Artykuł
Przedłużenie ochrony czasowej dla obywateli Ukrainy w Polsce
Co obejmuje przedłużenie ochrony czasowej?
Strefa Pracodawcy 4/2024 | 13 lutego 2024 r.
Decyzją wykonawczą Rady Unii Europejskiej, ochrona czasowa dla obywateli Ukrainy wprowadzona w marcu 2022 roku w związku z działaniami wojennymi na terytorium tego państwa, została przedłużona do 4 marca 2025 roku. Polski ustawodawca, po długotrwałym oczekiwaniu, przystąpił do zmiany ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy związanej z konfliktem zbrojnym na jej terytorium. W dniu 9 lutego 2024 roku ustawa została uchwalona przez Sejm i została skierowana do dalszej ścieżki legislacyjnej.
Przedłużona ochrona czasowa
Dotychczasowy pobyt Ukraińców, którzy przybyli do Polski w okresie od 24 lutego 2022 roku do 4 marca 2024 roku, był uznawany za legalny do tej daty. Nowelizacja ustawy zakłada przedłużenie tego terminu do 30 czerwca 2024 r. Do tego dnia przedłużona zostanie również ważność dokumentów pobytowych.
Większość państw Unii Europejskiej przedłużyła okres ochrony czasowej zgodnie z decyzją Unii Europejskiej, tj. do marca przyszłego roku. Również polski ustawodawca w kolejnym kroku planuje rozpoczęcie prac nad zmianami merytorycznymi oraz wydłużeniem terminu obowiązywania ustawy zgodnie z decyzją Rady Unii Europejskiej. Prace te zostaną podjęte niezwłocznie przy szerokich konsultacjach z jednostkami samorządu terytorialnego, instytucjami publicznymi, organizacjami pozarządowymi i innymi zainteresowanymi podmiotami.
Przedłużenie obejmuje zwłaszcza:
• legalny pobyt osób posiadających ochronę tymczasową w postaci statusu UKR;
• okres ważności wiz krajowych, zezwoleń na pobyt czasowy, kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości obywateli Ukrainy;
• zwolnienie z obowiązku posiadania zezwoleń na pracę przez obywateli Ukrainy, możliwość pracy na podstawie powiadomienia składanego przez pracodawcę do urzędu pracy;
• możliwość udzielenia obywatelowi ukraińskiemu wyjątkowego rocznego zezwolenia na pobyt czasowy, nawet jeżeli nie spełnia przesłanek do udzielania zwykłego zezwolenia na pobyt czasowy;
• ułatwienia w procedurze uzyskiwania zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej;
• okres, w którym bieg terminów na załatwienie spraw dotyczących zezwoleń na pobyt czasowy nie rozpoczyna się lub jest zawieszony.
Ponadto, w związku z decyzją wykonawczą Rady UE przedłużającą mechanizm ochrony czasowej do 4 marca 2025 r., również ważność zaświadczeń o ochronie czasowej wydawanych przez Urząd ds. Cudzoziemców dla uciekinierów wojennych, którzy opuścili Ukrainę w związku z wojną i nie są objęci specustawą ukraińską, zostaje automatycznie przedłużona do tego okresu. Osoby posiadające takie zaświadczenia wydane do marca 2023 r. lub 2024 r. nie muszą ubiegać się o nowe dokumenty.
Przedłużenie preferencji dot. PIT i CIT
Przedłużeniu ulegną także preferencje przewidziane w ustawie o PIT i ustawie o CIT w związku z działaniami wojennymi w Ukrainie.
W szczególności, do końca 2024 r. przedłużone zostaną:
a) zwolnienie z PIT pomocy humanitarnej otrzymanej przez obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 23 lutego 2022 r. na skutek działań wojennych w Ukrainie,
b) możliwość rozpoznania jako kosztu uzyskania przychodu darowizn przekazanych na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych określonym w ustawie podmiotom (organizacje pożytku publicznego, JST, wojewodowie, Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych, podmiotom wykonującym w Polsce lub Ukrainie działalność leczniczą lub z zakresu ratownictwa medycznego) - o ile koszty wytworzenia lub cena nabycia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów,
c) możliwość rozpoznania jako kosztu uzyskania przychodu kosztów poniesionych z tytułu nieodpłatnego świadczenia na cele przeciwdziałania skutkom działań wojennych w Ukrainie - o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów,
d) możliwość odliczenia od dochodu lub przychodu, zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, darowizn rzeczy lub praw majątkowych, również, gdy koszty wytworzenia lub cena nabycia zostały zaliczone do kosztów zgodnie z ppkt b),
e) wyłączenie z kategorii przychodów darowizn i nieodpłatnych świadczeń otrzymanych zgodnie z ppkt b).
Co więcej, przedłużeniu na rok 2024 ulegnie także regulacja, zgodnie z którą obywatele Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Polski z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa oraz obywatele Ukrainy posiadający Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Polski, mogą zadeklarować polską rezydencję podatkową poprzez pisemne oświadczenie o posiadaniu w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodka interesów życiowych).
To ważne zmiany, które mają istotne znaczenie dla cudzoziemców przebywających na terenie Polski w związku z konfliktem zbrojnym trwającym w Ukrainie. Zapraszamy do śledzenia Strefy Pracodawcy, w której będziemy informować o kolejnym przedłużeniu ochrony czasowej oraz ich konsekwencjach.
Subskrybuj Strefę Pracodawcy
Wszystko co musisz wiedzieć o podatkowych i prawnych aspektach zatrudnienia
Kontakt:
Emil Grzelak
Starszy menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego
