Podcast Podatki/Prawo: Decyzja o wsparciu – najważniejsze kwestie związane z ubieganiem się o zwolnienie podatkowe

W kolejnym odcinku podcastu Podatki/Prawo z cyklu „Strefa Inwestora w praktyce, czyli cykl rozmów o PSI” Maciej Guzek, Partner rozmawia z Michałem Goskiem, Starszym menedżerem w Dziale doradztwa podatkowego Deloitte. Tym razem omawiają temat dot. decyzji o wsparciu. Przedstawiają m.in. informacje na temat tego jak wysokie jest wsparcie w ramach pomocy publicznej, w jaki sposób je uzyskać oraz jaki jest zakres zwolnienia.

Michał Gosek zaznacza, że:

pomimo wprowadzenia nowej formy wsparcia nie zdecydowano się jednak na uchylenie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Przedsiębiorcy, którzy uzyskali zezwolenia na prowadzenie działalności na terenie SSE będą z nich korzystać na dotychczasowych zasadach i mają czas na skonsumowanie wygenerowanej puli zwolnienia z podatku dochodowego do końca 2026 r.

Powoduje to, iż do tego czasu obok siebie będą współistnieć dwie formy zwolnienia podatkowego. Jednocześnie nie jest już możliwe wnioskowanie o nowe zezwolenia. Wszelkie nowe inwestycje mogą natomiast korzystać ze zwolnienia z opodatkowania wyłącznie na podstawie decyzji o wsparciu. Dotyczy to również tych przedsiębiorców, którzy posiadając zezwolenia na prowadzenie działalności na terenie SSE rozważają pozyskanie wsparcia dla kolejnych inwestycji.

Co ważne, w stosunku do niektórych nakładów ustawodawca sformułował dodatkowe warunki, których spełnienie jest konieczne do uznania ich za koszty kwalifikowane.

Przedsiębiorcy planujący poniesienie określonych nakładów inwestycyjnych powinni zatem wziąć pod uwagę nie tylko cel wydatków, lecz również inne kwestie, tj. termin ich poniesienia, warunki ustalone w transakcji czy też podmiot sprzedający.

– dodaje Michał Gosek.

Oprócz powyższego, w trakcie podcastu eksperci poruszyli m.in. poniższe kwestie:

• na jakie typy działalność można otrzymać decyzję o wsparciu, a na jakie nie?
• efekt zachęty,
• kryteria jakościowe i ilościowe, które powinny zostać spełnione przez przedsiębiorcę,
• proces ubiegania się o decyzję o wsparciu.

Zapraszamy do odsłuchania kolejnego odcinka podcastu „Podatki/Prawo”.

Partnerem podcastu Podatki/Prawo: Strefa Inwestora w praktyce, czyli cykl rozmów o PSI są

Transkrypcja:

Maciej Guzek
Chciałbym powitać Państwa w kolejnym odcinku cyklu poświęconym specjalnym strefom ekonomicznym "Strefa Inwestora w praktyce, czyli cykl rozmów o PSI" wraz z moim gościem Michałem Goskiem, którego znacie z poprzedniego odcinka. Poznacie go dużo lepiej, bo mamy zamiar nagrać jeszcze kilka odcinków specjalnych o specjalnych strefach ekonomicznych.

Michał Gosek
Dzień dobry Państwu.

Maciej Guzek
O czym dzisiaj będziemy rozmawiać?

Michał Gosek
Będziemy rozmawiać o Polskiej Strefie Inwestycji. Chciałem powiedzieć, że groźnie zabrzmiało to jak Maciek mnie przedstawił "jeszcze go państwo poznacie". Mam nadzieję, że z dobrej strony. Dzisiaj mamy na agendzie jeden podstawowy punkt, mianowicie decyzja o wsparciu. Będziemy chcieli omówić znaczenie tej decyzji, jak ją dostać i co z niej wynika. Ostatnio wspominaliśmy, że z jednej strony zwolnienie z podatku dochodowego to bardzo ciekawa rzecz, natomiast nakłada to na nas konkretne obowiązki. Możemy je nazwać kryteriami ilościowymi i jakościowymi, które również omówimy.

Maciej Guzek
Przejdziemy przez różne rzeczy: przez to na jak długo dostajemy wsparcie, ile możemy go otrzymać i ile musimy wydać w poszczególnych miejscach, jeśli inwestujemy. Dla przypomnienia, poprzedni odcinek skończyliśmy w momencie, kiedy dopełniła się ewolucja specjalnych stref ekonomicznych i zamiast ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych pojawiła się ustawa o wspieraniu nowych inwestycji. Teraz przejdziemy przez to w jaki sposób możemy uzyskać wsparcie. Rozmowę musimy zacząć od odpowiedzenia na pytanie na co tak naprawdę dostajemy wsparcie, co się do tego kwalifikuje, czyli co musimy zrobić, żeby je otrzymać oraz dlaczego jesteśmy wspierani przez polskie państwo?

