Familiale vennootschappen

Zoals gekend bestaat er een gunstregime in de erf- en schenkbelasting m.b.t. aandelen van familiale vennootschappen. Dit zijn vennootschappen die familiaal worden aangehouden en een reële economische activiteit hebben.

Met ‘familiaal aangehouden’ wordt gedoeld op de zogenaamde ‘participatievoorwaarde’. Deze voorwaarde houdt in dat op het ogenblik van de overdracht van aandelen door schenking of overlijden, de schenker/erflater en zijn familie een minimale participatie (uitgedrukt in % van de stemrechten) in de betrokken vennootschap moet hebben van:

• Ten minste 50 %; of
• Ten minste 30 %, indien zij samen met één andere aandeelhouder en zijn of haar familie tot 70 % van de stemrechten komen of samen met twee andere aandeelhouders en hun familie tot 90 % komen.

Onder ‘familie’ verstaan we: de partner, (groot-)ouders, (klein-)kinderen en hun respectieve partner, (schoon-)broers en -zussen en de kinderen van broers of zussen.

Wanneer een derde aandelen verwerft, bijvoorbeeld door verkoop maar ook in gevolge een kapitaalverhoging, moet er dus steeds nagegaan worden of nadien nog aan deze participatievoorwaarde voldaan is.

Indien het gunstregime wordt toegepast, geldt bovendien een specifieke antimisbruikregeling voor bepaalde uitkeringen aan de aandeelhouders in de periode van drie jaar na de schenking of het overlijden (= ‘peildatum’):

• In geval van een ‘kapitaalvennootschap’ (bv. naamloze vennootschap) mag er geen kapitaalvermindering plaatsvinden
• In geval van een ‘kapitaalloze vennootschap’ (bv. besloten vennootschap) mag het eigen vermogen door uitkeringen of terugbetalingen niet dalen tot onder het bedrag van de tot op de datum van het overlijden/de schenking verrichte inbrengen. Bij kapitaalloze vennootschappen moet u dus niet enkel voorzichtig zijn bij terugbetaling van inbreng, maar ook bij de uitkering van reserves.

De sanctie kan groot zijn indien u dit uit het oog verliest: indien er toch een kapitaalvermindering zou worden doorgevoerd of indien het eigen vermogen door uitkering of terugbetaling toch zou dalen tot onder het bedrag van de inbrengen op de peildatum, gaat het gunstregime immers deels verloren.