Tarcza Antykryzysowa - kluczowe kwestie prawno-podatkowe dla JST w dobie COVID-19

Wprowadzenie Tarczy antykryzysowej nakierowane jest przede wszystkim na ograniczanie skutków epidemii COVID-19. Omawiane regulacje mogą stwarzać szansę dla jednostek samorządu terytorialnego (JST), ich jednostek organizacyjnych oraz innych podmiotów samorządowych (np. spółek komunalnych) na ograniczenie przede wszystkim ekonomicznych skutków epidemii, niemniej jednak nowe regulacje mogą jednocześnie stanowić spore wyzwanie m.in. w obszarze rozliczeń podatkowych i regulacji prawnych.

Mając na uwadze aktualne brzmienie regulacji Tarczy antykryzysowej, poniżej prezentujemy wybrane istotne obszary prawno-podatkowe, które JST powinny w naszej ocenie wziąć pod uwagę pod kątem zarządzania w chwili obecnej płynnością finansową i zachowania zgodności swoich regulacji wewnętrznych z nowymi przepisami. 

Wybrane zagadnienia dotyczące zobowiązań podatkowych i należności ZUS:

Podatek od towarów i usług (VAT)

• Zrównanie terminu pierwszego raportowania JPK_V7M/JPK_V7K dla wszystkich podmiotów – w przypadku JST utrzymanie zatem pierwotnego terminu, tj. do 25 sierpnia 2020 r. (JPK za lipiec 2020 r.); dodatkowo przy braku korekty nieprawidłowości w składanych ewidencjach organy podatkowe mogą nałożyć sankcję za każdy błąd w wysokości 500 zł (wcześniejsze brzmienie „organy nakładają sankcję”).

• Wydłużenie terminu na zawiadomienie organu podatkowego o dokonaniu płatności na rachunek spoza „białej listy” do 14 dni (obecnie: 3 dni).
• Odroczenie terminu wejścia w życie przepisów dotyczących tzw. matrycy VAT (stawki VAT) do lipca 2020 r. oraz zmodyfikowano odpowiednio przepisy dotyczące mocy ochronnej Wiążących Informacji Stawkowych (WIS) uzyskanych przez podatników przed 1 lipca 2020 r.
• Dopuszczenie możliwości wystawiania dla sprzedaży rejestrowanej na kasach on-line paragonów w formie elektronicznej po uzyskaniu zgody nabywcy, przesyłając mu taki paragon w ustalony z nabywcą sposób. W przypadku podatników stosujących kasy z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii, nadal możliwe będzie wydawanie paragonów jedynie w formie papierowej.

Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) / składki na ZUS

• Odroczenie terminu zapłaty przez płatników podatku dochodowego od osób fizycznych od wynagrodzeń wypłaconych w marcu i kwietniu 2020 r. do 1 czerwca 2020 r.
• „Mali” płatnicy (zgłaszający do ubezpieczenia do 9 osób na 29 lutego 2020 r.) mogą ubiegać się na wniosek o zwolnienie z obowiązku zapłaty składek ZUS za okres od 1 marca 2020 r. do 31 maja 2020 r.

Brak naliczania opłaty prolongacyjnej

• Dla wniosków złożonych w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego / epidemii i w okresie 30 dni po jego odwołaniu nie będzie naliczana opłata prolongacyjna - dotyczy wniosków o odroczenie terminu płatności / rozłożenia na raty zapłaty podatków i zaległości podatkowych (np. podatków dochodowych PIT/CIT lub podatku VAT). Podstawą do przyznania odroczenia terminu płatności / rozłożenia na raty zapłaty podatku (zaległości) może być ważny interes podatnika lub interes publiczny.
• Opłata prolongacyjna nie będzie naliczana również w przypadku odroczenia terminu płatności / rozłożenia na raty zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne. Samo rozstrzygnięcie wniosku będzie jednak zależało od spełnienia obowiązujących ustawowych przesłanek.

Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)

• Odroczenie terminu na złożenie rocznego zeznania CIT-8 za rok podatkowy 2019 i rozliczenia podatku z tego tytułu co do zasady do 31 maja 2020 r. (może dotyczyć np. zakładów budżetowych i spółek komunalnych).
• Wprowadzenie, pod pewnymi warunkami, możliwości wstecznego rozliczenia straty podatkowej poniesionej w 2020 r. z dochodem podatkowym za 2019 r. (maksymalnie do kwoty 5 mln zł).

Pozostałe zmiany podatkowe

• Odroczenie terminów na raportowania schematów podatkowych (MDR) do dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, nie dłużej jednak niż do 30 czerwca 2020 r.
• Zawieszenie z mocy prawa terminów procesowych i sądowych m.in. dla kontroli i postępowań prowadzonych na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej na okres stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonych z powodu COVID-19.
• Wydłużenie do 6 miesięcy terminu na rozpatrzenie wniosków o wydanie interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego rozpatrywanych w okresie od 31 marca 2020 r. do odwołania zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

Wybrane zagadnienia prawne i związane z finansami publicznymi:

Podatek od nieruchomości

• Rada gminy (miasta) może w drodze uchwały przedłużyć wskazanym grupom przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z COVID-19, terminy płatności rat podatku od nieruchomości płatnych w okresie kwiecień-czerwiec 2020 r., nie dłużej niż do 30 września 2020 r. oraz zwolnić wybrane grupy przedsiębiorców z podatku od nieruchomości za część roku 2020.

Tarcza antykryzysowa przewiduje także inne (wybrane) zmiany mogące mieć naszym zdaniem istotne znaczenie dla kwestii finansowych i prawnych JST:

• możliwość ubiegania się przed przedsiębiorców o dopłaty do wynagrodzeń pracowników z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) - w przypadku spełnienia określonych przesłanek ustawowych – m.in. określony w ustawie spadek obrotów gospodarczych, wprowadzenie przestoju ekonomicznego lub obniżenie wymiaru czasy pracowników oraz zawarcie porozumienia z pracownikami;
• odroczenie terminu płatności opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za 2020 r. do 30 czerwca 2020 r.;
• wyłączenie stosowania przepisów o zamówieniach publicznych dla zamówień na usługi i dostawy niezbędne do przeciwdziałania COVID-19;
• możliwość zmiany przez zamawiającego (w uzgodnieniu z wykonawcą) umowy zawartej w ramach zamówień publicznych w przypadku wystąpienia okoliczności związanych z COVID-19, w tym terminu realizacji umowy, wynagrodzenia lub zakresu świadczenia;
• możliwość uzyskania przez organizatora zakładu aktywności zawodowej refundacji wynagrodzenia wypłaconego pracownikom w przypadku zawieszenia działalności ZAZ;
• możliwość odstąpienia na podstawie uchwały organu stanowiącego JST od dochodzenia należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających JST lub jej jednostkom organizacyjnym na wniosek podmiotów dotkniętych ekonomicznie COVID-19;
• uprawnienie dla wójtów (burmistrzów, prezydentów, zarządów powiatów i zarządów województwa) do dokonywania zmian w planie dochodów i wydatków JST oraz w wieloletniej prognozie finansowej;
• możliwość udzielania JST dotacji celowych z budżetu państwa na realizację zadań związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19;
• możliwość prowadzenia sesji organów stanowiących JST, w tym podejmowania uchwał, w zdalnym trybie obradowania.