Michał Gosek
Wsparcie dostaniemy na realizację nowej inwestycji. A czym jest nowa inwestycja? O tym informuje nas ustawa o wspieraniu nowych inwestycji. Mamy pięć rodzajów inwestycji. Pierwsza rzecz dotyczy bardzo prostej sytuacji, mianowicie założenia nowego zakładu, czyli mamy przedsiębiorcę, np. z Niemiec, który nie funkcjonuje jeszcze w Polsce. Postanawia on zainwestować w Polsce i otworzyć tutaj nowy zakład. Kupuje grunt, wstawia halę, kupuje maszyny i na taki rodzaj inwestycji może otrzymać decyzję o wsparciu.

Maciej Guzek
Tak, ale to jest tylko jeden rodzaj. Z mojej obserwacji wynika, że coraz rzadziej spotykamy się ze stworzeniem całkiem nowych zakładów od podstaw. Chyba częstszy jest drugi rodzaj inwestycji wymieniony w ustawie, to znaczy zwiększenie zdolności produkcyjnej istniejącego zakładu, czyli rozbudowa.

Michał Gosek
Dokładnie tak. W takiej sytuacji jest przedsiębiorca, który w Polsce już posiada zakład i postanawia zrobić coś więcej. Powiedzmy, że do tej pory produkował np. 100 jednostek danego produktu, ale w tym momencie chciałby produkować 150. W związku z powyższym dostawia halę, kupuje maszyny i zatrudnia nowych ludzi. Tak jak wspomniałem to jest inwestycja, na którą można otrzymać decyzję o wsparciu. Dwa kolejne rodzaje inwestycji są związane z dywersyfikacją tego co zakład robi, albo zmieniamy produkt / wzbogacamy naszą paletę produktów o konkretny produkt lub usługę, albo zmieniamy technologię, czyli robimy mniej więcej to samo co robiliśmy wcześniej, ale przy pomocy trochę nowszych narzędzi.

Maciej Guzek
Ostatni typ inwestycji, który pojawił się w ustawie nie tak dawno, ale był w starych przepisach. Roboczo to nazywam inwestycją ratunkową. O co tutaj chodzi? Chodzi tutaj o sytuację, w której inwestor kupuje aktywa zakładu, który upadł, bądź upadłby, gdyby ktoś go nie kupił, czyli jest zakład z problemami, a z drugiej strony pojawia się inwestor z gotówką, który chce przejąć zakład. Takie działanie również może korzystać ze wsparcia. Jest ono bardzo istotne z perspektywy społecznej. Miałem ostatnio okazję brać udział w uzyskaniu decyzji o wsparciu dla takiego typu inwestycji. Dzięki temu udało się uratować kilkadziesiąt miejsc pracy. W innym przypadku ten zakład najpewniej zostałby zamknięty, ewentualnie środki trwałe zostałyby sprzedane, ale z miasta zniknęłobyb kilkadziesiąt miejsc pracy. Rzeczywiście mogę powiedzieć, że w praktyce to działa.

Michał Gosek
W praktyce działa, więc tym bardziej dziwi fakt, że na początku w przepisach ustawy o wspieraniu nowych inwestycji ten zapis w ogóle nie został ujęty. Zapis, który funkcjonuje obecnie, mówiący o aktywach należących do zakładu, który został zamknięty bądź zostałby zamknięty, był już wcześniej w rozporządzeniach unijnych oraz w ustawie o wspieraniu nowych inwestycji.

Maciej Guzek
Może wyjaśnimy, że jeśli mamy coś w rozporządzeniach unijnych, ale polskie prawodawstwo tego nie przewiduje, to teoretycznie rozporządzenia unijne obowiązują bezpośrednio, ale z drugiej strony przyjmuje się, że jeśli regulacje krajowe są surowsze od regulacji unijnych to stosujemy regulacje krajowe. W tym wypadku były one surowsze, bo prawo unijne dopuszczało pomoc na tego typu inwestycje, ale prawo krajowe przez chwilę nie dopuszczało takiej inwestycji.

Michał Gosek
Wręcz miało dodatkowy warunek zakładający, że nie możemy wydatkować środków na zakup przedsiębiorstwa, które by padało. Co jeszcze jest kwestia nomenklatury. Nowe przepisy posługują się podobnie jak przepisy rozporządzenia unijnego pojęciem zakładu, natomiast przepisy, które były wprowadzone już później, zostały jeszcze zmienione i mówiły o przedsiębiorstwie.

Maciej Guzek
Tak, tutaj wchodzimy już w bardzo duży szczegół, ale rzeczywiście jest to ważne, bo przedsiębiorstwo to pojęcie szersze niż zakład. Jedno przedsiębiorstwo może mieć potencjalnie kilka zakładów produkcyjnych, a cały czas będzie to jedno przedsiębiorstwo. Powiedzieliśmy o tym jakiego typu działania mogą skorzystać ze wsparcia. Powiedzmy jeszcze na jakiego typu działalności możemy je otrzymać, bo nie na wszystko dostaniemy ulgę podatkową. Ustawodawca to precyzuje poprzez wskazanie odpowiednich kodów PKWiU, aczkolwiek na szczęście jest to raczej katalog negatywny, a nie pozytywny. To znaczy mogę dostać na wszystko oprócz tego co jest wymienione w polskim rozporządzeniu, względnie w rozporządzeniu unijnym, bo tam też są pewne wyłączenia. Przejdźmy przez typy inwestycji, które najczęściej korzystają ze wsparcia z naszej perspektywy. Chyba trzeba by zacząć od produkcji.

