Analizy
Reforma oświaty oraz kwestia traktowania usług pomocy społecznej na gruncie VAT
Biuletyn „VAT w samorządzie” (02/2017) | 7 września 2017 r.
Reforma systemu oświaty to szereg nowych wymagań i zmian, które czekają JST. Warto pamiętać, że zmiany te mogą wpływać także na kwestie podatkowe.
Reforma systemu oświaty – obowiązki na gruncie prawa podatkowego
Reforma systemu oświaty to szereg nowych wymagań i zmian, które czekają JST. Warto pamiętać, że zmiany te mogą wpływać także na kwestie podatkowe. W szczególności należy mieć na uwadze, iż w przypadku likwidacji, przekształcenia lub włączenia poszczególnych jednostek oświatowych do innych, może istnieć konieczność aktualizacji formularzy NIP-2 oraz listy samorządowych jednostek organizacyjnych przedłożonych organom skarbowym w toku procesu centralizacji. Co więcej, wyżej wskazane zdarzenia mogą mieć również wpływ na konieczność aktualizacji wewnętrznych procedur samorządowych związanych z centralizacją VAT (uchwał, zarządzeń itp.).
Usługi pomocy społecznej poza VAT
Drugim aktualnym tematem, na który warto zwrócić uwagę jest kwestia opodatkowania VAT usług pomocy społecznej. Od momentu centralizacji pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego a organami skarbowymi trwa pewna „dyskusja” w odniesieniu do kwestii opodatkowania VAT usług pomocy społecznej. W tym przedmiocie wypowiedział się również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z dnia 8 sierpnia 2017 r., sygn. I SA/Rz 356/17.
Konsekwentna praktyka interpretacyjna organów skarbowych
Do tej pory organy skarbowe konsekwentnie odrzucały stanowisko JST, zgodnie z którym usługi opiekuńcze – świadczone na podstawie określonych przepisów prawa – nie powinny podlegać opodatkowaniu VAT, gdyż w tym zakresie JST działają jako organy władzy publicznej. Zdaniem organów skarbowych, działalność polegająca na świadczeniu usług pomocy społecznej za odpłatnością – pomimo wydawanych decyzji administracyjnych – stanowi wyraz działalności gospodarczej. Tym samym uznają one, iż jednostki samorządu terytorialnego, świadcząc za odpłatnością usługi zapewnienia pomocy społecznej są podatnikami VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT i są zobowiązane do wykazywania tych usług w deklaracjach VAT.
Pierwsze wyroki sądowe potwierdzają, że usługi pomocy społecznej powinny być „poza VAT”
O tym czy usługi pomocy społecznej będą ostatecznie podlegały opodatkowaniu czy też znajdą się poza VAT, rozstrzygnie najpewniej Naczelny Sąd Administracyjny. Niemniej jednak pojawiają się już pierwsze wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych przychylające się do argumentacji prezentowanej przez JST, co pokazuje wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 8 sierpnia 2017 r. (sygn. I SA/Rz 356/17). Sąd w niniejszym wyroku wskazał, że czynności wykonywane przez domy pomocy społecznej w ramach realizacji zadań własnych JST nie podlegają opodatkowaniu VAT. Powiat działa w tym przypadku jako podmiot prawa publicznego – realizuje nałożone na niego ustawowo zadania z zakresu pomocy społecznej, które nie mają charakteru działalności gospodarczej. Podobne stanowisko prezentują również inne sądy administracyjne (zob. wyrok WSA w Lublinie z dnia 7 kwietnia 2017 r., sygn. I SA/Lu 974/16).
Co dalej?
Analiza bieżącego orzecznictwa pozwala stwierdzić, że jednostki samorządu terytorialnego zyskują kolejny argument przemawiający za nieopodatkowywaniem czynności typowych dla sfery publicznej. Należy stwierdzić, że sądy próbują zmienić założenie organów skarbowych, że niekomercyjna działalność JST, której obowiązek wynika z odrębnych przepisów prawa, powinna być „ovatowana”. W naszej ocenie, należy spodziewać się kolejnych wyroków, w których sądy potwierdzą nie tylko brak konieczności opodatkowania podatkiem VAT usług opiekuńczych, ale być może także innych czynności o podobnym charakterze takich jak opieka nad dziećmi przedszkolnymi. W konsekwencji powinno to wpłynąć na zmianę dotychczasowej praktyki interpretacyjnej organów skarbowych, a w efekcie ograniczenie obowiązków formalnych związanych z rozliczaniem takich czynności w deklaracjach VAT.
Kontakt
Zapisz się na "VAT w samorządzie"
Subskrybuj na e-mail powiadomienia o nowych wydaniach tego biuletynu.
