Przejdź do głównej treści

Nowe opłaty dot. produktów SUP (Single-use plasics) – trzeba będzie zapłacić po raz pierwszy

Co należy wiedzieć o nowych obowiązkach i opłatach na gruncie Dyrektywy SUP

Ekspres ESG podatkowym okiem 01/2025 | 15.01.2025 r.

Do 15 marca przedsiębiorcy po raz pierwszy będą musieli rozliczyć i wpłacić opłatę producencką i opłatę na publiczne kampanie edukacyjne oraz przekazać opłatę konsumencką od tzw. produktów SUP za 2024 r., a także złożyć pierwsze pełne sprawozdanie w bazie BDO.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Do kiedy oraz jakie opłaty należy rozliczyć w związku z produktami SUP?
  • Jakie są różnice między dotychczas funkcjonującymi opłatami i sprawozdaniami, a sprawozdawczością dotyczącą produktów SUP?
  • Jak należy postępować w przypadku podlegania pod większą ilość obowiązków z wynikających różnych ustaw?
Ekspres ESG podatkowym okiem

Zobacz wszystkie wydania i zasubskrybuj powiadomienia e-mail.

Nowe obowiązki dla przedsiębiorców wynikające z ustawy wdrażającej dyrektywę SUP


Wejście w życie Ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2023 poz. 877), (dalej: „Ustawa produktowa”), która wdrożyła w Polsce przepisy unijnej Dyrektywy SUP wiązało się z ustanowieniem wielu obowiązków dla przedsiębiorców objętych nowymi przepisami. Część obowiązków jest już realizowana przez przedsiębiorców – przykładowo pierwsze sprawozdanie w bazie BDO dotyczące produktów SUP należało złożyć za rok 2023, do 15 marca 2024 r. Niemniej jednak to pierwsze sprawozdanie miało charakter informacyjny, gdyż nie wiązało się z koniecznością rozliczenia opłat, tj. – przekazania pobranej opłaty konsumenckiej oraz uiszczenia opłaty producenckiej i opłaty na publiczne kampanie edukacyjne.

Obowiązki sprawozdawcze i rozliczanie opłat SUP - Kluczowe terminy i zasady 2025


Do 15 marca 2025 r. przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu produkty SUP oraz przedsiębiorcy oferujący żywność i napoje w opakowaniach będących produktami SUP bądź puste opakowania będące produktami SUP zobowiązani są złożyć sprawozdanie w bazie BDO – tym razem za 2024 rok. Sprawozdanie powinno być uzupełnione na podstawie prowadzonej w 2024 roku ewidencji. W sprawozdaniu tym przedsiębiorcy po raz pierwszy będą musieli również rozliczyć nowe opłaty wprowadzone jako konsekwencja implementacji Dyrektywy SUP.

Przedsiębiorstwa prowadzące jednostkę handlu detalicznego bądź hurtowego, jednostkę gastronomiczną czy odpowiadający za maszyny vendingowe mają obowiązek pobierać od użytkowników końcowych tzw. opłatę konsumencką, która naliczana jest w stosunku do np. kubków na napoje czy pojemników na żywność. Przy czym do 15 marca 2025 r. przedsiębiorcy będą zobligowani do wniesienia do właściwego marszałka województwa uprzednio pobraną opłatę konsumencką.

Natomiast podmioty wprowadzające na rynek tzw. produkty SUP (np. pojemniki na żywność, paczki i owijki, pojemniki na napoje o pojemności do 3l, kubki na napoje) mają obowiązek rozliczenia i wpłacenia opłaty producenckiej, a stosunku do np. wyrobów tytoniowych z filtrami czy chusteczek nawilżanych, również opłaty na publiczne kampanie edukacyjne. Różnica polega na tym, iż w przypadku opłaty konsumenckiej, przedsiębiorcy wprost nie ponoszą jej ekonomicznego ciężaru, bowiem została ona pierwotnie pobrana od klientów bezpośrednio na etapie sprzedaży. O tyle w przypadku dwóch pozostałych opłat, konieczne było przeanalizowanie całego asortymentu wprowadzanych na polski rynek produktów pod kątem identyfikacji tych, w odniesieniu do których powstają nowe obowiązki oraz uwzględnieniu kosztu finansowego opłat w strategii biznesowej.

