 te dekken, wat een potentiële klimaatimpactreductie van tot wel 59% vertegenwoordigt.
| Luchtroute Afstandssegment | Impact op het klimaat | Reiskosten | Reistijd |
| tot 500 km 298 miljoen passagiers/jaar | - 100% | + 10% | + 7% |
| 500 km tot 1000 km 380 miljoen passagiers/jaar |
- 89% | + 8% | + 11% |
| 1000 km tot 2000 km 379 miljoen passagiers/jaar |
- 68% | + 23% | +5% |
- De concurrentiepositie van emissievrije en CO2-vrije vliegtuigen op het gebied van emissiereducties, evenals de kosten en reistijd, wordt onderzocht en blijkt afhankelijk te zijn van de bestaande spoor-, weg- en luchtinfrastructuur op een bepaalde route.
- In combinatie met spoorwegen en elektrische voertuigen (EV's) zijn batterij-aangedreven en waterstof-aangedreven vliegtuigen veelbelovende oplossingen voor de decarbonisatie van korteafstandsvervoer. Beperkingen in infrastructuur en capaciteit voor al deze vervoersmiddelen zijn belangrijke redenen waarom een combinatie van oplossingen mogelijk effectiever is dan een focus op slechts één.
- De rol van beleidsmakers en overheidsinstanties bij het ondersteunen van emissievrije en potentieel CO2-vrije vliegtuigen op korte routes is cruciaal voor hun succes.
- De eerste stap is het analyseren van de infrastructuurvereisten die nodig zijn om emissievrije en mogelijk CO2-vrije vliegtuigen te integreren in het bestaande luchtvervoersnetwerk en deze te vergelijken met de investeringen die nodig zijn in het spoor- en wegennet. Hierdoor kan een e-mobiliteitsstrategie voor Europa worden ontwikkeld.
Het Europese luchtvaartlandschap in 2040
Ontdek het potentieel van CO2-vrije en emissievrije vliegtuigen voor de drukke intra-Europese korteafstandsmarkt. Lees meer over de belangrijkste kenmerken van CO2-vrije en emissievrije vliegtuigen, ontdek de marktsegmenten die zij mogelijk kunnen veroveren, en verken hun veelbelovende potentieel voor de reductie van klimaatimpact.
Bekijk gedetailleerde analyses van hoe CO2-vrije en emissievrije vliegtuigen zich verhouden tot andere vormen van transport en leer wat er nodig is om ze een sleutelelement te maken in een duurzame en geïntegreerde infrastructuur voor korteafstandsvervoer in Europa.
Contact
Wilt u meer informatie over dit rapport of heeft u er een vraag over?
neem dan contact op met Robert Jan ter Kuile.
