Uzyskanie statusu odbiorcy przemysłowego
Jak obniżyć koszty energii elektrycznej?
Strefa Ulg i Dotacji (8/2025) | 24 września 2025 r.
Rosnące ceny energii elektrycznej wpływają na wiele aspektów gospodarczych, w tym również na rentowność prowadzonej działalności gospodarczej. Szczególnie dotkliwie odczuwa je przemysł, w tym przedsiębiorstwa energochłonne, w których koszty energii elektrycznej stanowią istotną część kosztów produkcji. Jak skutecznie obniżyć bieżące rachunki za energię elektryczną?
Termin na uzyskanie prawa do ulgi na 2026 r. upływa już 15 listopada 2025 r.
Strefa ulg i dotacji
Zobacz wydania "Strefa ulg i dotacji" i zasubskrybuj powiadomienia e-mail.
I. Ulgi dla odbiorców przemysłowych
Od przeszło 10 lat przedsiębiorstwa z sektorów uznanych za narażone na ryzyko bądź szczególne ryzyko przeniesienia działalności poza UE, osiągające jednocześnie współczynnik energochłonności na odpowiednim poziomie, mogą ubiegać się o uzyskanie statusu odbiorcy przemysłowego. Status ten uprawnia do skorzystania w danym roku kalendarzowym z ulg w zakresie trzech następujących opłat związanych z nabywaniem energii elektrycznej:
- obowiązek umorzenia świadectw pochodzenia (tzw. obowiązek zielony) – stawka zależna od sposobu rozliczania danego odbiorcy końcowego;
- opłata OZE – stawka publikowana w komunikacie Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki;
- opłata kogeneracyjna – stawka publikowana w rozporządzeniu ministra właściwego ds. energii (obecnie Ministra Klimatu i Środowiska).
Podmioty, które uzyskają wpis do wykazu odbiorców przemysłowych na dany rok kalendarzowy, mogą w tym roku korzystać z obniżenia rachunków za energię elektryczną w ramach ww. opłat. Wykaz prowadzony jest przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, który odpowiada jednocześnie za nadzór nad prawidłowym wykorzystaniem i rozliczeniem ulg stanowiących pomoc publiczną.
II. Jak uzyskać wpis do wykazu odbiorców przemysłowych:
a. Przedmiot przeważającej działalności
W 2024 roku wprowadzono istotne modyfikacje zasad działania programu – jest to pokłosie nowych Wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę klimatu i środowiska oraz cele związane z energią z 2022 r. (CEEAG), co m.in. umożliwiło znaczące rozszerzenie katalogu podmiotów, które mogą ubiegać się o wpis do wykazu odbiorców przemysłowych. Od 2025 r. z ulgi mogą korzystać odbiorcy końcowi prowadzący przeważającą działalność gospodarczą w ramach jednego ze 116 kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), przy czym 50 z tych kodów dodano w ramach nowelizacji.
Wśród przykładowych, nowych kwalifikowanych rodzajów działalności należy wymienić m.in. sektor spożywczy, napoje, odzież i włókiennictwo, ale również sektor metalurgiczny, kable światłowodowe, elementy silników, wybrane obszary automotive, tworzywa sztuczne, gumy, ceramika i materiały wybuchowe oraz górnictwo.
Począwszy od 2025 r., intensywność potencjalnej ulgi wynosi 75% lub 85% (po spełnieniu pozostałych warunków uzyskania wpisu) i jest uzależniona od właściwego kodu PKD przeważającej działalności gospodarczej. Dotychczas intensywność była warunkowana poziomem współczynnika energochłonności. Aktualne intensywności oraz listę nowododanych kodów PKD ujęto w poniższej tabeli:
b. Współczynnik energochłonności
Kolejnym z warunków ubiegania się o status odbiorcy przemysłowego jest osiągnięcie współczynnika energochłonności na poziomie co najmniej 3% albo mniejszym lub równym zero.
Współczynnik jest kalkulowany jako stosunek kosztów energii elektrycznej zużytej na własne potrzeby do wartości dodanej brutto (GVA).
Obliczając współczynnik należy uwzględnić wartości z ostatnich trzech lat poprzedzających rok korzystania z ulgi. W przypadku ubiegania się o status odbiorcy przemysłowego na 2026 r. konieczne będzie osiągnięcie współczynnika w odniesieniu do średniej z lat 2023-2025.
c. Trudna sytuacja finansowa
Odbiorca końcowy ubiegający się o wpis do wykazu odbiorców finansowych nie może znajdować się w trudnej sytuacji finansowej w rozumieniu w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu. Wyłączenie to obejmuje zarówno samego wnioskodawcę jak i grupę, w ramach której prowadzi swoją działalność.
d. Zasada warunkowości
Dodatkowym warunkiem – wprowadzonym w ramach ubiegłorocznej nowelizacji – jest konieczność spełnienia tzw. zasady warunkowości, tj. podejmowaniem działań mających na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
Warunek może zostać wypełniony poprzez:
- realizację przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej, dla którego okres zwrotu nakładów nie przekracza 3 lat,
- zużywanie na własne potrzeby min. 30% energii wytworzonej bezemisyjnie, lub
- ponosząc wydatki na ograniczenie emisji w wysokości nie mniejszej niż 50% wartości pomocy, lub
- jeśli z audytu energetycznego wynika, że odbiorca jest efektywny energetycznie w stopniu powodującym brak potrzeby realizacji takich przedsięwzięć.
Brak realizacji mechanizmu warunkowości w terminach przewidzianych w ustawie skutkuje obowiązkiem zwrotu udzielonej pomocy publicznej.
Podsumowanie
Uzyskanie statusu odbiorcy przemysłowego może stanowić dodatkową oszczędność, która poprawia płynność finansową. Przedsiębiorstwa energochłonne, które dotychczas nie korzystały z przedmiotowej ulgi, powinny ponownie przeanalizować możliwość ubiegania się o wsparcie w ramach tego mechanizmu.
