Rewolucja systemu obrotu olejami i preparatami smarowymi w Polsce

O co chodzi?

30 lipca 2020 r. odbyła się konferencja prasowa w trakcie, której wicepremier i minister rozwoju Jadwiga Emilewicz poinformowała o planach wprowadzenia zmian w przepisach regulujących obrót olejami i preparatami smarowymi. Głównym celem wprowadzenia zmian jest zmniejszenie szarej strefy w obszarze gospodarowania olejami odpadowymi, które często są wykorzystywane na cele opałowe. Dlatego też proponowane zmiany przewidują, że podmioty, które wytwarzają oleje smarowe oraz podmioty, które nabywają je z zagranicy w celu ich odsprzedaży będą musiały uzyskać koncesję na wytwarzanie smarów lub obrót smarami z zagranicą. 

Ponadto proponuje się objęcie smarów tzw. opłatą depozytową. Opłata ta będzie pobierana przez sprzedawcę olejów smarowych, a w przypadku importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia takich wyrobów na własne potrzeby – przez użytkownika końcowego, który dokonuje przywozu olejów smarowych na terytorium kraju. Następnie w przypadku zwrotu olejów odpadowych do sprzedawcy lub podmiotu zbierającego odpady, podmiotowi, który zakupił oleje smarowe będzie przysługiwał zwrot opłaty depozytowej, na podstawie przedstawionych przez niego kwitów depozytowych i kwitów rozliczeniowych.

Co to oznacza w praktyce?

Zaostrzenie przepisów dotyczących obrotu olejami i preparatami smarowymi, wiąże się z nałożeniem szeregu obowiązków na podmioty dokonujące sprzedaży takich wyrobów. Przykładowo podmioty, które będą prowadziły działalność wymagającą uzyskania koncesji w zakresie olejów smarowych, zgodnie z przepisami Prawa Energetycznego będą musiały złożyć zabezpieczenie, które obecnie w przypadku wyrobów paliwowych wynosi 10 mln zł. Jednocześnie, podmioty te będą także zobowiązane do bieżącego składania sprawozdań o ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych smarów. Spełnienie tych warunków, zwłaszcza dla mniejszych firm może okazać się sporym wyzwaniem.

Ponadto w związku z wprowadzeniem opłaty depozytowej, nawet podmioty które wyłącznie nabywają i wykorzystują w swojej działalności oleje smarowe muszą liczyć się ze wzrostem cen tych wyrobów, a przynajmniej większym obciążeniem związanym z ich nabyciem, które będzie wynikało z konieczności uiszczenia swego rodzaju kaucji za nabywane smary. Zgodnie z zapowiedziami przedstawionymi przez wicepremier Jadwigę Emilewicz, opłata depozytowa nie powinna przekroczyć 5 zł za 1 litr.

Co dalej?

Powyższe zmiany w zakresie obrotu olejami smarowymi mają być wprowadzane etapowo, tak aby przedsiębiorstwa działające w sektorze paliwowym miały czas na odpowiednie dostosowanie się. Jak wynika z informacji przedstawionych przez wicepremier Jadwigę Emilewicz, część proponowanych zmian może wejść w życie już 1 stycznia 2021 r. Z uwagi na to, że projekt ustawy który ma wprowadzić powyższe regulacje nie został jeszcze oficjalnie opublikowany, obecnie nie wiadomo jeszcze jak długo mogą potrwać prace nad projektem, w tym konsultacje publiczne, oraz kiedy ostatecznie wejdzie on w życie.

Niemniej, proponowane zmiany będą wiązały się z istotnymi konsekwencjami dla funkcjonowania wszystkich podmiotów, które wytwarzają bądź nabywają smary z zagranicy, a ich skutki zapewne odczują również krajowi nabywcy olejów smarowych, którzy będą zobowiązani do zapłaty opłaty depozytowej od nabywanych wyrobów. Biorąc pod uwagę znaczne zmiany dotyczące obrotu smarami, w tym odbioru zużytych olejów, podmioty które w ramach swojej działalności mają do czynienia z olejami smarowymi, powinny zawczasu przeanalizować potencjalny wpływ nadchodzących zmian prawnych na prowadzoną przez nie działalność gospodarczą.