Europese banken in de schijnwerpers

Deloitte voert een tweejaarlijkse benchmark uit op de ESG Pillar 3-rapportage van 40 Europese banken. Deze banken zijn grote instellingen met beursgenoteerde effecten en staan onder toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB). Onze analyse biedt diepgaand inzicht in trends en ontwikkelingen binnen een specifieke rapportageperiode. De volledige analyse is te vinden in de pdf-bijlage op deze pagina en wordt twee keer per jaar geüpdatet, in lijn met de ESG-rapportageverplichting van Pillar 3.

Toenemende regelgeving rond klimaatrisico's

Om het voortdurend toenemende belang van ESG-risicorapportages als instrument om marktdiscipline te bereiken en te waarborgen te benadrukken, heeft de EBA in januari 2022 bindende normen vastgesteld voor Pillar 3 ESG-risicorapportages. Dit stelt belanghebbenden in staat om de ESG-gerelateerde risico's en duurzame financieringsstrategieën van banken te beoordelen. Banken zijn verplicht om informatie te verstrekken over hun portefeuilles in drie categorieën:

• Risico's van de transitie
• Fysieke risico's van klimaatverandering
• Green Asset Ratio en mitigatieactiviteiten

Zoals weergegeven in figuur 1 hieronder, zijn deze categorieën verder onderverdeeld in tien kwantitatieve gedetailleerde sjablonen, waarvan er vijf (1, 2, 4, 5 en 10) verplicht zijn sinds de jaarafsluiting van 2022. Daarnaast moet sjabloon 3 ook worden openbaar gemaakt als banken daartoe in staat zijn. De overige vijf sjablonen zijn verdeeld over de rapportageperiodes van 2023 en 2024.

Figuur 1: Overzicht van ESG Pillar 3 Informatieverschaffing

Wijzigingen in de toekomst voor Pillar 3 ESG-templates

Er vinden ingrijpende veranderingen plaats binnen het duurzaamheidsregelgevingskader, en ook het Pillar 3 openbaarmakingskader is daarbij geen uitzondering. Naarmate de duurzaamheidsvereisten zich ontwikkelen, reageert de Europese Bankenautoriteit (EBA) met gerichte updates van Pillar 3 die gericht zijn op het praktischer en proportioneel maken van de ESG-rapportage, en op betere afstemming met bredere regelgevende initiatieven. Deze aanpassingen, die aansluiten bij de wens van de Europese Commissie om duurzaamheidsverplichtingen te vereenvoudigen volgens het Omnibus-voorstel, zijn bedoeld om de nalevingskosten te verlagen én transparantie te waarborgen. Om een soepele overgang te faciliteren, stelt de EBA overgangsmaatregelen en toezichtsflexibiliteit voor, waardoor instellingen tot eind 2026 de bestaande templates kunnen blijven gebruiken, terwijl de nieuwe vereisten stapsgewijs worden ingevoerd zodra de regelgeving wordt afgerond. Alle voorgestelde wijzigingen staan momenteel open voor consultatie tot eind augustus 2025. Wij zullen de impact op de Pillar 3 ESG-templates in onze benchmark volgen. Deloitte houdt deze ontwikkelingen nauwlettend in de gaten en blijft hierover inzichten delen in onze ESG Pillar 3 blogs.

Impact op kleine banken

Een belangrijk kenmerk van de voorstellen is de uitbreiding van de reikwijdte van Pillar 3 vanaf de referentiedatum december 2026, om ook grote niet-beursgenoteerde instellingen, kleine en niet-complexe instellingen (SNCIs) en grote dochters mee te nemen. Hierbij geldt een proportionaliteitsbenadering die aanzienlijk vereenvoudigde eisen introduceert voor SNCIs. Voor deze banken zijn de ESG-openbaarmakingen beperkt tot een tabel met essentiële ESG-informatie en één template gericht op informatie over transitie- en fysieke risico’s, met rapportageverplichting alleen op jaarbasis.

Impact van EU Taxonomie

Voor grote en beursgenoteerde instellingen blijven de kern-ESG-rapportagevereisten gelden, maar er worden belangrijke verduidelijkingen en vereenvoudigingen doorgevoerd. Zo zullen diverse templates, waaronder kwalitatieve openbaarmakingen, klimaat-transitierisicomaatstaven en EU Taxonomie-gerelateerde templates, overgaan op jaarlijkse rapportage in plaats van halfjaarlijks, tenzij er materiële wijzigingen zijn. Deze aanpassing erkent de doorgaans stabiele aard van deze informatie en helpt onnodige herhaling te voorkomen. Daarnaast stelt de EBA voor om direct te verwijzen naar de meest actuele EU Taxonomie-templates, om zo de voortdurende afstemming met regelgevende ontwikkelingen te waarborgen. Belangrijk is dat de reikwijdte van EU Taxonomie-openbaarmakingen zich daarmee zal beperken tot de uitgevers die onder de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) vallen. Tijdens de overgangsperiode worden deze openbaarmakingsverplichtingen onder Pillar 3 geschorst tot eind 2026.

Impact van NACE-classificatie

Tevens worden de sectorclassificaties in de templates geactualiseerd naar de nieuwste NACE Rev. 2.1-codes, wat zorgt voor meer nauwkeurigheid en vergelijkbaarheid. Dit vereist dat banken sectoren opnieuw coderen en cijfers direct rapporteren volgens deze herziene taxonomie. Vanaf 2026 moet elke tegenpartij worden toegewezen aan een NACE 2.1-code op het meest gedetailleerde, viercijferige niveau. Resultaten die met die nieuwe classificatie zijn geproduceerd, moeten vervolgens direct worden gerapporteerd tegen de bestaande regels in de templates. Hoewel de structuur van de templates ongewijzigd blijft, worden enkele sectorbenamingen aangepast om in lijn te zijn met de nieuwe code.

Impact van Data Hub

Gedurende 2025 vindt eveneens de onboarding plaats voor de Pillar 3 Data Hub (P3DH). Dit door de EBA ontwikkelde centrale platform is bedoeld om de verzameling van Pillar 3-openbaarmakingen te standaardiseren en te stroomlijnen, waardoor data van grote en andere instellingen binnen de EU beter vergelijkbaar en transparanter wordt. Door inzendingen te centraliseren, vergroot de P3DH de toegankelijkheid en bruikbaarheid van duurzaamheidsrapportages van banken aanzienlijk, wat benchmarking en analyse vereenvoudigt. Vanaf eind 2025 wordt de P3DH het primaire kanaal voor Pillar 3-openbaarmakingen voor instellingen die nu onder Pillar 3 rapporteren; kleine en niet-complexe instellingen worden later toegevoegd. In de overgangsperiode zullen banken hun rapportages nog steeds op hun eigen websites publiceren.

We moedigen organisaties aan om actieve maatregelen te nemen voor een consistente en transparante ESG-rapportage. Wil je verder praten over een van de thema’s in dit artikel of ondersteuning bij jouw Pillar 3 ESG-rapportage? Neem contact op met Anne-Claire van den Wall Bake-Dijkstra, Eric de Weerdt of je gebruikelijke Deloitte-contactpersoon.