Mleko w szkole - sprzedaż mleka smakowego dla uczniów nie podlega VAT

Tło sprawy

Wnioskodawca, będący jednostką samorządu terytorialnego (dalej: JST) zwrócił się z pytaniem, czy sprzedaż mleka smakowego na rzecz uczniów w ramach rządowego programu ukierunkowanego na promocję produktów mlecznych będzie podlegało regulacjom ustawy o VAT. Zasady na jakich realizowana jest dostawa, są następujące: poszczególne jednostki organizacyjne JST zawierają umowę z przedsiębiorcami, którzy dostarczają do tych jednostek mleko białe oraz mleko smakowe. Mleko białe dostarczane jest bezpłatnie, natomiast za odbiór mleka smakowego uiszczana jest przez uczniów symboliczna opłata, której wysokość uregulowana jest w stosownym rozporządzeniu Rady Ministrów. Całość opłat pobranych od uczniów przekazywane są przez jednostki organizacyjne bezpośrednio na rzecz przedsiębiorców (za mleko białe i pozostałą część należności za mleko smakowe płaci Agencja Rynku Rolnego).

Sam Wnioskodawca twierdził, że realizowane przez niego świadczenia podlegają ustawie o VAT, jednak korzystają ze zwolnienia z podatku jako związane z usługami w zakresie kształcenia i wychowania.

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 października 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.563.2017.1.MSU

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS lub Organ) uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe wskazując, iż świadczenie realizowane przez JST nie nosi znamion dostawy towarów ani świadczenia usług. Podkreślił, że Wnioskodawca nie odsprzedaje we własnym imieniu mleka na rzecz uczniów, a jedynie pośredniczy w przekazywaniu należności za mleko. Organ podkreślił także, że cena świadczenia nie jest ustalona przez JST, ograniczony jest także krąg odbiorców świadczenia. W konsekwencji nie można uznać, że dostawa mleka realizowana jest w warunkach wykonywania działalności gospodarczej.

Wykładnia dokonana przez organy podatkowe wreszcie korzystna dla samorządów

Jedną z niepożądanych konsekwencji centralizacji rozliczeń VAT w jednostkach samorządu terytorialnego (dalej: JST) jest rozbieżna ocena na gruncie podatku VAT kwalifikacji - przez organy podatkowe z jednej strony, oraz sądy administracyjne z drugiej - poszczególnych rodzajów świadczeń realizowanych przez jednostki organizacyjne JST. Dobrym przykładem są tu odpłatne usługi pomocy społecznej lub usługi polegające na zapewnieniu pobytu w przedszkolach, które organy podatkowe uznają za świadczenia podlegające rozliczeniom dla celów VAT. Stanowisko takie jest z kolei konsekwentnie kwestionowane na poziomie sądów administracyjnych wskazujących, iż JST nie działają w zakresie takich świadczeń w warunkach działalności gospodarczej.

Poza oczywistym dylematem, według którego z powyższych modeli w świetle zaistniałej rozbieżności prowadzić rozliczenia, obowiązki w zakresie rozliczenia transakcji realizowanych przez jednostki oświatowe ograniczają się najczęściej do konieczności wykazania ich w rejestrach sprzedaży i deklaracjach VAT. Wynika to z faktu, że większość usług, które wykonywane są przez tego typu jednostki, korzysta ze zwolnienia z obowiązku ich ewidencjonowania na kasie fiskalnej.

Inaczej wygląda sytuacja w przypadku dostawy towarów, którą najczęściej należy dodatkowo udokumentować paragonem. I wprawdzie sytuacje, w których czynności realizowane przez jednostki organizacyjne JST noszą znamiona dostawy towarów należą do rzadkości, to warto docenić, że w tym obszarze stanowisko organów podatkowych jest w ostatnim czasie korzystne dla samorządów. Podobnie bowiem jak w przypadku sprzedaży mleka smakowego, w kilku wydanych w ostatnich miesiącach interpretacjach indywidualnych DKIS uznał za niepodlegające VAT świadczenia polegające na sprzedaży towarów wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (np. interpretacja z dnia 23 sierpnia 2017 r. o sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.352.2017.2.AK).