Wzrastająca liczba kontroli w podatku od nieruchomości

Poziom skomplikowania regulacji w zakresie podatku od nieruchomości jest wysoki, w związku z czym organom podatkowym łatwo jest identyfikować szereg obszarów potencjalnych zaległości. Powyższe oznacza, że firmy są coraz bardziej narażone na ryzyko dopłaty dużych kwot zaległego podatku, tym bardziej, że zapłaty najczęściej wymaga zaległość podatkowa wraz z odsetkami nie tylko za rok bieżący, ale i za okres 5 lat wstecz.

Pod koniec 2023 r. NIK przeprowadziła kontrolę w zakresie pozyskiwania dochodów własnych przez wybrane samorządy z terenu siedmiu województw. Głównym wnioskiem z przeprowadzonej kontroli było to, że większość gmin nieprawidłowo i nieskutecznie wymierzała, pobierała lub egzekwowała podatki i opłaty lokalne. W wielu gminach nie weryfikowano na bieżąco informacji podchodzących od powiatowych inspektorów nadzoru budowlanego, jak i nie podejmowano działań kontrolnych w zakresie weryfikacji rozliczeń z tytułu podatku od nieruchomości.

W efekcie, w sporządzonym raporcie z 24 listopada 2023 r. Izba podkreśliła, że gminy powinny poszukiwać sposobów na zwiększenie dochodów własnych. W wystąpieniach pokontrolnych, NIK zwróciła się także bezpośrednio do prezydentów i burmistrzów miast o wprowadzenie skuteczniejszych narzędzi, ograniczających skalę nieprawidłowości w poborze m.in. podatku od nieruchomości. Podkreślono rolę kontroli podatkowych, bowiem w 15 badanych gminach, w których je przeprowadzono, efektem w większości było wydanie decyzji określających wysokość zobowiązania podatkowego.

Rezultat kontroli NIK-u jest już bardzo widoczny.

Poniżej pragniemy podzielić się z Państwem przykładami gmin, w których w ostatnim czasie doszło do wzmożonych kontroli rozliczenia podatku od nieruchomości oraz wskazać na obszary wytypowane przez kontrolujących jako źródło potencjalnych zaległości podatkowych.

Na celowniku organu podatkowego znalazły się zlokalizowane na terenie zakładów zbiorniki gazów technicznych. Podatnicy spotykają się również z żądaniem uiszczenia podatku od urządzeń technicznych, które w opinii organu podatkowego stanowią opodatkowane budowle jako urządzenia budowlane lub wolnostojące urządzenia techniczne.

W ostatnim czasie obserwujemy znaczny wzrost liczby prowadzonych czynności kontrolnych przez Urząd Miasta Poznania w zakresie opodatkowania podatkiem od nieruchomości zewnętrznych nośników reklamowych (tablic, totemów, pylonów, masztów flagowych itp.).

W obszarze zainteresowań organu podatkowego są urządzenia techniczne wchodzące w skład zakładów przemysłowych. Zdaniem organu mogą one zostać potraktowane jako wolnostojące urządzenia techniczne, podlegające opodatkowaniu jako budowle. Organ skupia się także, na bardziej złożonych środkach trwałych, chcąc opodatkować je w całości jako budowle, od ich wysokiej wartości (naszym zdaniem tzw. kompleksowe środki trwałe wymagają bardziej zindywidualizowanego podejścia i analizy poszczególnych obiektów, wchodzących w ich skład).

Organ podatkowy korzystając z analizy zdjęć satelitarnych oraz na podstawie rzutów z portalu mapy.geoportal.gov.pl wybiera przedsiębiorstwa, w których znajduje obiekty, niepokrywające się ze złożoną deklaracją podatkową, takie jak sieci, wiaty, kontenery czy hale namiotowe.

Celem kontroli podatkowej, jest sprawdzenie czy podatnicy wywiązują się ze swoich obowiązków podatkowych, które prawo im narzuca. Wymienione powyżej gminy i działania organów podatkowych to tylko kilka przykładów kontroli w podatku od nieruchomości z ostatnich miesięcy.

Należy jednak mieć na uwadze, że nie zawsze obiekty, które są przez organ wskazane jako nieopodatkowane budowle, w rzeczywistości je stanowią. Ze względu na wysoki stopień skomplikowania przepisów i brak jednolitości w orzecznictwie, każdorazowa odpowiedź na wezwanie organu podatkowego wymaga szczególnego zbadania stanu faktycznego oraz prawnego. Istnieje bowiem wysokie ryzyko, że udzielona odpowiedź zamiast zakończyć sprawę, dostarczy argumentów za opodatkowaniem spornego obiektu a dodatkowo stanie się dla organu bodźcem, aby zweryfikować poprawność opodatkowania pozostałych środków trwałych.

Z drugiej strony, odpowiedź na wezwanie przygotowana z uwzględnieniem aktualnego orzecznictwa oraz powołaniem się na istotne dla sprawy okoliczności techniczno-budowlane często przekonuje organ podatkowy do bezzasadności dochodzenia podatku od kontrolowanych obiektów.

Naszym zdaniem, to dopiero początek utrzymującej się tendencji. Na szczególną uwagę zasługuje także fakt, że czeka nas wprowadzenie przez ustawodawcę nowej definicji budowli z początkiem 2025 roku (więcej o tym pisaliśmy w ekspresie RET Najnowsze wieści z MF w sprawie nowych przepisów (podatek od nieruchomości), co zrewolucjonizuje podatek od nieruchomości. W konsekwencji, będzie to stanowiło kolejny argument dla prowadzenia kontroli przez organy podatkowe, które zdaniem NIK-u, powinny poprawić skuteczność uzyskiwania dochodów własnych.

Współautorką artykułu jest Oliwia Barcz, konsultantka w zespole podatku od nieruchomości.