Pakiet SLIM VAT z praktycznymi objaśnieniami

O zmianach wprowadzonych do ustawy o VAT pisaliśmy już w naszym Newsletterze z 22 stycznia 2021 r.

Wprowadzony 1 stycznia 2021 r. pakiet SLIM VAT z założenia ma na celu uproszczenie prowadzonych przez podatników rozliczeń w podatku od towarów i usług. W objaśnieniach podatkowych Ministra Finansów zawarto praktyczne informacje o sposobie stosowania znowelizowanych przepisów. Poniżej prezentujemy wybrane zagadnienia poruszone w objaśnieniach.

Warto wspomnieć, że zastosowanie się przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym do objaśnień podatkowych pozwala uzyskać ochronę podatkową – zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku i odsetek oraz wyłączenie odpowiedzialności karnoskarbowej. 

Korekta VAT in minus

Na mocy nowych regulacji w przypadku faktur korygujących in minus zrezygnowano z warunku uzyskania przez sprzedawcę potwierdzenia otrzymania korekty przez nabywcę. Obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje się obecnie za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.

Zgodnie z objaśnieniami Ministra Finansów nowe regulacje w zakresie korekt in minus mają odpowiednie zastosowanie również do faktur korygujących wystawianych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Zmiany nie dotyczą natomiast transakcji udokumentowanych wyłącznie paragonem fiskalnym, dla których nabywca nie zgłosił żądania wystawienia faktury.

Dotychczasowe zasady korekty VAT in minus zostały natomiast utrzymane m.in. dla usług: dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, telekomunikacyjnych oraz związanych z uzdatnianiem i dostarczaniem wody, związanych z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków, związanych ze zbieraniem odpadów, zamiatania śmieci i usuwania śniegu. W ich przypadku obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, bez obowiązku posiadania dokumentacji, z której wynikałoby uzgodnienie i spełnienie warunków dla korekty.

Ministerstwo wyjaśniło ponadto, że w przypadku braku otrzymania przez nabywcę faktury korygującej in minus, dla której spełniono już warunki do korekty podstawy opodatkowania, zmniejszenie podatku naliczonego u nabywcy należy ująć w ewidencji na podstawie dokumentu wewnętrznego (WEW). W przypadku otrzymania faktury korygującej w kolejnym okresie rozliczeniowym, faktury tej nie należy już wykazywać w ewidencji. Nie ma zatem konieczności korygowania pliku JPK_V7M/V7K.

Przez uzgodnienie warunków pomniejszenia podstawy opodatkowania lub podatku należnego rozumie się w szczególności ustalenie przez strony faktu takiego obniżenia wykazanego na fakturze. Uzgodnieniem może być zawarcie umowy określającej w jakich sytuacjach nabywca uzyskuje prawo do odzyskania części wynagrodzenia, np. ze względu na przyznany mu w pewnych warunkach rabat. Przesłanki uzasadniające obniżenie podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego mogą być również zawarte w regulaminach realizacji sprzedaży lub ogólnych warunkach umowy, których akceptacja dokonywana jest w momencie przystąpienia nabywcy do transakcji.

W zakresie dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie warunków transakcji z nabywcą znaczenie mogą mieć inne dowody (niż faktura) dokumentujące obniżenie podstawy opodatkowania, które już obecnie są w posiadaniu przedsiębiorców w ramach prowadzonej dokumentacji handlowej – np. korespondencja mailowa, aneks do umowy albo inny dokument handlowy potwierdzający uzgodnienie warunków transakcji, w tym potwierdzenie dokonania nabywcy zwrotu zapłaty lub kompensaty skorygowanej wartości transakcji. W ocenie Ministra Finansów w pewnych sytuacjach dokument potwierdzający uzgodnienie warunków transakcji może być jednocześnie dokumentem potwierdzającym spełnienie uzgodnionych warunków transakcji.

Podatnik gromadzi i przechowuje dokumentację potwierdzającą uzgodnienie warunków obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz spełnienie tych uzgodnionych warunków w dowolnej formie.

W ocenie Ministra Finansów na gruncie znowelizowanych przepisów dopuszczalną formą uzgodnienia mogą być również m.in. ustalenia ustne (telefoniczne) lub domniemana akceptacja uzgodnienia warunków transakcji. Kluczowe będzie zapewnienie dla celów dowodowych odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej przeprowadzenie takich uzgodnień.
 

Korekta VAT in plus

W przypadku korekt zwiększających podstawę opodatkowania VAT, podatnik jest zobowiązany do korekty w rozliczeniu za okres, w którym zaistniała przyczyna dla zwiększenia podstawy opodatkowania:

• korekta na bieżąco – dotyczy przypadku, gdy w momencie wystawienia faktury pierwotnej podstawa opodatkowania wykazana jest w prawidłowej wysokości (biorąc pod uwagę okoliczności aktualne na ten moment), a dopiero zdarzenie, które następuje po sprzedaży stanowi podstawę do podwyższenia ceny (podatku);
• korekta wstecz - dotyczy przypadku, gdy zaniżenie podstawy opodatkowania (podatku) nastąpiło w świetle okoliczności aktualnych już w momencie „pierwotnego” rozpoznania obowiązku podatkowego.

Wydłużenie terminu na odliczenie VAT

Objaśnienia potwierdziły, że na gruncie nowych regulacji u podatników rozliczających się miesięcznie czas na dokonanie odliczenia VAT naliczonego „na bieżąco” wynosi łącznie do 4 miesięcy - miesiąc, w którym podatnik nabył prawo do odliczenia (otrzymanie faktury VAT) oraz trzy kolejne okresy rozliczeniowe.

Nie uległy natomiast zmianie dotychczasowe rozwiązania, które przewidują, że w przypadku, gdy podatnik nie skorzysta z prawa do odliczenia VAT „na bieżąco”, może on odliczyć podatek przez korektę rozliczenia za okres, w którym powstało prawo do odliczenia.

Pełną treść objaśnień można znaleźć na stronie Ministerstwa Finansów.