Polski Ład w obszarze podatku PIT - podsumowanie zmian z perspektywy podatnika będącego osobą fizyczną

W bieżącym projekcie utrzymano przepisy mające na celu wprowadzenie podatku od spółek będących podatnikami (rezydentami podatkowymi w Polsce) z tytułu tzw. przerzucanych dochodów. Podatek ten miałby wynosić 19%.

Za „przerzucone dochody” mają zostać uznane określone koszty poniesione bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu powiązanego ze spółką i stanowiące należność tego podmiotu, jeżeli:

• faktycznie zapłacony podatek dochodowy przez ten podmiot powiązany za rok, w którym otrzymał należność, w państwie jego siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia jest niższy o 25% niż kwota podatku dochodowego, który byłby od niego należny, gdyby dochody tego podmiotu zostały opodatkowane z zastosowaniem 19% stawki podatku, przy czym przez podatek faktycznie zapłacony rozumie się podatek niepodlegający zwrotowi lub odliczeniu w jakiejkolwiek formie, w tym na rzecz innego podmiotu, oraz
• koszty te:
  • podlegają zaliczeniu w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów, odliczeniu od dochodu, podstawy opodatkowania lub od podatku tego podmiotu powiązanego lub
  • wypłacane przez ten podmiot powiązany w formie dywidendy lub innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych za rok, w którym otrzymał należność
• stanowiły co najmniej 50% wartości uzyskanych przez ten podmiot przychodów określonych zgodnie z przepisami o podatku dochodowym lub zgodnie z przepisami o rachunkowości.

Projekt zakłada, że powyższe zasady opodatkowania nie znajdą zastosowania w przypadku, gdy wskazane koszty zostaną poniesione na rzecz podmiotu powiązanego, podlegającego opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego i prowadzącego w tym państwie istotną rzeczywistą działalność gospodarczą.

• Bez zmian pozostaje progresywny charakter rozliczenia podatku, przy utrzymaniu niezmienionych stawek 17% oraz 32%. Jednakże, podwyższeniu uległ próg opodatkowania dla zastosowania wyższej 32% stawki podatku - z obecnie obowiązującej kwoty PLN 85,528 do kwoty PLN 120,000.
• Zmianie ulegnie kwota wolna od podatku, która z obecnej kwoty (degresywnej) w maksymalnej wysokości - PLN 8,000 zostanie zwiększona do kwoty PLN 30,000 rocznie – co wynika z planowanej wysokości kwoty zmniejszającej podatek (PLN 5100). Kwota będzie miała charakter stały niezależnie od osiąganych dochodów podatników rozliczających się na zasadach ogólnych.

Zmiana spowoduje brak obowiązku zapłaty podatku dla podatników osiągających dochody nieprzekraczające średnio PLN 2,500 miesięcznie brutto. Jednocześnie należy wskazać, że kwota wolna nie dotyczy osób rozliczających dochody z działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub opodatkowujących dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej stawką liniową 19%.

Eliminacja odliczania od podatku składki zdrowotnej spowoduje, że mimo zwiększenia kwoty wolnej oraz podniesienia progu wejścia w wyższą stawkę podatkową, część podatników po reformach Polskiego Ładu uzyskiwałaby niższe wynagrodzenie netto. W celu zniwelowania negatywnych skutków zmian dla podatników zarabiających rocznie brutto pomiędzy PLN 68,412 a PLN 133,692, ustawa zakłada wprowadzenie dodatkowej ulgi dla pracowników oraz osób prowadzących działalność gospodarczą rozliczających się na zasadach ogólnych (tzw. „ulga dla klasy średniej”). Ulga będzie wyliczana według specjalnego wzoru i ma stanowić dodatkową kwotę odliczaną od podstawy opodatkowania, aby zapewnić pracownikom oraz przedsiębiorcom rozliczającym się na zasadach ogólnych, uzyskujących przychody miesięczne w przedziale PLN 5,701 do PLN 11,141 neutralność planowanych zmian. Warto zwrócić uwagę, że ulga nie będzie dotyczyć przychodów zleceniobiorców, osób rozliczających dochody z działalności liniowej, osób wynagradzanych na podstawie kontraktu menedżerskiego czy Członków Zarządu wynagradzanych na podstawie powołania do organu.

