Jak projekty z zakresu nowych technologii mogą zostać wykorzystane w rocznym rozliczeniu podatkowym (ulga B+R)?

W wyniku realizacji projektu wdrożenia nowej technologii, przedsiębiorstwo zyskuje ulepszony lub całkowicie nowy proces, bardziej efektywny, szybszy. Często dzięki technologii możliwe jest wdrożenie nowych produktów lub ulepszenie produktów dotychczas wytwarzanych / oferowanych. Zdarzają się również takie projekty, które nie prowadzą do wdrożenia lub w trakcie których konieczna jest zmiana koncepcji, z uwagi na przeszkody, których nie da się pokonać.

Spółka produkcyjna chce wprowadzić nową, automatyczną linię produkcyjną. Prace mogą obejmować: budowę stanowisk automatycznych i ich testowanie, wykonanie narzędzi i oprzyrządowania niezbędnego na zautomatyzowanej linii, testy nowej linii, wprowadzanie poprawek, programowanie maszyn, ich kalibracja oraz testy końcowe (próbne produkcje).

Producent gier komputerowych chce udoskonalić oferowane gry poprzez rozwój świata wirtualnego, aby jak najpełniej oddawał realizm świata rzeczywistego. Prace mogą objąć działania w zakresie: wypracowania koncepcji odwzorowania świata rzeczywistego w świecie wirtualnym, wykonanie zdjęć świata rzeczywistego w różnych warunkach (pory dnia, warunki atmosferyczne), opracowanie szaty graficznej, testy gry w środowisku laboratoryjnym i na wersji produkcyjnej gry.

Producent mebli szuka możliwości usprawnienia swoich produktów oraz procesu ich tworzenia, prace mogą wówczas obejmować: opracowywanie mebli o podwyższonym komforcie, poszukiwanie i badanie możliwości zastosowania nowych materiałów oraz poszukiwanie technologii zwiększających wydajność, zmniejszających materiałochłonność i energochłonność procesu.

Czas i koszty poświęcone w spółce na projekt z zakresu nowych technologii, niezależnie od wyników projektu (wdrożenie z sukcesem / wdrożenie, ale zmienionej koncepcji / zaprzestanie wdrożenia projektu) mogą zostać wykorzystane w uldze podatkowej.

Mechanizm ulgi na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) pozwala na dodatkowe odpisanie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową (tzw. koszty kwalifikowane). Tym samym w efekcie zastosowania ulgi B+R, koszt projektu może zostać „podwójnie rozpoznawany” dla potrzeb rozliczenia podatku.

Co to jest działalność B+R?

W praktyce działalność badawczo-rozwojowa jest realizowana przez wiele firm, a przybiera formę projektów rozwojowych, związanych z udoskonalaniem produktu, automatyzacją procesu, wprowadzaniem usprawnień w technologii lub w produkcie.

Zgodnie z definicją działalnością B+R są czynności, które spełniają następujące cechy:

• działalność twórcza,
• obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe,
• podejmowana w sposób systematyczny,
• mająca na celu zwiększenie zasobów wiedzy oraz
• wykorzystanie tych zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Co istotne, działalność badawczo-rozwojowa obejmuje nie tylko działalność rozwojową w skali globalnej ale również w skali lokalnej. Innymi słowy przedsiębiorca prowadzący prace rozwojowe nad rozwijanym w przedsiębiorstwie nowoczesnym i unikalnym w skali tego przedsiębiorstwa urządzeniem będzie mógł zakwalifikować prowadzone prace do działalności badawczo rozwojowej. Tym samym będzie mógł skorzystać z ulgi nawet, jeśli podobne rozwiązania są już stosowane u konkurencji w kraju lub na świecie.

Spółka prowadziła działalność B+R – co może odliczyć?

Ustawodawca szczegółowo wylicza jakie koszty podlegają odliczeniu (koszty kwalifikowane) w ramach ulgi B+R, są nimi:

• koszty wynagrodzeń wraz ze składkami, w proporcji odpowiadającej czasowi przeznaczonemu przez pracownika na prace B+R w całości czasu pracy w danym miesiącu – dotyczy pracowników na umowach o pracę, zlecenie i o dzieło;
• materiałów i surowców bezpośrednio związanych z działalnością B+R (np. materiały zużyte podczas testów);
• nabycia niebędącego środkiem trwałym sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej (np. naczynia i przybory laboratoryjne, urządzenia pomiarowe);
• koszty ekspertyz, opinii, usług doradczych oraz nabycie wyników badań od jednostek naukowych (np. ekspertyzy w zakresie możliwości zastosowania danej technologii);
• odpłatne korzystanie z oraz zakup usług wykorzystania aparatury naukowo-badawczej do prowadzonej działalności B+R (np. korzystanie z aparatury na potrzeby przeprowadzenia określonych testów);
• koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego (w tym tłumaczenie dokumentacji, przygotowanie zgłoszenia)
• amortyzacja kosztów prac rozwojowych zakończonych wynikiem pozytywnym;
• amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w działalności B+R, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością (np. amortyzacja linii zaangażowanej w prowadzone testy)

Powyższa lista kosztów kwalifikowanych stanowi katalog zamknięty. Możliwość dodatkowych odliczeń przewidziano dla przedsiębiorców posiadających status centrum badawczo-rozwojowego.

Jak już wskazano, aby móc zakwalifikować koszty B+R do ulgi nie jest istotne, czy prace te zakończyły się sukcesem. Zarówno koszty udanych prób i testów, jak i tych nieudanych, mogą stanowić koszty kwalifikowane do ulgi B+R.

Mechanizm odliczenia

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W przypadku poniesienia straty za ten rok lub w przypadku, gdy wartość dochodu przedsiębiorcy jest wyższa od kwoty przysługujących odliczeń albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia można dokonywać w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym przedsiębiorca skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.