Wyrok TSUE: Zasada dająca trzy miesiące na „neutralne” rozliczanie VAT na transakcjach WNT niezgodna z Dyrektywą VAT

Wyrok zapadł w sprawie dotyczącej stosowania spornych przepisów do transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jednak uniwersalny charakter tego wyroku daje argumenty by jego tezy stosować także do innych transakcji, które podlegają opodatkowaniu VAT na zasadach odwrotnego obciążenia, np. do importu usług.

Zarys sprawy

Postępowanie przed TSUE dotyczyło sprawy interpretacyjnej spółki, która w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonywała transakcji WNT na terytorium Polski. Biorąc pod uwagę sytuacje takie jak np. opóźnienie w otrzymaniu faktury, czy błędne zaklasyfikowanie transakcji spółka wskazała, że nie zawsze jest w stanie wykazać VAT należny z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w deklaracji podatkowej, złożonej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. W takich przypadkach, wykazuje ona VAT należny po jego upływie w drodze korekty deklaracji. Spółka uważała, że może odliczyć VAT naliczony z tytułu WNT w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym został wykazany VAT należny, także wówczas, jeśli dokona tego w ramach korekty deklaracji po upływie ww. trzymiesięcznego terminu. Zdaniem spółki przepisy polskiej ustawy o VAT ograniczające prawo do odliczenia poprzez dodatkowe warunki w tym zakresie są niezgodne z Dyrektywą VAT.

Organ podatkowy wydał na rzecz spółki interpretację indywidualną, w której nie zgodził się z jej stanowiskiem. Spór pomiędzy stronami trafił do WSA w Gliwicach, który zwrócił się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym o zgodność polskich przepisów o tzw. „szyku rozstawnym” z prawem Unii Europejskiej.

Wyrok TSUE

Trybunał zajął korzystne dla spółki stanowisko, zgodnie z którym prawo unijne (artykuły 167 i 178 dyrektywy VAT) należy interpretować w ten sposób, że stoi na przeszkodzie stosowaniu przepisów krajowych, zgodnie z którymi wykonanie prawa do odliczenia VAT związanego z nabyciem wewnątrzwspólnotowym w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym VAT jest należny, jest uzależnione od wykazania należnego VAT w deklaracji podatkowej, złożonej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy.

Trybunał uznał, że przepisy ustawy o VAT w zakresie tzw. „szyku rozstawnego”, które prowadzą do wykazania VAT należnego i naliczonego na transakcjach WNT w dwóch różnych okresach rozliczeniowych, co z kolei może wiązać się z koniecznością uiszczenia odsetek są niezgodne z Dyrektywą VAT.

Jakie mogą być skutki wyroku dla polskich podatników?

Wyrok jest korzystny dla polskich podatników VAT, ponieważ w szczególności otwiera im drogę do odzyskiwania odsetek zapłaconych w związku koniecznością wykazania VAT należnego i naliczonego dotyczących w różnych okresach rozliczeniowych.

Choć przedmiotowe orzeczenie zapadało na tle sprawy dotyczącej transakcji WNT, treść wyroku może dawać argumenty, aby stosować go także w przypadku innych niż WNT transakcji podlegających rozliczeniu VAT w oparciu o mechanizm odwrotnego obciążenia.

Warto więc, aby podatnicy zweryfikowali czy występowały u nich sytuacje uiszczania odsetek w związku z rozliczaniem VAT należnego i naliczonego na ww. transakcjach w różnych okresach. Jeśli tak, to z uwagi na proceduralne ramy czasowe, warto, aby możliwie szybko zastanowić się nad strategią działania i podjąć odpowiednie kroki. Jest to istotne o tyle, iż odpowiednio zaplanowany proces i osadzenie go w terminach wynikających z przepisów prawa, może wpływać na wysokość możliwych do odzyskania kwot.