Nowelizacja wprowadza obowiązek kalkulacji ulgi dla pracowników na bazie miesięcznej – pracodawca jako płatnik zaliczek będzie zobowiązany stosować tę ulgę bezpośrednio przy rozliczeniach listy płac, za miesiące, w których przychody pracownika w tym zakładzie pracy osiągają powyższe miesięczne przedziały wynagrodzenia. Zatem do nowych przepisów będą musiały zostać odpowiednio dostosowane systemy naliczania płac.

Polski Ład spowoduje zlikwidowanie możliwości odliczenia od podatku części składki na ubezpieczenie zdrowotne. Składka ta dla podmiotów opodatkowanych na zasadach ogólnych wynosić będzie nadal 9% podstawy wymiaru (tj. przychodu brutto po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenie społeczne). Istotną zmianę odczują przedsiębiorcy, bowiem dla osób rozliczających swoje dochody z działalności gospodarczej stawką liniową 19% składka zdrowotna stawka wynosić będzie 4,9% dochodu przedsiębiorcy (pomniejszonego o składki ZUS).

Zlikwidowanie możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku będzie dotyczyła nie tylko pracowników, ale wszystkich osób odprowadzających składkę zdrowotną. Ponadto, Nowy Ład wprowadza daleko idące zmiany samego sposobu naliczania składki zdrowotnej – przy czym dotyczy to Członków Zarządu oraz osób prowadzących działalność gospodarczą w różnych reżimach opodatkowania.

• Osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie, będą objęte ubezpieczeniem zdrowotnym (czyli np. Członkowie Zarządu wynagradzani na podstawie uchwały).
• Zmianie ulegną zasady obliczania składki zdrowotnej dla osób prowadzących działalność gospodarczą, z którym przychód opodatkowany jest stawką liniową lub skalą progresywną - podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie dochód osiągnięty w danym miesiącu w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej, co wywoła wzrost obciążeń z tytułu składki po stronie znaczącej części osób prowadzących działalność.
• W przypadku, gdy w danym miesiącu uzyskany przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą dochód jest niższy niż minimalne wynagrodzenie (lub występuje strata), wówczas składka zdrowotna będzie naliczana od podstawy, którą będzie stanowiło minimalne wynagrodzenie ogłoszone na dany rok podatkowy (najniższa składka zdrowotna obliczana na nowych zasadach – ok. PLN 271 miesięcznie).
• Składka na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców rozliczających swoje dochody w formie ryczałtu zależna będzie od wysokości przychodu osiągniętego w okresie, za który należne będą składki oraz wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Niektóre ulgi i odliczenia lub preferencje podatkowe określone ustawą o PIT ulegną modyfikacji np. ulga rehabilitacyjna, czy możliwość rozliczenia się z małżonkiem także za rok, w którym zostało zawarte małżeństwo. Ustawa wprowadza również nowe ulgi podatkowe, istotne z punktu widzenia prowadzenia listy płac przez zakłady pracy. Na podstawie złożonego przez pracownika oświadczenia, pracodawca jako płatnik zaliczek będzie obowiązany do stosowania poniższych ulg:

• Zwolnienie w związku z przeniesieniem miejsca zamieszkania na terytorium RP - przez cztery kolejno po sobie następujące lata pod określonymi warunkami np. posiadania rezydencji podatkowej w Polsce oraz posiadania miejsca rezydencji podatkowej w innym państwie w okresie 3 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiła zmiana miejsca zamieszkania na Polskę przy udokumentowaniu tego faktu stosownym certyfikatem rezydencji podatkowej.
• Zwolnienie dla podatników wychowujących co najmniej czworo dzieci – przewidziana dla podatnika, który w danym roku w stosunku do co najmniej czworga dzieci wykonuje władzę rodzicielską, pełni funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawuje funkcję rodziny zastępczej, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonuje ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawuje funkcję rodziny zastępczej.
• Zwolnienie dla podatników z uprawnieniami emerytalnymi – przewidziane dla pracowników, osób współpracujących na zasadach umów zlecenia lub prowadzących działalność gospodarczą po ukończeniu 60 roku życia (kobiety) i 65 roku (mężczyźni), pod warunkiem podlegania ubezpieczeniom społecznym.
  
  Zwracamy również uwagę, wspólny że istotą powyższych ulg jest zwolnienie od opodatkowania przychodu do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty PLN 85 528, a limit ten jest wspólny dla wszystkich zwolnień (oraz ulgi dla podatników do 26. r. ż.), stąd też istotnym jest zbadanie, czy suma ulg z różnych tytułów nie przekroczy ustawowego limitu przychodu PLN 85,528.