Deklaracja kwartalna w podatku akcyzowym

Ustawą z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r., poz. 694), na mocy dodanego art. 24e wprowadzono obowiązek składania deklaracji akcyzowych za okresy kwartalne w odniesieniu do wyrobów objętych zwolnieniem od akcyzy oraz wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy akcyzowej, opodatkowanych zerową stawką akcyzy.

W świetle tego przepisu, deklaracje kwartalne podatnicy będą obowiązani składać, w terminie do 25 dnia drugiego miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy. Przy czym pierwsze deklaracje kwartalne mają zostać złożone po raz pierwszy za trzeci kwartał 2021 r., tj. do 25 listopada 2021 r.

Pomimo tego, iż na przygotowanie się do składania pierwszych deklaracji kwartalnych pozostało jeszcze kilka miesięcy, to już teraz nowopowstały obowiązek wywołał szerokie dyskusje i zrodził liczne wątpliwości. Podstawowym problem było rozstrzygnięcie jakich podmiotów de facto dotyczy przedmiotowy obowiązek oraz w jaki sposób i czy w ogóle podmioty dotychczas składające deklaracje miesięczne będą objęte nowym wymogiem.

Z uwagi na liczne wątpliwości w niniejszym zakresie Ministerstwo Finansów zdecydowało się na opublikowanie Wyjaśnień, odnoszących się do nieprecyzyjnych przepisów.

Stwierdzono w nich, że nowy obowiązek składania deklaracji kwartalnych w przypadku wyrobów objętych zwolnieniem od akcyzy oraz opodatkowanych zerową stawką akcyzy i wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, nie będzie dotyczył wyrobów w stosunku, do których wystąpił obowiązek złożenia deklaracji za okresy miesięczne.

Ministerstwo doprecyzowało, że podatnicy, składający deklaracje za okresy miesięczne, mają wykazywać w nich zarówno wyroby opodatkowane stawką pozytywną, stawką zerową lub wyroby zwolnione.

Oznacza to, iż w deklaracji miesięcznej w części zatytułowanej „obliczenie wysokości podatku akcyzowego od poszczególnych wyrobów” podmiot ma wykazywać informację na temat całego wolumenu wyrobów akcyzowych bez względu na to, czy są opodatkowane pozytywną stawką akcyzy, czy korzystają ze zwolnienia bądź stawki zero. Natomiast w polu „zwolnienia i obniżenia” powinna zostać wskazana kwota akcyzy, jaka byłaby należna do zapłaty, gdyby nie miało zastosowania zwolnienie od akcyzy bądź stawka zero.

Jednocześnie Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że deklaracje kwartalne złożą m.in.:

1. Podmioty prowadzące składy podatkowe, które mają do zadeklarowania wyłącznie wyroby zwolnione lub objęte zerową stawką akcyzy;
2. Podmioty nieprowadzące składów podatkowych dokonujące czynności podlegających opodatkowaniu w zakresie wyłącznie wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy;
3. Podmioty będące podatnikami podatku akcyzowego z tytułu zużycia napojów alkoholowych do celów zwolnionych od akcyzy np. do produkcji octu, olejków eterycznych w zw. z art. 8 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym;
4. Podmioty będące podatnikami podatku akcyzowego z tytułu zużycia wyrobów energetycznych, dla których ma zastosowanie stawka zerowa, do produkcji innych wyrobów np. do produkcji farb, lakierów w zw. z art. 8 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym.

Warto podkreślić, iż co prawda warunkiem dla korzystania ze zwolnienia od akcyzy bądź stosowania zerowej stawki akcyzy nie jest złożenie deklaracji akcyzowej, przy czym brak dopełnienia obowiązków w tym zakresie może wiązać się z odpowiedzialnością karno-skarbową.

Zgodnie z Wyjaśnieniami część podmiotów zużywających, będzie zobowiązana do składania deklaracji kwartalnych, tj. podmioty zużywające napoje alkoholowe do celów zwolnionych od akcyzy, o których mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy akcyzowej oraz podmioty, które zużywają wyroby ze stawką zero, wykorzystywane są do produkcji innych wyrobów.

W praktyce może prowadzić to do sytuacji, w wyniku której informacja na temat przykładowo alkoholu etylowego zwolnionego ze względu na przeznaczenie, zostanie zaraportowana zarówno w deklaracji miesięcznej przez skład podatkowy, jak i deklaracji kwartalnej przez podmiot zużywający. W konsekwencji, mając na względzie istotę nowowprowadzonego obowiązku, tj. konieczność pozyskania danych pozwalających na oszacowanie wielkości preferencji podatkowych, podejście to może zniekształcać faktyczną skalę stosowanych zwolnień.

Choć przygotowane przez Ministerstwo Finansów Wyjaśnienia z pewnością pozwoliły rozwiać część wątpliwości, to niemniej jednak, należy stwierdzić, że nadal zakres i sposób dopełniania obowiązku składania deklaracji kwartalnych rodzi dodatkowe pytania. Przykładowo, wątpliwości może budzić kwestia obowiązku ujmowania informacji na temat wyrobów zwolnionych oraz wyrobów z zerową stawką akcyzy w deklaracjach miesięcznych. Przepisy wprowadzające nowe deklaracje kwartalne wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2021 r., przy czym brak jest przepisów przejściowych odnoszących się do nowego zakresu informacji, które należy wykazywać w deklaracjach miesięcznych. W konsekwencji pojawia się pytanie, czy w świetle znowelizowanych przepisów, podmioty, które dotychczas nie wykazywały w swoich deklaracjach miesięcznych informacji o wyrobach akcyzowych, korzystających z preferencji akcyzowych, będę zobowiązane do zmiany dotychczasowego podejścia już w deklaracji za lipiec 2021 r.

Mimo próby odpowiedzi na wątpliwości związane z wprowadzeniem nowego obowiązku składania kwartalnych deklaracji akcyzowych Ministerstwo Finansów, w dalszym ciągu nie rozwiało wszystkich wątpliwości. Natomiast czasu na wypracowanie prawidłowego podejścia podmioty nie mają zbyt wiele.

W związku z tym podatnicy, którzy nie znajdą odpowiedzi na swoje pytanie w Wyjaśnieniach, powinni rozważyć wystąpienie z wnioskami o wydanie interpretacji indywidualnych, aby uniknąć negatywnych konsekwencji w związku ze stosowaniem niejasnej regulacji. Przy czym należy pamiętać, iż jeszcze na ten moment z uwagi na ogłoszenie stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii, trzymiesięczny termin, na wydanie interpretacji indywidualnej przedłużony został o dodatkowe 3 miesiące.

Oznacza to, iż do momentu złożenia pierwszej deklaracji kwartalnej, nie wszystkie podmioty mogą otrzymać interpretację indywidualną.