Michał Gosek
Myślę, że tak. To jest chyba najczęstszy przypadek, czyli wielka spółka z branży automotive, która rozpoczyna działalność lub ją wzbogaca, więc może otrzymać decyzję o wsparciu. Decyzję otrzymamy również na różnego rodzaju usługi dotyczące biznesu, np. świadczenie usług księgowych albo IT. O tym już wspominaliśmy, to się zmieniło w 2005 r. już na kanwie ustawy strefowej. Maciek wspomniał, że jest katalog negatywny mówiący o tym, na co wsparcia nie dostaniemy. W tym przypadku musimy się przestawić z tego do czego jesteśmy przyzwyczajeni przy umowie spółki, czyli kodów PKD na kody PKWiU. Zarówno działalność, na którą dostaniemy decyzję o wsparciu, jak i działalność, która nie może być objęta zwolnieniem, będzie określona przy pomocy kodów PKWiU, więc trzeba wykonać pewne statystyczne ćwiczenie przed złożeniem wniosku.

Maciej Guzek
Aczkolwiek można też wyróżnić pewne ramy, które ułatwiają nam to rozumowanie, bo pewne branże niezależnie od kodów PKWiU nie będą mogły korzystać ze wsparcia. Mam tu na myśli np. działalność handlową, bo promujemy produkcję, ale nie handel. Przykładowo centrum handlowe albo hurtownia nie dostanie decyzji o wsparciu pozwalającej zwolnić z podatku dochód z handlu. Takiej decyzji nie dostaną też roboty budowlane, działalność transportowa i niektóre działalności wytwórcze, np. wytwarzanie i dystrybucja energii albo działalność w zakresie hutnictwa żelaza i stali.

Michał Gosek
Nie dostaniecie też państwo decyzji o wsparciu na działalność polegającą na wytwarzaniu wyrobów tytoniowych, alkoholu i broni.

Maciej Guzek
Aczkolwiek, jeśli chodzi o alkohol to ograniczenie dotyczy produktów spirytusowych. Tutaj pojawia się pytanie co to znaczy, bo nie jest to dokładnie zdefiniowane. Generalnie na pewno nie można dostać decyzji o wsparciu na alkohol spożywczy. Natomiast jeśli produkujemy np. etanol po to, żeby użyć go jako element produkcji biokomponentów do paliwa, czyli produkujemy dodatki do biopaliwa to DoW możemy otrzymać. To jest taki wyjątek.

Michał Gosek
albo metanol....

Maciej Guzek
Tak. Nie wspieramy produkcji alkoholu przeznaczone do konsumpcji spożywczej, ale jeśli jest przeznaczony na paliwa to wsparcie możemy dostać.

Michał Gosek
Jeszcze jedna ciekawostka, mianowicie kwestia cen transferowych w ujęciu specjalnych stref ekonomicznych czy polskiej strefy inwestycji. Dlaczego wspominam o tym teraz? Z jednej strony mamy wyłączoną działalność transportową czy handlową, ale z drugiej strony nie mamy np. wyłączonej działalności magazynowej...

Maciej Guzek
Tak, to prawda. W SSE jest sporo działalności związanej z logistyką.

Michał Gosek
Tak naprawdę możemy się zastanowić czy niektórych spółek zajmujących się działalnością, którą na pierwszy rzut oka nie moglibyśmy objąć zwolnieniem, nie dałoby się objąć w jakimś stopniu decyzją o wsparciu. Przykładowo spółka, która zajmuje się logistyką, wiadomo, że nie w części transportowej, ale w części w jakiej ta działalność dotyczy np. magazynowania i przechowywania...

Maciej Guzek
Tak, dokładnie. To jest dosyć częsty model. Uważam, że to jest jak najbardziej dozwolone planowanie podatkowe. To znaczy ustawodawca na to pozwala. Rzeczywiście tworzy się spółki logistyczne w ramach większych grup. Nawet jeśli dana grupa zajmuje się handlem to dochód z logistyki spółki logistycznej świadczącej usługi dla poszczególnych innych spółek z grupy, np. handlowych jest zwolniony z podatku. Nie jest zwolniony dochód z działalności handlowej. Część marży, która jest związana z procesem logistycznym w takim układzie może korzystać z ulgi.

Michał Gosek
Tu się kłaniają przepisy o cench transferowych...

Maciej Guzek
Oczywiście my nie możemy przesadzić, jeśli ktoś się "zachłyśnie" tym, że przenosi całą marżę do spółki logistycznej to tak się nie da...

Michał Gosek
Jeszcze druga ciekawostka, z którą kiedyś miałem okazję się mierzyć. Wspomniałem o tym, że możemy dostać decyzję o wsparciu na usługi rachunkowo-księgowe, na audyt finansowy, ale nie możemy natomiast dostać wsparcia na działalność w zakresie doradztwa podatkowego lub prawnego...

