Śląskie zmienia tor rozwoju z przemysłu węglowego na obronny – to szansa dla polskiej gospodarki

Województwo śląskie, kojarzone dotąd z przemysłem ciężkim, coraz silniej wpisuje się także w mapę krajowego sektora obronnego. W regionie działają zarówno firmy zbrojeniowe, jak i przedsiębiorstwa produkujące równolegle na potrzeby cywilne i wojskowe. Silną pozycję mają tu branże związane z wytwarzaniem metalowych wyrobów gotowych oraz pojazdów samochodowych, w tym także producenci wojskowych pojazdów opancerzonych. Ponadto dzięki tradycjom przemysłowym Śląskie ma wszystko, czego potrzeba, by stworzyć rozbudowane łańcuchy dostaw dla przemysłu obronnego. To sprawia, że może się on stać jednym z kluczowych miejsc ulokowania części krajowej produkcji zbrojeniowej.

Wyzwania i przewagi

Śląskie stoi dziś przed koniecznością głębokiej transformacji gospodarczej, w której stopniowe wygaszanie górnictwa oznacza konieczność szukania nowych kierunków rozwoju. Do 2030 roku w samym górnictwie liczba miejsc pracy spadnie o 12,3 tys., a w całej branży górniczej luka sięgnie 36,5 tys. etatów. To skala zmian, która wymaga zdecydowanej odpowiedzi państwa i władz lokalnych. W dłuższej perspektywie czasu istotnym wyzwaniem stanie się również demografia. Prognozy wskazują, że do 2060 roku liczba mieszkańców województwa zmniejszy się o ponad milion osób, czyli jedną czwartą obecnej populacji. Jeśli z wyprzedzeniem nie zostaną podjęte działania przyciągające młodych ludzi i zatrzymujące specjalistów, te głębokie przemiany mogą osłabić regionalny rynek pracy i zdolność firm do wzrostu.

Mimo tych trudności Śląskie dysponuje wyjątkowym zapleczem gospodarczym, które stawia go w korzystnej pozycji w procesie transformacji. W regionie znajduje się ponad 9,5 tys. ha obszarów inwestycyjnych, w tym zarówno greenfieldy, jak i tereny poprzemysłowe z potencjałem do rewitalizacji. Województwo wyróżnia się także rozwiniętą infrastrukturą kolejową – gęstość sieci wynosi tu 15,3 km na 100 km², czyli ponad dwukrotnie więcej niż średnia krajowa, a aż 92 proc. linii jest zelektryfikowanych. Tak rozbudowana infrastruktura transportowa, wsparta autostradami i lotniskiem w Pyrzowicach, tworzy sprzyjające warunki dla rozwoju przemysłu ciężkiego i logistycznego.
 

Mocne fundamenty gospodarcze

Inwestycje na obszarze województwa śląskiego już teraz generują znaczącą wartość polskiej produkcji w najistotniejszych dla obronności sektorach. Produkcja pojazdów samochodowych w regionie osiągnęła 73,6 mld zł, a wyrobów metalowych 34 mld zł. Łącznie gałęzie gospodarki powiązane z obronnością (wg klasyfikacji PKD, które uwzględniają także wartość produkcji cywilnej) odpowiadają za wytwarzanie 113 mld zł wartości dodanej, co potwierdza, że ma on mocne fundamenty, by stać się jednym z głównych ośrodków przemysłowych w Polsce i Europie Środkowej.

Rosnące nakłady na obronność w Polsce, Unii Europejskiej i NATO stwarzają wyjątkową okazję, by rozwijać potencjał Śląskiego w tym zakresie. Europejskie i krajowe programy mogą dostarczyć znaczącego wsparcia finansowego, pod warunkiem sprawnego działania władz i przedsiębiorstw. 

Kierunki działań

Aby w pełni wykorzystać potencjał województwa śląskiego i wzmocnić jego pozycję w krajowym sektorze obronnym, konieczne jest opracowanie spójnej, długofalowej strategii rozwoju. Powinna ona wyznaczać priorytety technologiczne, kierunki inwestycji oraz role poszczególnych podmiotów – od administracji centralnej, przez samorządy, aż po uczelnie, instytucje badawcze i przedsiębiorstwa. W nadchodzących latach ważnym elementem będzie ukierunkowanie badań i innowacji na technologie podwójnego zastosowania oraz projekty wzmacniające bezpieczeństwo państwa. Nie mniej istotne będzie zapewnienie stabilności popytu poprzez wieloletnie zamówienia publiczne i kontrakty ramowe, które pozwolą firmom bezpiecznie planować rozwój. Ważną rolę odegrają także programy przekwalifikowania i kształcenia kadr, w tym nowe kierunki studiów, kursy techniczne i wspólne laboratoria badawcze, które mogą przygotować pracowników do obsługi zaawansowanych technologii. Ostatecznie, to skoordynowane działania i konsekwentna realizacja strategii zdecydują, czy region wykorzysta swoje przewagi i umocni pozycję jako jedno z najważniejszych centrów przemysłu obronnego w Europie. W sprzyjających warunkach obronność może stać się jednym ze strategicznych kierunków transformacji regionu, łącząc tradycje przemysłowe z nowoczesnymi technologiami i odpowiadając na potrzeby rynku pracy.

Pełny raport do pobrania znajduje się tutaj.

O raporcie  

Raport Deloitte „Śląsk na froncie przemian: potencjał regionu w sektorze obronnym” to kompleksowa analiza możliwości, jakie województwo śląskie posiada w kontekście rozwoju przemysłu obronnego. Opracowanie powstało w oparciu o podejście mieszane, łączące analizę danych zastanych z jedenastoma pogłębionymi wywiadami przeprowadzonymi od 3 lipca do 20 sierpnia 2025 roku. Rozmowy odbyły się z przedstawicielami administracji centralnej, władz samorządowych, krajowego i międzynarodowego przemysłu obronnego, firm obecnych w regionie, instytucji naukowych oraz akceleratorów przedsiębiorczości.

Subskrypcja

Otrzymuj powiadomienia o kolejnych informacjach prasowych Deloitte na stronie: www.deloitte.com/pl/subskrypcje