Pakiet przewozowy – nowelizacja na etapie prac w Sejmie 

Planowana zmiana przepisów ma wprowadzić rozszerzenie obowiązku monitorowania przewozu towarów również na transport kolejowy, o czym pisaliśmy w Ekspresie Akcyzowym z dnia 21 lipca 2017 r. Należy jednocześnie zwrócić uwagę na pozostałe bardzo istotne modyfikacje wprowadzone w projekcie.

Rozszerzenie obowiązku na przewóz kolejowy

Celem rozszerzenia obowiązku na przewóz koleją jest zapewnienie bardziej skutecznego funkcjonowania monitorowania przewozu towarów wrażliwych dla dochodów budżetu państwa. Argumentem przemawiającym za wprowadzeniem niniejszej regulacji był fakt znacznego wzrostu w ilości przewiezionych wyrobów koleją w 2017 r., w porównaniu do roku 2016.

Projekt wprowadza nową definicję przewozu towarów. Będzie on rozumiany, jako przewóz po drodze publicznej albo po krajowej sieci kolejowej. Za środek transportu, w przypadku przewozu siecią kolejową uznano pojazd kolejowy bez napędu (wagon), natomiast kierującym będzie maszynista – osoba kierująca pojazdem kolejowym z napędem.

W stosunku do zgłoszenia przewozu drogowego towarów, przewoźnik kolejowy będzie zobowiązany do podania dodatkowych danych w zgłoszeniu, takich jak: (i) numer pociągu, (ii) ujednolicony kod wagonu, czy (iii) lokalizację bocznicy kolejowej, na której może zostać przeprowadzona kontrola, zlokalizowanej najbliżej miejsca dostarczenia towaru albo miejsca zakończenia przewozu towaru na terytorium kraju.

Jednakże, przewóz kolejowy cechować będzie się mniejszą elastycznością, jeśli chodzi o możliwość zatrzymania pojazdu, co wynika ze specyfiki przewozu koleją. Przepisy nie przewidują wykonywania kontroli w trakcie przewozu na całej sieci kolejowej, a będzie ona realizowana np. na bocznicach kolejowych w miejscu dostarczenia towaru lub w kolejowych oddziałach celnych.

Usunięcie PKWiU oraz zmiany w zakresie klasyfikacji do kodów CN

Projekt zakłada odstąpienie od grupowania towarów zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (dalej: „PKWiU”), pozostając przy określaniu rodzaju towaru w oparciu o Nomenklaturę Scaloną (dalej: „CN”). Zmiana ma pozwolić na redukcję obciążeń administracyjnych oraz wątpliwości interpretacyjnych podczas stosowania przepisów ustawy o pakiecie przewozowym (przede wszystkim w zakresie przemiennego stosowania PKWiU i CN).

Warto zwrócić szczególną uwagę, że zgodnie z aktualnym brzmieniem projektu przewóz towarów z pozycji CN 2905 i 3824 będzie podlegać systemowi monitorowania przewozu, o ile towary te są wymienione w załączniku nr 1 do ustawy o podatku akcyzowym, bez względu na przeznaczenie.

Zgodnie z uzasadnieniem do nowelizacji, powyższa zmiana ma na celu doprecyzowanie przepisów. Postulowane zmiany miały w zamierzeniu objąć obowiązkami monitorowania jedynie wyroby z pozycji CN 2905 i 3824 będące wyrobami akcyzowymi. Tym niemniej brzmienie nowelizowanych przepisów wciąż może budzić wątpliwości interpretacyjne.

Dodatkowe zmiany zostały przewidziane dla wyrobów z pozycji CN 2707 i 3814, które zgodnie z projektem nie będą podlegać monitorowaniu, jeżeli będą przewożone w opakowaniach jednostkowych nie większych niż 11 litrów.