Maciej Guzek
Taka firma jak nasza nie może ulokować działalności w specjalnej strefie ekonomicznej.

Michał Gosek
Dokładnie tak, natomiast pojawia się pytanie o dokładne i precyzyjne rozgraniczenie działalności podatkowej i działalności księgowej. Jeśli spojrzymy np. na działalność typu sporządzanie deklaracji podatkowej to czysto teoretycznie to jest czynność, która wydaje mi się, że mieści się w czynności usług doradztwa podatkowego, natomiast w praktyce w dużej mierze zajmują się tym księgowi, a przynajmniej większość których znam.

Maciej Guzek
Drodzy Państwo, nie myślcie, że jest to problem wydumany w rozmowie dwóch doradców podatkowych, bo tak naprawdę jest to dosyć częsty problem centrów usług wspólnych ulokowanych w strefach, wiele z nich zajmuje się m.in. obsługą księgową i korzysta z ulgi podatkowej. Pojawia się pytanie o zakres korzyści, czy można zwalniać wszystko czy nie. To jest kwestia, z którą te firmy muszą się mierzyć. Wróćmy do procesu uzyskania decyzji o wsparciu. Zidentyfikowaliśmy, że możemy uzyskać decyzję o wsparciu. Skatalogujmy te rzeczy, które musimy zrobić, ale zacznijmy od tego czego nam nie wolno.

Michał Gosek
Tak. Zakładam, że pijesz w tym momencie do efektu zachęty.

Maciej Guzek
Dobrze zakładasz.

Michał Gosek
To jest częsty błąd, który popełniają przedsiębiorcy, który często prowadzi do popsucia bardzo fajnej inwestycji.

Maciej Guzek
Tak. Powiedzmy sobie szczerze, że poniekąd rozumiem nawet firmy. Na pierwszym miejscu jest biznes i potencjalne korzyści podatkowe. Są one fajne i czasami decydujące, ale zdarza się, że firma po prostu nie może czekać, a jak nie może czekać, to nie będzie wsparcia.

Michał Gosek
Tak naprawdę problem wziął się nie od polskiego ustawodawcy, a unijnego. Jest coś takiego jak efekt zachęty, tzn. przyjęcie założenia, że forma otrzymywanego wsparcia, czyli przysługuje nam zwolnienie z opodatkowania. Możliwość otrzymania tego wsparcia sprawia, że rozpoczynamy inwestycję. Jeżeli przed formalnym złożeniem wniosku do podmiotu zarządzającego daną specjalną strefą ekonomiczną, czyli podmiotu, który wydaje decyzję o wsparciu, poczynimy jakieś wydatki albo pewnego rodzaju przedsięwzięcie, które spowoduje, że inwestycja jest nieodwołalna to niestety już "po barszczu".

Maciej Guzek
Ale to ma sens. Jeśli się nad tym zastanowić od strony funkcjonalnej. Ustawodawca unijny mówi tak: podatniku, jeśli ty nie potrzebujesz wsparcia do tego, żeby się zadeklarować, to znaczy, że to wsparcie nie jest ci tak naprawdę potrzebne, bo i tak byś zrobił tę inwestycję. W związku z czym państwo nie musi interweniować. Pamiętajmy, że interwencja w postaci ulgi podatkowej to jest wyjątek od zasady. Zasadą jest to, że nie wspieramy. Wspieramy tylko w określonych okolicznościach, a efekt zachęty powinien być spełniony. W przypadku specjalnych stref ekonomicznych jest to weryfikowane troszeczkę mechanicznie. Przede wszystkim weryfikujemy, kiedy zostały poczynione formalne zobowiązania, jeśli tak jak powiedziałeś przed wystąpieniem z wnioskiem, to mamy problem, jeśli po złożeniu wniosku, a najlepiej po uzyskaniu decyzji o wsparciu, to przyjmuje się, że efekt zachęty został zachowany. Jednak musi być zero-jedynkowa metoda rozstrzygnięcia tego o czym mówimy, więc ustawodawca unijny przyjął taką.

Michał Gosek
Rozporządzenie 651/14 to, o którym wspominaliśmy też w poprzednim odcinku, mówi o tym, że musimy złożyć wniosek o przyznanie pomocy przed rozpoczęciem prac nad projektem lub rozpoczęciem działalności. "Rozpoczęcie działalności" jest w miarę i wydaje mi się, że tego pojęcia wyjaśniać nie trzeba. Natomiast czym jest "rozpoczęcie prac nad projektem"? W art. 2 tego rozporządzenia wskazano, że będzie to albo rozpoczęcie robót budowlanych związanych z inwestycją, albo pierwsze prawnie wiążące zobowiązanie do zamówienia urządzeń lub inne zamówienie, które sprawiałyby, że inwestycja staje się nieodwracalna, przy czym mamy wyjątki...

Maciej Guzek
Chciałbym właśnie nawiązać do tych wyjątków. Często mam takie dyskusje, ale co z projektem budowlanym albo feasibility study? Zanim podejmę decyzję muszę wydać określone pieniądze, żeby ustalić czy w ogóle mogę zrobić tę inwestycje, bo np. mogą być nieodpowiednie warunki gruntowe takie, które mi po prostu nie pasuję i spowodują, że nie będę mógł zrealizować inwestycji ze względów czysto technicznych i ponoszę koszty. Czasami to są niemałe koszty. Czy to jest złamanie efektu zachęty czy nie? Te przepisy chyba nie są dość precyzyjne?

