SLIM VAT się rozrasta

Kontynuując zmiany wprowadzone do ustawy o VAT z dniem 1 stycznia 2021 r. w ramach tzw. „SLIM VAT” (o których informowaliśmy w naszym newsletterze z 13 listopada 2020 r.) Ministerstwo Finansów przedstawiło kolejne propozycje zmian przepisów. Zakłada się wprowadzenie w przepisach kilkunastu nowych rozwiązań, które zasadniczo miałyby wejść w życie 1 października 2021 r., a w części 1 stycznia 2022 r. Spośród szeregu planowanych zmian poniżej wskazujemy wybrane, które mogą mieć istotne znaczenie dla jednostek samorządu terytorialnego i ich jednostek organizacyjnych.

Dostawa nieruchomości – wybór opodatkowania VAT

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim lub pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

W obecnym stanie prawnym przepisy przewidują możliwość rezygnacji z powyższego zwolnienia z VAT i wybór opodatkowania VAT dostawy nieruchomości. Jednym z warunków rezygnacji ze zwolnienia z VAT jest złożenie przez dostawcę i nabywcę przed dniem dokonania dostawy nieruchomości naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla nabywcy zgodnego oświadczenia o wyborze opodatkowania VAT dostawy.

Planowana zmiana przewiduje natomiast, że oświadczenie o wyborze opodatkowania mogłoby zostać złożone przez strony transakcji w akcie notarialnym. W takim przypadku podatnicy nie mieliby dodatkowego obowiązku złożenia do naczelnika urzędu skarbowego oświadczenia o wyborze opodatkowania VAT dostawy nieruchomości, bowiem wypis aktu notarialnego byłby przekazywany do właściwego organu podatkowego przez notariusza sporządzającego akt.

Odliczenie VAT naliczonego poprzez korektę przeszłych rozliczeń

Obecnie JST, które nie dokonały odliczenia VAT w okresie rozliczeniowym otrzymania faktury lub w jednym w trzech kolejnych okresów rozliczeniowych, mogą dokonać odliczenia podatku naliczonego w drodze korekty deklaracji podatkowej wyłącznie za okres, w którym powstało prawo do odliczenia VAT naliczonego (miesiąc lub kwartał otrzymania faktury), nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia tego podatku.

Planowana nowelizacja w ramach pakietu SLIM VAT 2 zakłada, że w przypadku niedokonania odliczenia VAT naliczonego „na bieżąco” w podstawowych terminach wynikających z ustawy o VAT, podatnicy mogliby dokonać odliczenia VAT poprzez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do odliczenia VAT, jak również za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych po okresie rozliczeniowym, w którym powstało to prawo. Zmiana mogłaby zatem ułatwić rozliczenia podatnikom, którzy dokonują odliczenia VAT w przeszłych okresach rozliczeniowych (przez korektę), pozwalając ujmować faktury otrzymane w kilku przeszłych okresach rozliczeniowych zbiorczo w rozliczeniu za jeden wskazany ustawowo okres.

Ulga na złe długi

Planowane zmiany zakładają również dostosowanie instytucji tzw. „ulgi na złe długi” do wymogów unijnych. W obecnym brzmieniu przepisów, jednym z warunków do skorzystania z „ulgi na złe długi” jest posiadanie przez nabywcę statusu zarejestrowanego czynnego podatnika VAT na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, uwzględniającej korektę VAT należnego z tytułu tej ulgi przez sprzedawcę. Uwzględniając wnioski płynące z wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 15 października 2020 r. w sprawie C-335/19, w nowelizacji zaproponowano rezygnację z powyższego warunku.

Ponadto skorzystanie z „ulgi na złe długi” ma być możliwe również w przypadku transakcji z kontrahentami będącymi konsumentami (osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej) oraz podatnikami zwolnionymi z VAT. Jednak w przypadku transakcji ze wskazanymi podmiotami (innymi niż czynni podatnicy VAT) wierzyciel będzie mógł skorzystać z „ulgi na złe długi”, jeżeli wierzytelność zostanie potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub wierzytelność zostanie wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym lub wobec dłużnika zostanie ogłoszona upadłość konsumencka.

Ponadto, w nowelizacji zaproponowano wydłużenie terminu na skorzystanie z „ulgi na złe długi” do 3 lat (obecnie 2 lata) od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność, licząc od końca roku, w którym została wystawiona faktura.

Likwidacja duplikatu faktury

Planowana nowelizacja przewiduje ponadto likwidację instytucji duplikatu faktury. Zgodnie z projektowanym brzmieniem art. 106g ust. 3b ustawy o VAT, w przypadku gdy faktura ulegnie zniszczeniu albo zaginie należy przekazać nabywcy kolejny egzemplarz faktury, bez konieczności wpisania na takiej fakturze słowa „duplikat”.

Wystawianie faktur przed wykonaniem świadczenia

Projekt zakłada, że faktury VAT mogłyby być wystawiane nie wcześniej niż 60. dnia przed dokonaniem dostawy towaru / wykonaniem usługi lub otrzymaniem zaliczki. Zgodnie z obecnym brzmieniem przepisów, faktury mogą być wystawiane nie wcześniej niż 30. dnia przed wystąpieniem wskazanych zdarzeń.

Faktury korygujące

Planowana zmiana przepisów zakłada rezygnację z wymogu umieszczania na fakturach korygujących wyrazu „FAKTURA KORYGUJĄCA” albo wyrazu „KOREKTA”, przyczyn korekty oraz daty dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub daty otrzymania zaliczki.

Ponadto, projekt ma wprowadzić możliwość zbiorczej korekty dla niektórych dostaw lub usług, jak również wszystkich dostaw lub usług dokonanych w danym okresie rozliczeniowym.

Zmiany w mechanizmie podzielonej płatności

W nowelizacji zaproponowano również zmianę przepisów ustawy – Prawo bankowe, polegającą na umożliwieniu przekazywania środków zgromadzonych na rachunku VAT na inny rachunek VAT posiadacza, także gdy rachunki VAT są przypisane do rachunków podatnika prowadzonych przez różne banki. Obecnie takie przekazanie środków jest możliwe wyłącznie pomiędzy rachunkami VAT posiadacza prowadzonymi w tym samym banku.

***

Dodatkowe informacje o planowanych zmianach w przepisach w ramach „SLIM VAT 2” znajdą Państwo pod adresem: https://www.gov.pl/web/kas/prekonsultacje-slim-vat-2-rozpoczete