Zgłoszenie grupowe

Aktualnie zgłoszenie przewozu towaru dotyczy określonej ilości tego samego rodzaju towaru przewożonego od jednego nadawcy towaru do jednego odbiorcy towaru, do jednego miejsca dostarczenia towaru, jednym środkiem transportu. Oznacza to, że zgłoszenie nie może obejmować towarów o różnych czterocyfrowych pozycjach CN np. 2710 i 3403. Zgłoszenie w nowym kształcie będzie pozwalało na przesyłanie jednego zgłoszenia do rejestru w przypadku przewozu różnych towarów (różne czterocyfrowe pozycje CN) do jednego odbiorcy i do jednego miejsca dostarczenia na jednym środku transportu. Zatem będzie ono mogło obejmować towary z różnych pozycji CN, np. 2710 i 3403, o ile ilość każdego z nich przekracza 500 kg lub 500 l.

Z treści projektu wynika jednak, że przypadki, gdy można będzie objąć jednym zgłoszeniem kilka przesyłek o różnych pozycjach CN, będą określone w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów, wydanym na podstawie nowelizowanej ustawy.

Możliwe ono będzie w niektórych sytuacjach przy uwzględnieniu przede wszystkim specyfiki rodzaju przewozu, towarzyszących mu warunków technicznych, specyfiki przewozu danego towaru lub rodzaju transakcji podlegającej zgłoszeniu.  

Dodatkowo, w przypadku niektórych przewozów towarów może zostać wyłączony obowiązek przesyłania zgłoszenia do rejestru. Uprawnienie to będzie możliwe w stosunku do wszystkich lub do części obowiązków wynikających z ustawy. Przykładowo, wyłączenie obowiązku może obejmować uzupełnienie zgłoszenia albo jego aktualizację.

Jednakże i w przypadku tego zwolnienia należy pamiętać o ograniczeniach. Mimo braku szczegółowych informacji na temat warunków jego zastosowania, wskazano, że lista towarów, które będą mogły zostać objęte zwolnieniem, zostanie określona w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów, na podstawie delegacji ustawowej, która określona została w projekcie.

Produkty lecznicze

Nowelizacja przewiduje poszerzenie katalogu rodzajów towarów, które mają podlegać systemowi monitorowania towarów, o produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia oraz wyroby medyczne. Zgodnie z uzasadnieniem do nowelizacji, produkty te są zagrożone brakiem dostępności na terenie Polski w związku z ich wywozem za granicę, co determinuje włączenie ich do zakresu ustawy. Wykaz takich produktów, środków i wyrobów ogłasza, w drodze obwieszczenia, co najmniej raz na 2 miesiące minister właściwy do spraw zdrowia.

Co dalej?

Regulacja ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Obecnie trwają prace w Sejmie, projekt jest jeszcze przed I czytaniem.

Projekt jest m.in. odpowiedzią na postulaty przedsiębiorców – nowelizowane przepisy wprowadzają wiele zmian oraz wyjaśniają istotne wątpliwości interpretacyjne. To, w jaki sposób w przyszłości przedsiębiorcy skorzystają z nowych regulacji, zależy od odpowiedniego przygotowania.

Należy jednak zaznaczyć, że ustawa spowoduje rozszerzenie obowiązków związanych z monitorowaniem przewozu na kolejne branże gospodarki oraz środki transportu. Stąd, rekomendujemy zastanowienie się nad wdrożeniem odpowiednich procedur czy mechanizmów zarządzania ryzykiem przedsiębiorstwa. Konieczne, przede wszystkim dla przewoźników kolejowych, okazać mogą się szkolenia dla pracowników czy modyfikacja umów z kontrahentami. Równocześnie bardzo ważne jest wprowadzenie odpowiednich mechanizmów w firmach z sektora farmaceutycznego, przede wszystkim z uwagi na fakt zaobserwowanego w ostatnim czasie szybkiego tempa prac legislacyjnych oraz stosunkowo krótkiego vacatio legis.

Będziemy Państwa informować na bieżąco o dalszych pracach legislacyjnych w powyższym zakresie.