Michał Gosek
Precyzyjne są zdecydowanie. Mówią o tym, że wyjątkiem od tego o czym powiedzieliśmy przed chwilą są następujące rzeczy: albo zakup gruntu, albo prace przygotowawcze, tj. jak uzyskanie zezwoleń czy przeprowadzenie właśnie studiów wykonalności. Trzeba uczciwie powiedzieć, że orzecznictwo w tym temacie jest dosyć bogate.

Maciej Guzek
Tak, na to trzeba bezwzględnie uważać. Kończąc temat efektu zachęty ciekawe jest to co powiedziałeś, że zakup gruntu nie jest złamaniem efektu zachęty. Teraz pojawia się pytanie czemu tak jest? Chodzi o to, że jeśli kupimy grunt to my na nim możemy zrobić wszystko, czyli kupno gruntu nie przesądza tego, że my zrealizujemy konkretny projekt inwestycyjny. Przykładowo mogę kupić grunt po to, żeby potraktować go jako inwestycję kapitałową. W związku z czym sam zakup gruntu nie przesądza o charakterze konkretnego projektu inwestycyjnego.

Michał Gosek
Tutaj jest podobnie jak w przypadku piątego rodzaju nowej inwestycji, czyli zakupu zakładu, który by upadł. Polski ustawodawca postanowił wprowadzić to od 2022 roku do ustawy o wspieraniu nowych inwestycji, a także do ustawy strefowej. Tak jak wspominaliśmy ustawa strefowa będzie obowiązywać jeszcze do końca 2026 roku, więc potwierdza się to o czym mówiliśmy, widać, że ustawodawca się uczy i rozwija oraz dostosowuje przepisy do rzeczywistości.

Maciej Guzek
Okej, przejdźmy do kolejnego punktu weryfikacji. Powiedzmy, że nie zaciągnęliśmy jeszcze żadnego wiążącego zobowiązania, ale mamy plany inwestycyjne. Musimy stwierdzić co konkretnie musimy zrobić. To się różni w zależności od tego, gdzie dokonujemy inwestycji, będę musiał spełnić obowiązków albo więcej albo mniej. Nakreślmy ramy, jakie są górne i dolne widełki inwestycji i od czego to zależy?

Michał Gosek
Jeśli chodzi o kwestie górnych i dolnych widełek to przede wszystkim zależy to od powiatów, w których będziemy inwestować. W decyzji o wsparciu będziemy mieli wskazaną zarówno działalność określoną kodem PKWiU, na którą otrzymaliśmy decyzję, jak również działkę, na której inwestujemy.

Maciej Guzek
W niektórych powiatach jest łatwiej, a w innych trudniej.

Michał Gosek
Tak w jednych jest łatwiej, a w drugich trudniej. W tym momencie trzeba ustalić wysokość wydatków minimalnych kwalifikowanych. To pojęcie też trzeba wyjaśnić. Wydatki kwalifikowane to jest coś co z jednej strony mamy wpisane w treść decyzji...

Maciej Guzek
I czy coś co musimy wydać...

Michał Gosek
Tak, coś co musimy wydać. Oczywiście możemy wydać więcej, bo nikt nam tego nie broni, aczkolwiek jest pewna pula wydatków kwalifikowanych minimalna i maksymalna, o czym też za chwilę powiem, którą musimy wydać i która tak naprawdę buduje później zwolnienie podatkowe. Wzór jest relatywnie prosty, nie wchodząc jeszcze w szczegóły, suma wydatków kwalifikowanych pomnożona przez współczynnik maksymalnej intensywnności publicznej i wydatki kwalifikowane. Jeśli jesteśmy już w konkretnym powiecie to powinniśmy się zastanowić nad tym jaki jest tam poziom bezrobocia, a w zasadzie jak się on ma do średniego bezrobocia, które jest obecnie aktualne w naszym kraju.

Maciej Guzek
I żeby doprecyzować, te dane są w obwieszczeniu Prezesa GUS.

Michał Gosek
Tak jest i na chwilę obecną średnie bezrobocie w Polsce wynosi 5,2%. Jeżeli chcielibyśmy to sobie rozrysować w formie tabelki to jeśli bezrobocie w danym powiecie jest mniejsze, bądź równe 60% średniej krajowej, czyli wynosiłoby w tym momencie 3,12% lub mniej, to taki duży przedsiębiorca musiałby zainwestować w tym w tym powiecie 100 000 000 zł.

Maciej Guzek
Czyli innymi słowy jeśli jestem dużym przedsiębiorcą i upatrzyłem grunt inwestycyjny w tym powiecie, o którym powiedziałeś, czyli takim gdzie bezrobocie jest najniższe w perspektywie średniej krajowej, to muszę wydać co najmniej 100 000 000 zł. Jeśli chcę wydać 80 000 000 zł, to niestety nie dostanę wsparcia. Logika jest taka, że skoro bezrobocie jest tam tak niskie to ten konkretny obszar potrzebuje mniej nowych inwestycji niż inne. W związku z czym, jeśli pozwalamy komuś skorzystać z pomocy to ktoś musi naprawdę dużo wydać.

