Czy obowiązek stosowania kas fiskalnych on-line obejmuje również JST?

Istota zmian

Intencją ustawodawcy jest stopniowe wycofywanie aktualnie funkcjonujących kas „dwurolkowych” oraz z zapisem elektronicznym kopii na rzecz tzw. kas on-line. Zgodnie z celem nowych regulacji, zastosowanie nowych rozwiązań technologicznych ma przyczynić się do uszczelnienia systemu podatkowego, pozwalając na efektywniejszą kontrolę nad przeprowadzanymi transakcjami. Wprowadzenie kas on-line ściśle wiąże się z także z ustanowieniem Centralnego Repozytorium Kas (CRK), będącego systemem teleinformatycznym Krajowej Administracji Skarbowej służącym do odbierania i gromadzenia informacji z kas rejestrujących.

Branże objęte obowiązkiem stosowania kas on-line

W przypadku niektórych branż obowiązek stosowania kas on-line został wprowadzony od 1 stycznia 2020 r. Zasadniczo zmiany te nie dotyczyły jednak działalności samorządów.

Z kolei od 1 stycznia 2021 r. obowiązkiem stosowania kas on-line objęto:

• świadczenie usług związanych z wyżywieniem wyłącznie świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz
• usług w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania, a także
• sprzedaż węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych.

Przepisy rozszerzające obowiązek stosowania kas fiskalnych on-line na kolejne branże wejdą w życie 1 lipca 2021 r. i będą odnosić się do świadczenia m.in. usług budowlanych oraz usług związanych z działalnością obiektów służących poprawie kondycji fizycznej - wyłącznie w zakresie wstępu.

Co istotne, od 1 stycznia 2023 r. obowiązek stosowania kas fiskalnych będzie dotyczył wszystkich podmiotów (w tym także JST), niezależnie od branży, w jakiej działają. Zasadniczo pozostawiona zostanie jednak możliwość używania kas rejestrujących starego typu do czasu ich wyeksploatowania lub, w przypadku kas z papierowym zapisem kopii, konieczności wymiany pamięci fiskalnej.

Kasy fiskalne on-line a specyfika działalności JST

Co do zasady większość branż, których od 2020 lub 2021 roku dotyczy obligatoryjne stosowanie kas on-line, nie mieści się w zakresie typowej działalności JST. Mimo to można wyróżnić kilka obszarów, w których czynności bywają wykonywane także przez podmioty z sektora publicznego. W pierwszej kolejności można zauważyć, że potencjalnie istotną z punktu widzenia JST branżą obligującą do stosowania kas fiskalnych on-line – i to już od 1 stycznia 2021 r. – mogą być usługi związane z wyżywieniem. Jakkolwiek świadczenie tego typu usług w ramach typowej działalności JST zazwyczaj w ogóle nie podlega opodatkowaniu VAT, gdyż ich beneficjentami są uczniowie lub personel placówek oświatowych (zob. interpretacja ogólna z 10.06.2020 r., nr PT1.8101.3.2019), w praktyce niekiedy zdarza się, że JST wykonują tego typu działalność również na rzecz do osób trzecich, wykazując obrót dla celów VAT. Na wskazaną kategorię transakcji zwrócić uwagę powinny w szczególności jednostki, w ramach których funkcjonują obiekty takie jak, przykładowo, ogólnodostępne stołówki czy też internaty / bursy / szkolne schroniska młodzieżowe. W przypadku tych ostatnich, obowiązek stosowania kas on-line może wynikać także ze świadczenia usług krótkotrwałego zakwaterowania.

W niedalekiej przyszłości (od 1 lipca 2021 r.) obowiązek wymiany kas może natomiast zaktualizować się w odniesieniu do JST, w których funkcjonują obiekty sportowe. Wskazujemy przy tym na istniejące wątpliwości co do zakresu stosowania nowych kas. W świetle literalnego brzmienia przepisów wydaje się, że kasy on-line nie muszą być stosowane w przypadku udostępniania obiektów sportowych w formie najmu czy dzierżawy (np. najmu sal gimnastycznych na rzecz osób fizycznych czy klubów sportowych), jako że naszym zdaniem nie są to usługi, które można zaklasyfikować jako „usługi w zakresie wstępu”. Jeśli zaś chodzi o sprzedaż „biletowaną”, wątpliwości powstają co do zakresu obiektów, których dotyczyłaby obowiązkowa wymiana kas. W praktyce działalności JST sprzedaż biletów / karnetów następuje przede wszystkim do obiektów takich jak np. aquaparki, baseny czy lodowiska. Kwestią problematyczną jest jednak to, na ile tego typu obiekty są „obiektami służącymi poprawie kondycji fizycznej” – a tylko do takich ograniczony został obowiązek stosowania kas on-line. W tym zakresie zwrócić uwagę należy na Polską Klasyfikację Działalności (PKD), zgodnie z którą działalność obiektów służących poprawie kondycji fizycznej obejmuje wprost działalność centrów i klubów fitness oraz innych obiektów służących poprawie kondycji fizycznej i kulturystyce, podczas gdy działalność obiektów takich jak aquaparki, baseny czy lodowiska została sklasyfikowana zupełnie odrębnie. W oparciu o wskazaną klasyfikację można argumentować, że obowiązek wymiany kas zaktualizowałby się co do obiektów takich jak np. siłownie, ale nie w stosunku do obiektów takich jak wspomniane aquaparki, baseny czy lodowiska. Powyższe podejście znajduje potwierdzenie w znanych nam interpretacjach indywidualnych (zob. np. interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 listopada 2020 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.552.2020.1.MS)

Kwestie związane z zakresem stosowania kas nowego typu przez JST nie zostały jednak jednoznacznie rozstrzygnięte przez organy podatkowe. Mając to na uwadze, rekomendujemy przeprowadzenie pogłębionej analizy w celu ustalenia ewentualnego obowiązku stosowania kas on-line.