Pomimo tego, że koncept sprawozdawczości i uiszczania opłat jest w dużej mierze podobny do obowiązujących już od wielu lat rozliczeń opłaty produktowej (rozliczanej przykładowo dla produktów w opakowaniach), to istnieją pomiędzy nimi pewne różnice. Najistotniejszą z nich jest konieczność samodzielnego sprawozdawania się i rozliczania opłat. Nie ma możliwości scedowania obowiązków na podmiot trzeci, jak ma to miejsce przy produktach w opakowaniach. W przypadku wprowadzania produktów w opakowaniach przedsiębiorcy mają obowiązek uzyskiwania odpowiednich poziomów recyklingu. Przy czym, przepisy dopuszczają realizację tego obowiązku za pośrednictwem organizacji odzysku, która na podstawie przekazanych przez przedsiębiorcę informacji składa roczne sprawozdanie oraz uzyskuje poziomy recyklingu bądź rozlicza opłatę produktową oraz przeznacza odpowiednie środki na publiczne kampanie edukacyjne. Taki mechanizm rozliczania opłat nie został przewidziany przez ustawodawcę w stosunku do produktów SUP, w odniesieniu do których przedsiębiorcy zobligowani są we własnym zakresie realizować wszelkie obowiązki.

Trzeba również pamiętać, że dany produkt może podlegać pod szereg obowiązków i opłat, wynikających z różnych ustaw i przepisów – przykładowo pojemnik na żywność z tworzywa sztucznego będzie zarówno opakowaniem, jak i produktem SUP, a ponadto wydanie go użytkownikowi końcowemu będzie wymagało poboru opłaty konsumenckiej. Podleganie pod jeden obowiązek i rodzaj opłaty nie zwalnia z konieczności realizacji pozostałych przewidzianych w innych regulacjach.

W praktyce również wątpliwości interpretacyjne w zakresie przepisów SUP stanowią poważne wyzwanie dla przedsiębiorców. Doświadczenia pokazują, że marszałkowie województw prezentują zróżnicowane podejście do analizy przepisów wprowadzających nowe opłaty. Dlatego też, przedsiębiorcy borykają się z prawidłową identyfikacją obowiązków.

Nowe obowiązki dot. produktów SUP – ostatni moment na weryfikację podejścia


Wielu przedsiębiorców utożsamia Dyrektywę SUP wyłącznie z koniecznością pobierania opłaty konsumenckiej od użytkowników końcowych dla pojemników na posiłki i kubków na napoje. Niemniej jednak, zapomina się, że regulacje te wprowadzają szereg innych obowiązków, na co wskazuje między innymi wciąż niska liczba wpisów w BDO podmiotów wprowadzających do obrotu produkty SUP. Konieczna jest zatem analiza całego asortymentu produktów pod kątem obowiązków niezbędnych do zaraportowania w bazie BDO. W dalszej zaś kolejności, w stosunku do kwestii, które budzą wątpliwości, warto jest wystąpić z własnym wnioskiem o interpretację indywidualną.

Choć jest to ostatni moment na analizę przyjętego podejścia w stosunku do produktów SUP, warto go wykorzystać i zweryfikować swoją sytuację i w razie konieczności, zrealizować wymagane obowiązki o czasie. Należy pamiętać także o tym, że brak realizacji obowiązków może skutkować nałożeniem kar na przedsiębiorcę oraz koniecznością uiszczenia zaległych opłat – ale już z odsetkami, co jest dodatkowym obciążeniem finansowym.

Did you find this useful?

Thanks for your feedback

Rekomendowane strony