Michał Gosek
Jeśli z kolei bezrobocie odpowiada średniej krajowej albo 130% średniej krajowej, czyli mieści się między 5,21%, a 6,76% to ten duży przedsiębiorca zamiast 100 000 000 zł musi wyłożyć 60 000 000 zł.

Maciej Guzek
Tak, ale to nie koniec tych ulg, prawda?

Michał Gosek
Dokładnie, sytuacja najbardziej powiedziałbym korzystna z punktu widzenia przedsiębiorcy to jest ulokowanie inwestycji w powiecie, gdzie bezrobocie w stosunku do średniej krajowej jest większe niż 250%, czyli powyżej 13% w tym momencie.

Maciej Guzek
Tutaj też to ma sens. Jeśli chcemy przyciągnąć jak najwięcej inwestycji do tego miejsca to obniżamy progi, bo może to skłonić kogoś do tego, żeby zainwestował w tym miejscu, a nie gdzie indziej, bo tam nie miałby pomocy.

Michał Gosek
I uwaga, w tym momencie mamy do czynienia z kwotą tylko 10 000 000 zł. To jest tak jak powiedzieliśmy na początku dla dużych przedsiębiorców, bo tak się dokonuje obliczenia, czyli obliczyliśmy progi dla dużego przedsiębiorcy. W tym momencie zaczynamy schodzić niżej, ale patrzymy na średniego przedsiębiorcę, który do końca zeszłego roku korzystał z obniżki o 80%, w tym roku jest to 90%.

Maciej Guzek
A mali i mikroprzedsiębiorcy mają jeszcze lepiej.

Michał Gosek
95%, więc w ogóle jest to jest to dość korzystne. Jeżeli odnieśliśmy się do tych konkretnych kwot dla dużego przedsiębiorcy, to jeżeli duży przedsiębiorca musiał zainwestować 100 000 000 zł, to będąc przedsiębiorcą średnim w tym roku musi zainwestować 10 000 000 zł, a będąc przedsiębiorcą małym tylko 5 mln zł. W momencie, jeśli duży przedsiębiorca musiał zainwestować 10 000 000 zł, to średni musi zainwestować 1 000 000 zł, a mały 500 000 zł.

Maciej Guzek
To jest naprawdę duże ułatwienie, zwłaszcza dla małych i średnich biznesów. Powiedzmy sobie szczerze, że zwłaszcza w tych powiatach, które radzą sobie gorzej z bezrobociem to te wydatki tak naprawdę to mogą być wydatki na zaledwie kilka maszyn i będąc małym czy średnim przedsiębiorcą możemy przeskoczyć ten próg.

Michał Gosek
Co istotne, obniżki minimalnych wydatków kwalifikowanych można ze sobą łączyć. I to jest ciekawostka, bo to weszło tak naprawdę od stycznia 2022 r. jest tu możliwość obniżenia o 50% minimalnych wydatków kwalifikowanych w przypadku reinwestycji dokonywanych przez dużego lub średniego przedsiębiorcę. Jeśli duży przedsiębiorca w danym rejonie musiał zainwestować 100 000 000 zł, ale poszedł w kierunku tego rodzaju inwestycji, o której Maciek słusznie powiedział jest coraz bardziej powszechna, czyli rozwoju pewnego biznesu, który już się w tym kraju prowadzi, to ta obniżka 50% powoduje, że on ma już tylko 50 000 000 zł do zainwestowania. Gdyby to był mały przedsiębiorca i musiałby zainwestować w tym miejscu 5 000 000 zł, to w zasadzie musiałby zainwestować w tym wypadku 2,5 mln zł. Co ciekawe, ta zmiana została wprowadzona dla dużych i średnich przedsiębiorców na okres jednego roku. Ustawodawca argumentował, iż jest to forma wsparcia przedsiębiorców w kontekście COVID'u i pandemii, która miała konkretny wpływ na tę działalność gospodarczą. Dobra informacja jest taka, że od 2023 roku, przynajmniej w tej wersji projektu, którą znamy...

Maciej Guzek
Planowane jest też przedłużenie tego dla średnich i dużych, a po drugie również zejście dla małych, prawda?

Michał Gosek
Tak, tutaj dochodzimy do tego momentu, o którym wspominałem na początku poprzedniego odcinka, że chcielibyśmy zwalczyć pewien mit.

Maciej Guzek
Tak i pewnie będziemy jeszcze dużo razy to powtarzać, ale odczarujmy przekonanie, że specjalne strefy ekonomiczne są tylko dla wielkich międzynarodowych korporacji i koncernów. Tak nie jest, zwłaszcza w tej formie, w której to teraz obowiązuje jest to instrument bardzo łatwo dostępny dla małych i średnich biznesów. Oczywiście pod warunkiem, że planują ponoszenie nakładów inwestycyjnych. Powiedzieliśmy o kryterium ilościowym, czyli ile musimy wydać. Jeszcze kilka zdań na temat kryteriów jakościowych, czyli tych dodatkowych zobowiązań. Tutaj też mamy różnice ile kryteriów musimy spełnić, czyli mówiąc językiem potocznym, ile dodatkowych zobowiązań musimy na siebie wziąć. Nie odnosimy się per powiat tylko weryfikujemy per region i musimy sprawdzić jak wysokie wsparcie możemy uzyskać w danym regionie. Tak znowu troszeczkę skacząc po tematach. Jest tak, że generalnie w zależności od tego w jakim województwie zainwestujemy to wysokość mojego wsparcia będzie różna. W tych województwach, gdzie wsparcie jest najniższe, żeby dostać decyzję o wsparciu muszę spełnić 6 kryteriów ilościowych, w województwach "średnich" to jest 5, a w województwach, w których wsparcie jest najwyższe to jednocześnie muszę wziąć na siebie tylko 4 dodatkowe zobowiązania. Można powiedzieć, że jest to logiczne i ma to sens, dlatego że chcemy wspierać głównie te obszary, które sobie najsłabiej radzą, czyli z jednej strony dajemy tam najwyższe możliwe wsparcie, a z drugiej strony ułatwiamy poprzez ograniczenie liczby dodatkowych zobowiązań do spełnienia.

Michał Gosek
Jeśli państwo są ciekawi, a zakładam, że tak, które województwa skorzystają z największego wsparcia, to jest to tak naprawdę ściana wschodnia, to znaczy warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie, świętokrzyskie i podkarpackie. To są obszary, gdzie maksymalny współczynnik intensywności publicznej wynosi 50% dla dużego przedsiębiorcy, on będzie podlegał podwyższeniu dla przedsiębiorcy mikro czy małego o 20 punktów procentowych, czy też o 10 punktów procentowych dla przedsiębiorcy średniego. Wrócimy na pewno do tej kwestii, bo będziemy chcieli z państwem omówić również temat dotyczący tego ile pomocy publicznej przysługuje nam i w jakim okresie. Myślę, że to już jest temat na kolejny odcinek?

Maciej Guzek
Tak. Teraz jeszcze dobrze by było powiedzieć co musimy zrobić stwierdziwszy, że spełniamy te wszystkie warunki, czyli po pierwsze jestem z odpowiedniej branży, więc mogę dostać pomoc, po drugie nie rozpocząłem inwestycji, po trzecie chcę wydać odpowiednio dużo i po czwarte nie są dla mnie przeszkodą dodatkowe zobowiązania, czyli kryteria jakościowe i jestem w stanie się zobowiązać, że je wypełnię. Jak wygląda sam proces uzyskania decyzji o wsparciu, czyli co muszę zrobić, żeby zapewnić ten przywilej.

Michał Gosek
Przede wszystkim muszę przygotować wniosek. Oczywiście najchętniej powiedziałbym, że z pomocą doradcy podatkowego, aczkolwiek faktycznie przedsiębiorca może to oczywiście zrobić sam, jednakowoż jest to proces dosyć skomplikowany dla kogoś, kto nie ma z tym na co dzień do czynienia. Oprócz wniosku, który oczywiście musimy wypełnić i wskazać konkretne wydatki kwalifikowane, zweryfikować minimalne nakłady, które musimy ponieść...

Maciej Guzek
I też dobrze zaplanować inwestycje czy będziemy w stanie spełnić wszystkie zobowiązania, które na siebie bierzemy?

Michał Gosek
Dokładnie tak. O tym jakie to są zobowiązania, kiedy podlegają weryfikacji i w jaki sposób, będziemy opowiadać w następnych odcinkach. Natomiast, co tak naprawdę jest integralną częścią wniosku o wsparcie? Od tego roku jest to bez wątpienia biznesplan, czyli tak naprawdę podmiotowi, który wydaje w imieniu organu decyzję o wsparciu, trzeba zaprezentować przedmiot naszej inwestycji, ustalić który z rodzajów nowej inwestycji ma miejsce w tym konkretnym przypadku, ale przede wszystkim przygotować pewnego rodzaju prognozę finansową na najbliższe lata.

Maciej Guzek
Tak. Musimy też dość szczegółowo opisać projekt inwestycyjny, na czym polega, co będziemy robić. Bardzo ważną rzeczą w przygotowaniu wniosku do specjalnej strefy ekonomicznej i biznesplanu jest zidentyfikowanie rodzajów działalności. O tym zacząłeś mówić w odniesieniu do kodów PKWiU. To jest bardzo istotne z tego powodu, że to co wpiszemy w decyzji o wsparciu, określi nam zakres ulgi podatkowej. Jeśli o czymś zapomnimy to niestety będziemy musieli to opodatkować, dlatego warto się do tego przyłożyć, bo inaczej najzwyczajniej w świecie będziemy tracić pieniądze, jeśli odpowiednio i szczegółowo tego nie zweryfikujemy.

Michał Gosek
Rzeczywiście poruszyłeś bardzo ważny temat. Wskazanie miejsca i przedmiotu działalności, który będziemy chcieli wykonywać jest właśnie niezmiernie ważne, bo z jednej strony, jeżeli przedmiot będzie wykraczał poza to, co wskazaliśmy, to niestety opodatkowujemy. Podobnie sytuacja ma się z miejscem, bo jeżeli nasza działalność będzie wykonywana nie tylko na tej konkretnej działce, którą wskazaliśmy w decyzji o wsparciu, ale również gdzieś obok, to bardzo często kłaniają nam się przepisy o cenach transferowych i być może w związku z tym, że część procesu jest wydzielona poza tę działkę, będziemy zobowiązani do tego, żeby część dochodu opodatkować.

Maciej Guzek
Dokładnie tak, bo ze zwolnienia może korzystać tylko taka działalność, która jest prowadzona na terenie wskazanym w decyzji o wsparciu, dlatego ten wniosek, biznesplan i tak naprawdę dosyć długi szereg załączników to jest dosyć duże przedsięwzięcie. Z praktyki wydaje mi się, że dłużej trwa proces przygotowania całej dokumentacji projektowej, niż proces uzyskania decyzji o wsparciu. Kiedy już złożymy wniosek do specjalnej strefy ekonomicznej, czyli do organu władzy publicznej, który wydaje decyzję, to wtedy to już idzie szybko. Nie chcę mówić o konkretnych terminach, bo 30 dni to jest termin instrukcyjny, ale bardzo często specjalne strefy ekonomiczną działają jeszcze sprawniej i decyzje wydają jeszcze szybciej. Czasami potrzebne jest jakieś wyjaśnienie dodatkowych okoliczności co oczywiście mogą zrobić SSE, bo jak to w postępowaniu administracyjnym mogą one wzywać do udzielania dodatkowych wyjaśnień, ale proces idzie już szybko i najwięcej czasu zajmuje przygotowanie dokumentacji i wg mnie dobre zaplanowanie inwestycji. Nie sztuką jest otrzymanie decyzji o wsparciu tylko otrzymanie takiej decyzję o wsparciu, którą będziemy później w stanie zrealizować. Jeśli zadeklarujemy np. zbyt ambitne terminy to mamy problem. Powiedzmy co się stanie, jeśli nie wypełnimy zobowiązań, które na siebie zaciągnęliśmy, w kontekście kryteriów ilościowych i jakościowych?

Michał Gosek
Jeśli uchybienie miałoby charakter rażący, to może to skutkować utratą decyzji i w związku z powyższym...

Maciej Guzek
... musimy oddać pieniądze, które wcześniej zaoszczędziliśmy, a nawet więcej.

Michał Gosek
Tak, nawet więcej, bo w konkretnych przypadkach musimy oddać pomoc publiczną, która nam przysługiwała, pomimo tego, iż nie skorzystaliśmy nawet z 1 złotówki. Taka sytuacja jest możliwa.

Maciej Guzek
W skrajnie niekorzystnym przypadku oddamy więcej niż skorzystaliśmy, jeśli nie wypełnimy zobowiązań. Wracając jeszcze do procesu uzyskania decyzji o wsparciu. Dokumenty są przesyłane do strefy, strefa jako organ je weryfikuje i zgodnie z procedurą administracyjną wzywa nas do wypowiedzenia się w ciągu 7 dni w sprawie materiału dowodowego zebranego w sprawie, następnie jest wydawana decyzja o wsparciu. To jest ten moment, kiedy możemy rozpoczynać realizację inwestycji w tym sensie, że możemy zacząć ponosić wydatki inwestycyjne. Myślę, że o tym już opowiemy państwu w kolejnym odcinku.

Michał Gosek
O tym opowiemy państwu w kolejnym odcinku, ale jeszcze jedna rzecz. Wydatki kwalifikowane możemy ponosić (znowu kwestia tego co znaczy ponoszenie, o tym będziemy państwu też opowiadać), natomiast ważna klamra do tego o czym mówiliśmy przy efekcie zachęty, jeśli chodzi o kwestię wiążących zobowiązań to językowo rzecz ujmując możemy już je podejmować od momentu, w którym złożyliśmy wniosek.

Maciej Guzek
Tak, masz rację. To często jest rzeczywiście mylone, bo to są faktycznie dwie rzeczy, czyli moment poniesienia wydatków, tak jak powiedziałeś po wydaniu decyzji. A dlaczego po wydaniu decyzji? Dlatego że jeśli poniesiemy coś wcześniej po prostu nie będzie to podstawą do obliczenia ulgi podatkowej, więc najzwyczajniej w świecie szkoda tych pieniędzy. Natomiast jeśli chodzi o efekt zachęty, to musimy przede wszystkim uważać na moment złożenia wniosku, czyli kilka tygodni wcześniej przed wydaniem. Sytuacja jest taka, że składamy wniosek, a potem jest decyzja o wsparciu. O tym jak te korzyści konsumować, z jakimi problemami praktycznymi i interpretacyjnymi to się wiąże opowiemy w kolejnych odcinkach. Bardzo dziękuję za wysłuchanie tego, Michał, Tobie dziękuję bardzo za rozmowę.

Michał Gosek
Ja również.